KUDÜS (AA) - ABDURRAUF ARNAUT - İsrail'de, İran'ın başkenti Tahran ile Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta 6 saat arayla düzenlenen saldırıların ardından İran, Hamas ve Hizbullah'tan gelebilecek muhtemel misillemelerin neler olacağı tartışılıyor.
İsrail ordusu, 30 Temmuz'da yaptığı açıklamada, Lübnan’ın başkenti Beyrut’a düzenlediği hava saldırısında Hizbullah’ın komutanlarından Fuad Şükür'ü öldürdüğünü duyurmuştu. Hizbullah Hareketi de daha sonra İsrail ordusunun Beyrut'a düzenlediği hava saldırısında üst düzey komutanı Şükür'ün öldüğünü doğrulamıştı.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak için Tahran'da bulunan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin ise 31 Temmuz'da kaldığı konutta suikasta uğradığı açıklanmıştı.
İsrail basınında çıkan haberlerde, İran, Hizbullah ve Hamas'ın, Heniyye ve Şükür için vereceği muhtemel tepkilere ilişkin senaryolar geniş yer buldu.
- Hizbullah'ın vermesi muhtemel karşılık
İsrail'in, Hizbullah'tan gelecek karşılık konusunda uzun menzilli füze saldırılarına hazırlandığı ifade ediliyor.
Haaretz gazetesinin haberine göre, İsrail güçleri, Hizbullah'ın misillemesinin askeri üsleri mi yoksa sivil altyapıları mı hedef alacağı konusunda ikiye bölünmüş durumda ancak her iki durumda da tüm senaryolara hazır.
BM Genel Sekreteri Guterres, kritik minerallere talebin gelişen ülkeler için fırsat olduğunu söyledi
İsrail güçleri, kuzeyde (Lübnan sınırı) füze yağmuruna ve Hizbullah'ın uzun menzilli füzelerle İsrail içlerine kadar uzanma ihtimaline hazırlanıyor. Bu nedenle ordu, hava savunma sistemlerini kuzey, güney ve doğuda daha geniş alanlara konuşlandırdı.
Ancak İsrail'deki üst düzey savunma yetkilileri, Hizbullah ve İran'ın vereceği yanıt konusunda net değiller. Bazıları Hizbullah'ın, Lübnan'ın geniş çaplı bir savaşa sürüklenmemesi için üzerinde çalışılmış bir misillemede bulunacağını ve İran'ın nisan ayında Nevatim üssüne düzenlediği saldırıda olduğu gibi ülkenin merkezindeki üsler veya hava kuvvetleri üsleri gibi askeri hedefleri vuracağını diğerleri ise Hizbullah'ın daha güçlü bir şekilde karşılık vereceğini ve sivil altyapıları hedef alacağını düşünüyor.
- Hamas'ın vereceği karşılıkla ilgili senaryo
İsrail ordusu ise Hamas'ın İsrail'in orta kesimine ve Tel Aviv'e uzanacak füzeler fırlatacağını tahmin ediyor.
Haaretz'e göre, ordu ve İç İstihbarat Teşkilatı Şin-Bet'teki (Şabak) yetkililer, Hamas'ın her ne pahasına olursa olsun Gazze'den İsrail'e füze fırlatacağını düşünüyor. Bu saldırı sembolik de olabilir çünkü Hamas'ın füze yapım ve fırlatma kapasitesi büyük ölçüde zarar gördü ve fırlatma ekipleri çok sayıda roket fırlatmak için uzun menzilli roketatarlara ulaşmada zorluk yaşayacak.
- İran'ın vereceği karşılık
İran'ın misillemesi konusunda ise İsrail'in net bir düşüncesi bulunmuyor ama nisan ayında olduğu gibi füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) bir saldırı düzenlenmesini de uzak bir ihtimal olarak görmüyor.
İsrail Kanal 12 televizyonuna göre, İran'ın vereceği en muhtemel tepki, İsrail'e 300'den fazla balistik ve seyir füzesi ve İHA fırlattığı nisan saldırısını tekrarlamak olacak.
Yedioth Ahronot'a göre, İran ve Hizbullah ortak ve koordineli bir tepki verebilir zira Devrim Muhafızları, planlanması zaman alabilecek ve uygulanması haftalar sürebilecek özel bir eylem sözü verdi. Seçenekler arasında İsrail'in günlük yaşamını aksatacak siber saldırılar düzenlemek, bankaları, ulaşımı ve kritik altyapıyı hedef almak veya yurt dışındaki İsrailli yetkililere eş zamanlı suikast girişimleri yer alıyor.
- Bölgesel savaş
Öte yandan, İsrail'de İran'la savaş veya birçok cepheyi kapsayan kapsamlı bir bölgesel savaş olasılığı her zamankinden daha fazla konuşuluyor.
Haaretz'e göre, suikastın Hizbullah'ın Beyrut'taki kalesinde gerçekleşmesi ve (Şükür'ün) çok üst düzey bir yetkili olması Hizbullah'ı yeni angajman kuralları koymaya itebilir. Yeni kuralların konulması İsrail'i de misillemede bulunmaya itebilir. Ordu yetkilileri bu aşamada geniş çaplı savaşa giden yolun kısalacağını düşünüyor.
Kanal 12'ye göre, Heniyye'nin ölümünden sonra İsrailli üst düzey yetkililer "İran'la savaşmayı istemediği ancak gerekirse saldırıların dozunu artırmaktan da çekinmeyeceği" mesajı verdi.
Ayrıca tüm dünya İran'ı, gerilimin tırmanmaması için çok sert tepki vermemeye ikna etmeye çalışıyor.
