Memur maaşlarına 2023 yılında yapılan 8.077 TL'lik seyyanen zam, 2024 Ocak ayında 16.043 TL'ye yükseldi. Bu artış, öğretmen maaşının yüzde 35'ini, en düşük memur maaşının ise yüzde 37'sini oluşturuyor. Ancak bu zammın emekli maaşlarına yansımaması ve işçilerin kıdem tazminatını olumsuz etkilemesi tartışmaları beraberinde getiriyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, bu durum memurlar ile emekliler arasındaki maaş farkını açarken, işçilerin de hak kayıplarına yol açıyor.
Seyyanen Zam Artışı ve Maaşlara Etkisi
2023 Temmuz ayında kamu işçilerinde en düşük ücretin 21 bin 750 TL'ye çıkarılmasıyla birlikte, memur maaşlarını 22 bin TL seviyesine getirmek amacıyla ilk defa genel uygulamanın dışına çıkılarak "ilave ödeme" adı altında seyyanen zam yapıldı. Hizmetliden genel müdüre kadar tüm memurlara aynı oranda uygulanan bu zam, 15.965 göstergeye bağlanarak memur maaş katsayısı ile çarpımı sonucu belirleniyor ve her altı ayda bir maaş katsayısına bağlı olarak artıyor.
- 2023 Temmuz ayında 8.077 TL olan seyyanen zam,
- 2024 Ocak ayında 12.055 TL'ye,
- 2024 Temmuz ayında 14.383 TL'ye,
- Son zamla birlikte ise 2025 Ocak-Haziran dönemi için 16.043 TL'ye yükseldi.
Bu zam, başlangıçta 22.017 TL olan en düşük memur maaşının yüzde 37'sini oluşturuyordu. Son zamla en düşük memur maaşı 43.698 TL'ye yükselmesine rağmen, seyyanen zammın bu maaş içindeki payı yine yüzde 37 olarak kaldı. Ayrıca, bu zam öğretmen maaşının da yüzde 35'ini oluşturuyor.
Emekli Maaşlarına Yansımayan Zam ve Açılan Makas
Emekli Sandığı Kanunu'na göre, geçmişte 25 yıl çalışan bir memurun emekli aylığı, çalışırken aldığı maaşın yüzde 75'i oranında bağlanıyordu. Ancak zamanla bazı ödemelerin emekli aylıklarına yansıtılmaması bu oranı düşürdü. Seyyanen zam da emekli aylığı hesaplamalarında ve emekli ikramiyesi ödemelerinde dikkate alınmıyor. Bu durum, memur maaşları ile emekli aylıkları arasındaki farkın açılmasına neden oluyor.
- 2023 Ocak-Haziran döneminde en düşük memur maaşı 11.848 TL iken, en düşük emekli aylığı 7.901 TL idi ve emekli aylığı, memur maaşının yüzde 67'sine denk geliyordu. Aynı dönemde öğretmen maaşı 14.053 TL, emekli aylığı ise 11.833 TL idi ve bu oran yüzde 84'tü.
- 2025 yılında ise en düşük memur maaşı 43.698 TL, en düşük emekli aylığı 19.616 TL oldu. Emekli aylığının memur maaşına oranı yüzde 45'e kadar geriledi.
- Emekliliği yaklaşan bir öğretmenin maaşı 49.503 TL olurken, emekli aylığı 29.418 TL'ye düştü. Emekli aylığının maaşa oranı yüzde 59'a geriledi. Ek ders ücretleri de hesaba katıldığında bu oran daha da düşüyor.
İşçilerin Kıdem Tazminatına Etkisi
Memurlara verilen seyyanen zammın emekli ikramiyelerine yansıtılmaması, özel sektör ve kamuda çalışan işçilerin kıdem tazminatını da olumsuz etkiliyor. Kıdem tazminatı tavanı, en yüksek devlet memurunun bir yıllık emeklilik ikramiyesine endekslendiği için, seyyanen zammın ikramiyeye yansımaması tavanın düşük kalmasına ve dolayısıyla asgari ücretin iki katı ve daha fazla ücretle çalışan işçilerin daha düşük kıdem tazminatı almasına yol açıyor.
Seyyanen zam memurlar için önemli bir maaş artışı sağlasa da, emeklilere yansımaması ve kıdem tazminatını etkilemesi önemli bir sorun teşkil ediyor. Bu durum, emekliler ve işçiler arasında hak kayıplarına neden olurken, memurlar ile emekliler arasındaki gelir adaletsizliğini de derinleştiriyor. Bu nedenle, seyyanen zammın emekli aylıklarına ve kıdem tazminatı hesaplamalarına dahil edilmesi yönünde talepler artıyor.
