Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti'nde, “Üçüncü çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere yaklaştığını ima etmektedir.” denildi.
TCMB Para Politikası Kurulunun 17 Ekim toplantısına ilişkin özet yayınlandı.
Özette, ağustos ayında perakende ve ticaret satış hacim endekslerinin aylık ve çeyreklik bazda arttığı belirtilerek, hizmet üretiminin yanı sıra talebi hakkında da bilgi sunan hizmet üretim endeksinin temmuz ayından sonra ağustosta da sınırlı düşüş kaydettiği, çeyreklik bazda azalışını sürdürdüğü kaydedildi.
Eylül ayında kartla yapılan harcamalar aylık bazda yükselirken, ekim ayının ilk haftasına ilişkin verilerin normalleşme sinyalleri verdiği aktarılan özette, otomobil ve beyaz eşya satışlarının seyrinin üçüncü çeyrekte yurt içi talepte kademeli yavaşlamaya işaret ettiği bildirildi.
Mevsimsellikten arındırılmış olarak tüketim malı ithalatının da ağustos-eylül döneminde artmakla birlikte çeyreklik olarak gerilediğine işaret edilen özette, "Bununla birlikte, imalat sanayi firmalarına yönelik anket verileri, üçüncü çeyrekte iç piyasa siparişlerinde çeyreklik bazda azalış olduğunu göstermektedir. Özetle, üçüncü çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere yaklaştığını ima etmektedir. Firma görüşmelerinden edinilen tüketim harcamalarına ilişkin tespitler ise yılın son çeyreğinde iç talepte görece yatay bir görünüme işaret etmektedir. Bu çerçevede, tüketim göstergelerine bir bütün olarak bakıldığında, yurt içi talepteki yavaşlamanın ılımlı şekilde sürdüğü değerlendirilmektedir." ifadeleri kullanıldı.
Özette, ağustos ayında sanayi üretim endeksinin, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 1,6, takvim etkilerinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 5,3 gerilediği kaydedildi.
Yaz dönemindeki uzun fabrika tatilleri kaynaklı taşıt sektörü üretiminde gerçekleşen azalışın da sanayi üretimi üzerinde aşağı yönlü sınırlı bir etkide bulunduğu belirtilen özette, "Çeyreklik bazda ise sanayi üretimi yüzde 1,5 oranında azalmıştır. Tipik oynaklık sergileyen sektörler dışlandığında ağustos ayında sanayi üretiminin ana eğiliminin zayıf seyrini sürdürdüğü değerlendirilmektedir. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı ise üçüncü çeyrekte çeyreklik bazda düşüş kaydetmiştir." değerlendirmesinde bulunuldu.
- "Yıllıklandırılmış hizmetler dengesi fazlası güçlü seyrini sürdürmüştür"
Özette, ağustos ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmış istihdamın, çeyreklik bazda yüzde 0,3 artarak 32,8 milyon kişi seviyesinde gerçekleştiği hatırlatılarak, bu dönemde, iş gücüne katılım oranının sınırlı artış kaydettiği, işsizlik oranının 0,1 puan azalışla yüzde 8,6 düzeyine gerilediği aktarıldı.
Ayrıca, anket göstergelerinin de imalat sanayi firmalarının geleceğe yönelik istihdam beklentilerinde düşüşe işaret ettiği bildirilen özette, ağustos ayında cari işlemler dengesinin aylık bazda 4,3 milyar dolar fazla verdiğinin, yıllıklandırılmış cari açığın ise geçmişe yönelik revizyonların da katkısıyla 11,3 milyar dolara gerilediğinin altı çizildi.
TÜİK tarafından yayımlanan “Uluslararası Hizmet Ticareti İstatistikleri, 2023” bülteni çerçevesinde, hizmetler dengesi kaleminde yapılan geçmişe yönelik revizyonun yıllıklandırılmış cari açık üzerinde yaklaşık 4 milyar dolar azaltıcı etkisi olduğu kaydedilen özette, "Söz konusu revizyonun etkisi dışlandığında, ağustos ayında birikimli cari dengedeki iyileşmede, altın ve enerji hariç dış ticaret açığı ile altın dış ticaret açığındaki azalışlar etkili olmuştur. Diğer yandan, enerji dış ticaret açığı görece yatay seyretmiştir. Bu dönemde, yıllıklandırılmış hizmetler dengesi fazlası güçlü seyrini sürdürmüştür." ifadeleri kullanıldı.
- "Altın ithalatı, eylül ayında yıllıklandırılmış olarak 16,8 milyar dolara gerilemiştir"
Geçici dış ticaret verilerinin, eylül ayında mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracatta sınırlı bir azalış, ithalatta ise ılımlı bir artışa işaret ettiği vurgulanan özette şu bilgilere yer verildi:
"Bu çerçevede, yıllıklandırılmış olarak cari açıktaki düşük seviyenin, seyahat gelirlerinin devam eden güçlü katkısıyla eylül ayında da büyük ölçüde korunacağı öngörülmektedir. Altın ithalatı, eylül ayında 1,2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, yıllıklandırılmış olarak 16,8 milyar dolara gerilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış olarak tüketim malı ithalatı, mayıs-temmuz döneminde geriledikten sonra ağustos ve eylül aylarında artmıştır. Eylül ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri ekim ayı için yüksek frekanslı verilerle beraber değerlendirildiğinde, üç aylık ortalama eğilimler, ihracatın gücünü koruduğuna, ithalatın artış kaydettiğine işaret etmektedir. Söz konusu eğilimler, tüketim malı ithalatında ekim ayında yatay bir seyir ima etmektedir.
Cari açığın finansmanı tarafında, bankacılık sektörünün yıllıklandırılmış uzun vadeli borç çevirme oranı, ağustos ayında yüzde 145 civarında gerçekleşmiştir. Söz konusu oran, bankacılık sektörü dışındaki firmalarda yaklaşık yüzde 105 olmuştur. Bu çerçevede, yurt dışı borçlanma imkanlarının bankacılık dışındaki diğer sektörler için bir önceki aya kıyasla iyileştiği gözlenmektedir."
(Sürecek)
