İtalya donanmasına ait Libra karakol gemisinin, ikinci düzensiz göçmen grubunu İtalya’nın Arnavutluk’ta kurduğu iki göçmen merkezine götürmek üzere yola çıktığı bildirildi.
İtalya ile Arnavutluk'un geçen yıl imzaladığı ve 2024'ün başında iki ülke parlamentosunun da onayladığı anlaşma çerçevesinde; İtalya'nın Arnavutluk topraklarında iki göçmen merkezi kurmasını ve iltica talebi olan düzensiz göçmenleri buraya taşımasını öngören anlaşma çerçevesinde bugün ikinci sevkiyatın başladığı belirtildi.
İtalyan ANSA ajansının haberinde, Libra gemisinin, İtalya'nın Afrika'ya en yakın kara parçası olan Lampedusa Adası'nın güneyinde iki gün önce kurtarılan 8 düzensiz göçmeni, Arnavutluk'a götürmek üzere yola çıktığı kaydedildi.
Geminin, yarın sabah Arnavutluk'un kuzeyindeki Şingin (Shengjin) Limanı'nda kurulan ilk karşılama merkezine ulaşmasının beklendiği ifade edildi.
Burada ilk kontrolleri yapılacak göçmenlerin daha sonra iltica talepleri inceleneceği süre boyunca kalacağı Gjader’deki Arnavutluk Hava Kuvvetlerine ait eski bir askeri kamp merkezine kurulan yaklaşık 1000 kişi kapasiteli diğer merkeze götürülmesi bekleniyor.
- Arnavutluk'taki merkezlere nakledilen ilk göçmen grubu mahkeme kararıyla geri taşınmıştı
Roma ile Tiran arasındaki anlaşma uyarınca Arnavutluk'taki iki göçmen merkezine ilk olarak 16 Ekim'de İtalyan donanma gemisi Libra tarafından 16 düzensiz göçmen getirilmişti. Bu göçmenlerden 2'si reşit olmamaları, 2'si de sağlık sorunları sebebiyle İtalya'ya geri gönderilmişti.
Mısır ve Bangladeşlilerden oluşan diğer 12 kişi için Roma Mahkemesi, 18 Ekim'de bu göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menşe ülkelerinin "güvenli ülkeler" statüsünde olmaması sebebiyle Arnavutluk'taki merkezde tutulamayacağına karar vermişti. Bunun üzerine düzensiz göçmenler, 19 Ekim'de İtalyan sahil güvenlik botuyla İtalya'ya geri getirilmişti.
Roma Mahkemesinin bu kararı sonrası Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, 21 Ekim'de Arnavutluk'taki göçmen merkezlerinin işlevselliğini korumak amacıyla içinde Mısır ve Bangladeş'in de bulunduğu 19 ülkeyi "güvenli ülke" statüsüne alan yeni bir kararname kabul etmişti.
Buna karşılık konuyla ilgili başka bir davaya bakan Bologna Mahkemesi, geri gönderme için güvenli ülkeler listesini belirleyen yeni hükümet kararnamesini, 29 Ekim'de Avrupa Adalet Divanına taşımıştı. Bologna Mahkemesi, güvenliğin belirlenmesinde hangi ölçütlerin kullanılmasının gerektiğini ve İtalyan mevzuatıyla bir ihtilaf ortaya çıkarsa AB hukukunun önceliği ilkesinin geçerli olup olmadığını sormuştu.
Ülkenin farklı mahkemelerindeki farklı davalarda alınan kararlar, siyasilerle yargı mensupları arasında polemiklere yol açmıştı.
- İtalya'nın Arnavutluk'taki "tartışmalı" göçmen merkezleri
İtalya Başbakanı Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın 6 Kasım 2023'te Roma'da imzaladıkları anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz'de kurtarılan düzensiz göçmenlerden; reşit ve sağlıklı erkek göçmenlerin, Arnavutluk'a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleneceği süre boyunca burada kalmalarını öngörüyor.
Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan düzensiz göçmenleri, reşit olmayanları, hamile kadınları ve savunmasız kişileri kapsamıyor.
Bu anlaşma, yılda 36 bin kadar düzensiz göçmenin, Arnavutluk'taki bu merkezlere nakledilmesini öngörüyor.
Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk'un kuzeybatısındaki Şingin Limanı'nda ilk kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk arasındaki bu protokol, Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan başka bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma özelliğini taşıyor.
Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında yayımlanan bazı haber ve yazılarda ABD'nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla "yeni Guantanamo" eleştirileri yöneltilmişti.
İtalya'da muhalefet partileri de devletin, düzensiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon avroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti.
Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, düzensiz göçmenlerin ülkeye gelişlerini "caydıracak unsur" olarak kamuoyuna sunmuştu.
