Bir filozof ne iş yapar?
Prof. Dr. Şevki IŞIKLI
Bir filozof ne iş yapar, diye sorabilirsiniz. Filozof, sorulara cevap arar. Diyelim ki babanız kayboldu, onun nerede olduğunu merak ediyorsunuz. Ve en yakın fakülteye gidip bir filozofa soruyorsunuz. Diyorsunuz ki sizin sorulara cevap verdiğinizi duydum, oldukça ikna edici cevaplarmış bunlar! Söyler misiniz bayım, benim babam nerede şimdi, ne yapıyor? Filozof sizi böylesine basit bir konuda yanıltacaktır. Size yardımcı olmayacak, olmak da istemeyecektir. Büyük ihtimalle babanızı umursamıyor! Eğri oturup doğru konuşmak gerekirse kendi babasını da umursamıyordur. Onun umrunda olan şeyler, herkesin babasıdır. Yani herkesin cevap aradığı sorularla ilgileniyordur. Filozoflar ete kemiğe bürünmüş belli bir kişinin sorularıyla ilgilenmezler. Onların sorunları çok eski ve köklü. İnsanlığın ortak kaygı ve meraklarıyla ilgili… Biraz tuhaflar ama anlaşılması bir açıdan kolay. O soruların bir kısmını çocukken siz de sordunuz fakat büyüyünce hayat meşgalesi size onları unutturdu. İşte birkaç felsefi soru: rn Diyelim ki hayat bir bulmaca. Yaşamak için bu bulmacayı çözmek zorunda mıyız?rn Bazı insanlar niçin kötü? İnsan doğası nasıldır, iyi mi kötü mü yoksa nötr mü?rn Niçin kurallar var? Her yerde kurallar olmak zorunda mı?rn Evren gerçekten var mı?rn Neden hiçbir şey yok değil de bir şeyler var?rn Gerçeğe olduğu gibi tanık olabilir miyiz?rn İnsanlar hangi yaşta bir yetişkin olurlar? Yetişkin olmak ne demektir?rn Bazılarımızın hayvanları var da niye insanları yok? Bir insan niçin her şeyiyle bize ait olamaz?rn Eğitimin amacı ne olmalı?rn Kararsız kaldığımız her durumda ne yönde karar vereceğimizi söyleyen bir prensip var mı?rn Bir ormanda bir ağaç yıkılsa ve onu hiç kimse görmese, duyamasa yine de o ağaç yıkılmış olur mu?rn Ölüm nedir?rn Davranışlarımızda, seçimlerimizde özgür müyüz? rnKabul ediyorum, bu soruların belli bir yanıtı yok, hiç kimse kesin yanıtlara sahip değil. Filozoflar yine de olabildiğince çok sayıda cevap ortaya koymaya çalışıyorlar. Beğendiğiniz birini alabilirsiniz.
Yorumlar