Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Turcorn100 programı ve Atatürk Havalimanı'nda kuracakları dünyanın en büyük girişimcilik merkezi "Terminal İstanbul" projesiyle, 2030 yılı için 100 bin teknogirişim, 100 Turcorn (milyar dolar değerlemeyi aşan Türk teknoloji girişimi) hedefine ilerleyeceklerini bildirdi.
Kacır, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçelerine ilişkin yaptığı sunumda ilk milli haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A'yı uzaya gönderdiklerini anımsattı.
Ay'a erişebilen sayılı ülkeler arasına girilmesini sağlayacak Ay Araştırma Programı'nda yörüngeler arası transferde kullanılacak olan milli hibrit roket motorunun, 20 ateşleme testini başarıyla gerçekleştirdiğini anlatan Kacır, "Ay görevini icra edecek uzay aracımızın ön tasarım çalışmalarını tamamladık. Milli Bölgesel Konumlama ve Zamanlama Sisteminin kritik bileşenlerini geliştirmeye devam ediyoruz." ifadesini kullandı.
Bakan Kacır, yatırım teşvikleriyle katma değerli, rekabetçi ve sürdürülebilir üretimin her daim destekçisi olduklarını vurguladı.
2024'ün ilk on ayında, 9 bin 538 yatırım için teşvik belgesi düzenlediklerini aktaran Kacır, "203 bin ilave istihdamın önünü açtık. Ülkemizin stratejik ihtiyaçlarını adresleyen 69 milyar lira büyüklüğünde 26 yatırımı, proje bazlı ve stratejik teşvik uygulamalarından yararlandırdık." diye konuştu.
Kacır, istihdam desteklerini daha etkin hale getireceklerini belirterek, dijital ve yeşil dönüşümü hızlandırmak için finansman teşviklerini güçlendireceklerini, teşvik uygulamalarını yalınlaştıracaklarını, yatırımlara hız verecek yeni teşvik sistemini yakın zamanda başlatacaklarını dile getirdi.
Türkiye'nin üretim gücünü, altyapısı sağlam, sürdürülebilir ve planlı sanayi alanlarıyla yükselttiklerini ifade eden Kacır, şu bilgileri paylaştı:
"Son 22 yılda 48 bin hektardan 143 bin hektara çıkardığımız planlı sanayi alanlarımızda üretimde olan organize sanayi bölgeleri (OSB) parsellerinin sayısını 11 binden 59 bine, OSB'lerde çalışan sayısını 415 binden 2 milyon 700 bine yükselttik. Son bir yılda 10 OSB, 7 Endüstri Bölgesi, 4 sanayi alanı ilan ettik. 28 OSB genişleme alanıyla birlikte 9 bin 395 hektar yeni yatırım alanı oluşturduk. Bölgesel kalkınma politikalarımız açısından kalkınma ajanslarının ve bölge kalkınma idarelerinin kurulmasından sonra üçüncü dönüm noktası olacak Yerel Kalkınma Hamlesi Programı'nı başlatıyoruz."
Kacır, kalkınma ajansları aracılığıyla bugüne kadar 26 bin 489 projeye 75 milyar lira destek sağladıklarını aktararak, 126 milyar lira kaynağı harekete geçirdiklerini, tamamı hibe 576 milyon avro uluslararası kaynağı ülkeye kazandırdıklarını söyledi.
Ajanslarla genç ve kadın istihdamına odaklanarak 2023 ve 2024'ün 9 ayında 28 bin 182 kişinin işe yerleşmesine katkı sağladıklarını vurgulayan Kacır, şunları kaydetti:
"Bölge Kalkınma İdarelerimiz ile hassas tarım, mavi ekonomi, yeşil yol, su kaynaklarının etkin yönetimi, kırsal kalkınma, turizm odaklı büyüme gibi alanlarda yenilikçi projeler geliştiriyoruz. Son 11 yılda 6 bin 561 projeye 40,5 milyar lira destek olduk. Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında 146 projeye 11,9 milyar lira katkı sağladık. Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı kapsamında beşeri sermayemizin geliştirilmesi ve dezavantajlı kesimlerin sosyoekonomik hayata katılımına dönük 591 projeye 4,45 milyar lira destek sağladık."
- Yerel ürünler markalaşma yolunda
Kacır, Anadoludakiler Projesi ile yerel ürünleri markalaştırmayı hedeflediklerini belirterek, tarihi, kültürel ve yöresel zenginliklerin değer kazanmasına imkan tanıyan coğrafi işaretlerin sayısının bir yılda 1487'den 1652'ye ulaştığını aktardı.
Avrupa Birliği (AB) nezdinde "coğrafi işaret" tescilinde atağa kalkıldığına dikkati çeken Kacır, "Son bir yılda AB tescilli coğrafi işaret sayımızı 14'ten 28'e çıkardık." dedi.
Bakan Kacır, deprem bölgesindeki illere, 6 Şubat depremlerinden bu yana 15 OSB ve 16 Sanayi Sitesi projesi için 9 milyar 300 milyon lira kaynak sağladıklarını, kalkınma ajanslarıyla 1 milyar 600 milyon lira kaynakla 1032 yeni iş yeri inşa ettiklerini, 607 iş yeri ve üretim tesisinin bakım onarımını gerçekleştirdiklerini ifade etti.
Depremden yoğun etkilenen 65 ilçede gerçekleştirilen yatırımları yatırım teşvikleriyle desteklediklerini, bu kapsamda 204 milyar lira yatırım büyüklüğüne sahip, 51 bin 815 kişiye istihdam sağlayacak 1115 yatırım için teşvik belgesi düzenlediklerini kaydeden Kacır, "Deprem bölgesinde 53 bin KOBİ'yi KOSGEB eliyle 17 milyar lira kaynak sağlayarak yeniden ayağa kaldırdık. Dünya Bankasından sağladığımız 600 milyon dolarlık finansmanla deprem bölgesinde 1600 iş yerini yeniden inşa edeceğiz. TÜBİTAK aracılığıyla afet bölgesinde 450 AR-GE projesine 545 milyon lira destek, 2 bin 500'e yakın öğrenci ve araştırmacıya 514 milyon lira burs verdik." açıklamasında bulundu.
Kacır, bu yılın ilk üç çeyreğinde tekno-girişimlerin aldığı yatırımların pandemi öncesi 10 yılın toplamında gerçekleşen tutarı aştığını, 709 milyon dolara eriştiğini belirtti.
Türkiye'nin tohum öncesi yatırım sayısında Avrupa birincisi olduğunu aktaran Kacır, şu bilgileri verdi:
"Fonların fonu ve eş finansman mekanizmalarıyla, 4,1 milyar liralık kamu kaynağıyla 88 milyar liralık fonu harekete geçirdik. Bu fonların da katkısıyla 537 Türk teknoloji girişimi 124 milyar lira yatırım aldı. Turcorn100 programı ve Atatürk Havalimanında kuracağımız dünyanın en büyük girişimcilik merkezi 'Terminal İstanbul' projesiyle, 2030 yılı için 100 bin teknogirişim, 100 Turcorn hedefimize ilerleyeceğiz. Türkiye'yi teknoloji girişimleri ve nitelikli insan kaynağı için çekim merkezi yapmak üzere Türkiye Tech Visa Programı'nı ilan ettik. Girişimcilerimize GO (Girişim Ofisi) markasıyla hizmet sunacağımız, 81 şehrimizde 100 yeni merkezle bu sayıyı 10 bine çıkaracağız."
Mehmet Fatih Kacır, KOSGEB'in, KOBİ'lerin yanında olmaya devam ettiğini ve programlarını yalınlaştırdıklarını anlattı.
Tohum aşamasından küreselleşmeye kadar olan süreci, ihtiyaçların esnek şekilde karşılanabileceği "girişimcilik, ölçek büyütme ve küresel rekabet" başlıklarında topladıklarını bildiren Kacır, "Girişimcilik desteğimizin üst limitini 375 bin liradan 2 milyon liraya çıkardık. İlk kez 81 şehrimizde düzenlediğimiz girişimci seçmelerinde 1064 işletme 1,5 milyar lira destek almaya hak kazandı. KOSGEB eliyle bu yıl 42 bin KOBİ'mize sunduğumuz desteklerin toplamı 8,3 milyar liraya ulaştı." sözlerini sarf etti.
- TÜBİTAK eliyle 91 bin bilim insanı ve öğrenci desteklendi
Kacır, teknolojik yetkinliklerle becerilerin tanımlanması ve belgelendirilmesi için geliştirdikleri Dijital Rozet platformuyla bugüne kadar 54 bin 575 kişiye 116 bin 783 dijital sertifika düzenlediklerini bildirdi.
Gelecek yıl üniversite kampüslerinde kuracakları 50 Milli Teknoloji Atölyesi ile gençlerin proje geliştirmeleri için imkan sağlayacaklarını söyleyen Kacır, "204 üniversite ve 98 firmayla sürdürdüğümüz Sektör Kampüste Programı'nda bu dönem açılan 140 farklı derste Yapay Zeka ve Doğal Dil İşleme, Siber Güvenlik, Yarı İletkenler gibi alanlarda öğrenciler reel sektör deneyimiyle buluşuyor. AR-GE merkezlerinde ve teknoparklar da istihdam edilen temel bilimler mezunu araştırmacılar için işletmelere 274 milyon lira destek verdik. 91 bin bilim insanı ve öğrencimize bu yıl TÜBİTAK eliyle 3 milyar lira katkı sağladık." ifadesini kullandı.
Kacır, bu yıl uluslararası bilim olimpiyatlarında en fazla altın madalya kazanılan dönem olduğuna işaret ederek, öğrencilerin 17'sinin altın, toplam 73 madalya aldığını hatırlattı.
Uluslararası Lider ve Genç Araştırmacılar Programları ile araştırmalarını sürdürmek üzere ülkeye gelen bilim insanı sayısının 253'e ulaştığını dile getiren Kacır, "Trabzon, Düzce, Denizli, Uşak, Ankara ve İstanbul'da açtığımız 13 yeni merkezle bilim merkezi sayımızı 35'e çıkardık. Yıl sonuna kadar 5 yeni bilim merkezinin daha açılışını yapacağız. AB Ufuk Avrupa AR-GE programında 606 projede 305 milyon avro fonu ülkemize kazandırdık." dedi.
Kacır, 8,5 milyon avro bütçeli İmalat Sanayiinde Kadın İstihdamının Güçlendirilmesi Projesi'ni hayata geçirdiklerini anımsatarak, NATO DIANA ağında yer alan test merkezi sayısını 10'a çıkardıklarını söyledi.
Türkiye-AB "Bilim, Araştırma, Teknoloji ve Yenilik" alanında Yüksek Düzeyli Diyalog mekanizmasının ikinci toplantısını düzenlediklerini vurgulayan Kacır, "Türk Devletleri Teşkilatı Birinci Sanayi, Bilim, Teknoloji ve İnovasyon Bakanları Toplantısı'nı İstanbul'da gerçekleştirdik. Sahip olduğumuz bilimsel kapasiteyi dostlarımızla paylaşmaya devam ediyor, Azerbaycan Metroloji Enstitüsü için 12 Kalibrasyon Laboratuvarı kuruyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
- "TSE, Kalite Kampüsü'ne 2025'te taşınacak"
Bakan Kacır, vatandaşın güvenli ürünlere ulaşımını kolaylaştırma ve ölçümde doğruluk ilkesinden taviz vermediklerini belirten sanayi ürünlerinin teknik düzenlemelere uygun olarak piyasaya arzı ve ölçü aletlerinin doğru ayarlı kullanımı için muayene ve denetimler gerçekleştirdiklerini ifade etti.
Bu yılının ilk 10 ayında, ölçü aletlerine ilişkin 1 milyon 334 bin periyodik muayene ve 247 bin denetim gerçekleştirdiklerini açıklayan Kacır, "4 bin 607 hazır ambalajlı ürünü üreticisinde denetledik. Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri kapsamında 29 binin üzerinde denetim yaptık." diye konuştu.
Kacır, Türk Standardları Enstitüsünün (TSE), bu yıl laboratuvarlarında 100 binden fazla test ve kalibrasyon hizmeti gerçekleştirdiği bilgisini paylaştı.
İthalat denetimleri kapsamında 163 bin ürünü inceleyerek standartlara uygun olmayan 4 bin 500 ürünün ülkeye girişini engellediklerini kaydeden Kacır, "Türkiye'nin kalite ve uygunluk değerlendirme üssü olacak Ankara Kalite Kampüsü'müze 2025'te taşınacağız." ifadesini kullandı.
Kacır, KOSGEB, TÜRKPATENT ve Türkiye Uzay Ajansı dair 2023 yılı Sayıştay Denetim Raporlarında herhangi bir bulgunun yer almadığını, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığının ise 2023 denetim programında yer almadığı için rapor düzenlenmediğini aktardı.
Bakanlık ile bu kurumların dışındaki bağlı ve ilişkili kuruluşların, koordine edilen kalkınma ajansları ve döner sermaye işletmelerine dair 2023 Yılı Sayıştay Denetim Raporlarında bazı bulgulara yer verilmiş olduğunu, mali tablo ve raporların önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi sunduğu görüşünün de mevcut olduğunu söyleyen Kacır, şöyle devam etti:
"Bakanlığımız ile bağlı ve ilgili kuruluşlarımıza 2023 yılında Bütçe Kanunu ile 63 milyar 820 milyon 469 bin lira ödenek verildi. Yıl içerisinde yapılan eklemelerle 108 milyar 78 milyon 299 bin 989 liraya ulaşan ödeneğin, 99 milyar 539 milyon 510 bin 729 liralık kısmı bütçe giderine dönüştü. 704 milyon 389 bin 340 liralık kısmı ise 2024 yılı bütçesine devretti."
Bakan Kacır'ın konuşma yapacağı masanın önündeki sehpa üstünde KIZILELMA, HÜRJET, KAAN ve GÖKBEY'in maketleri yer aldı.
(Bitti)
