Rusya'da Afganistan konusunda "Moskova Formatı" toplantısının 6'ncısı düzenlendi.
Başkent Moskova'da, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un ev sahipliğinde bir otelde düzenlenen toplantıya, Hindistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Çin, Pakistan, Tacikistan ve Özbekistan'dan Afganistan özel temsilcileri ve yetkililer katıldı.
Toplantıda, Afganistan'dan Taliban geçici hükümetinin Dışişleri Bakanı Vekili Emirhan Muttaki de yer aldı.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov toplantının başlangıcında yaptığı konuşmada, Moskova diyalog platformunun değerinin arttığına dikkati çekerek, bu formatın Afganistan'ın tüm komşularının ve bölgedeki diğer ilgili ülkelerin Kabil'le ilişki kurma yaklaşımlarını yakınlaştırma imkanı sağladığını belirtti.
Afganistan'ın mevcut hükümetiyle pragmatik bir diyaloğun sürdürülmesi gerektiğine inandıklarını vurgulayan Lavrov, "Afgan ortaklarla yapıcı etkileşim, bölgenin güvenlik ve ekonomik kalkınmasının yanı sıra Afganistan içindeki ulusal uyum hedeflerini de karşılamaktadır." ifadelerini kullandı.
- Batı'ya Afganistan'ın varlıklarını iade çağrısı
"Kolektif Batı"nın alaycı politikasıyla Afganistan çevresindeki durumu çıkmaza sürüklediğini söyleyen Lavrov, şu değerlendirmede bulundu:
"Washington ve müttefikleri, Afganlara uluslararası destek sağlama konusundaki kararlılıklarını beyan ederken aslında Afgan devletinin yeniden canlanmasına engel oluyorlar. Uluslararası toplumun eleştirilerini görmezden gelerek, ABD, Afganistan'ın ulusal varlıklarını yasa dışı bir şekilde elinde tutmaya devam ediyor ve ülkenin bankacılık sektörüne karşı katı yaptırımlar uyguluyor. Afganistan'ın çatışma sonrası yeniden inşasının sorumluluğunu kabul etmeleri, yaptırım kısıtlamalarını kaldırmaları ve zimmete geçirilen Kabil'in varlıklarını iade etmeleri için Batılı ülkelere bir kez daha acil çağrıda bulunuyoruz."
Üçüncü ülkelerin askeri altyapılarının Afganistan topraklarına yeniden kurulması veya komşu ülkelerde yeni askeri tesislerin herhangi bir bahaneyle konuşlandırılmasının kabul edilemez olduğunu vurgulayan Lavrov, bölgedeki dış aktörlerin sorunları daha da kötüleştirmekten başka bir işe yaramadığına işaret etti.
Afgan yetkililerinin terör tehdidini durdurmaya yönelik aktif tutumunu desteklediklerini dile getiren Lavrov, Afganistan'ın terör örgütü DEAŞ'a karşı direnişini çok değerli bulduklarını kaydetti.
Lavrov, "Sonuç olarak, Afganistan'ın halen devam eden birçok sorununun çözümünü teşvik etme ve bu amaçla hem Moskova formatını hem de komşu ülkelerle toplantı mekanizmalarını geliştirme çizgimizi bir kez daha vurgulayacağım. Bölgesel platformların çabalarını birleştirerek en önemli sonuçları elde edebileceklerine inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
- Ortak bildiri kabul edildi
Bu arada, toplantı sonunda ortak bildiri kabul edildi.
Bildiriye göre, taraflar Afganistan'daki terör tehdidi bağlamında güvenlik durumuyla ilgili derin endişelerini dile getirerek, Afganistan'da yerleşik tüm terörist ve ayrılıkçı grupların küresel ve bölgesel güvenliğe ciddi bir tehdit oluşturduğunu kaydetti.
Taraflar, terörle mücadelede hem ikili hem de çok taraflı düzeyde işbirliğinin güçlendirilmesi çağrısında bulundu.
Afganistan'ın, terörizmin belirtilerini ve temel nedenlerini ele alacak ve mümkün olan en kısa sürede ortadan kaldıracak kapsamlı önlemler alması gerektiği vurgulandı.
Ayrıca taraflar, Afganistan'ın bağımsız, bütün ve barışçıl bir devlet olarak kurulmasına olan sarsılmaz desteklerini yineledi. Üçüncü ülkelerin askeri altyapı tesislerini Afganistan'a ve komşu devletlere yerleştirmeye yönelik girişimleri kabul edilemez olarak nitelendirilirken, bunun bölgesel barış ve istikrarın yararına olmadığına işaret edildi.
- Lavrov, Muttaki ile bir araya geldi
Toplantı marjında Bakan Lavrov, Taliban geçici hükümetinin Dışişleri Bakanı Vekili Muttaki ile ayrı bir görüşme yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, taraflar Afganistan meselesinin yanı sıra Moskova ile Kabil arasındaki ikili işbirliği konularını da ele aldı.
Afganistan'da bölgesel müzakere mekanizmalarının, özellikle de Moskova istişare formatının öncü rolünün vurgulandığı görüşmede, Afganistan'ın iç kalkınması konularında dış baskıların ters etki yarattığına belirtildi.
Görüşmede, Rusya ve Afganistan'ın güvene dayalı siyasi ilişkileri sürdürme ve karşılıklı yarar sağlayan ticari ve ekonomik işbirliği kurma konusundaki karşılıklı çıkarları, özellikle enerji ve tarım alanlarındaki projelerin geliştirilmesi vurgulandı.
