Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Gazze ve Batı Şeria'da yaşananların sona ermesi gerektiğine işaret ederek, "Şu anda Lübnan'a da tehlikeyle yayılan, son dönemlerin en büyük insani krizine şahit oluyoruz." dedi.
Lula da Silva, 79. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu görüşmelerinde katılımcılara hitap etti.
Konuşmasına, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın ve Filistin heyetinin oturuma katıldığını belirterek başlayan Lula da Silva, uluslararası konularda "daireler çizilerek yetersiz sonuçlar elde edildiğini" söyledi.
Lula da Silva, "Artan ızdırap, kızgınlık, gerilim ve korkunun olduğu bir zamanda yaşıyoruz. Jeopolitik anlaşmazlıklar ve stratejik rekabetin uzun süren kızışmasına şahit oluyoruz." dedi.
Küresel askeri harcamaların açlık ve iklim sorunlarının çözümünde kullanılabileceğini dile getiren Lula da Silva, askeri kapasitede artış görüldüğünü, yayılma potansiyeli olan 2 çatışmaya şahit olunduğunu ifade etti.
Lula da Silva, Rusya-Ukrayna Savaşı'nda "Ukrayna topraklarının işgalini kınadıklarını" hatırlatarak, iki tarafın da askeri kurallar yoluyla hedeflerine erişemeyeceğini belirtti.
Gazze ve Batı Şeria'da yaşananların sona ermesi gerektiğine işaret eden Lula da Silva, "Şu anda Lübnan'a da tehlikeyle yayılan, son dönemlerin en büyük insani krizine şahit oluyoruz." diye konuştu.
Lula da Silva, 7 Ekim 2023'te olanlardan sonra Filistin halkının toplu cezalandırıldığını vurgulayarak, İsrail'in Gazze'ye saldırılarında çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 40 bini aşkın kişinin öldürüldüğünü söyledi.
"Savunma hakkı, intikam hakkı haline gelmiştir ve bu, esirlerin serbest bırakılması için anlaşmanın önüne geçiyor, ateşkesi erteliyor." diyen Lula da Silva, Sudan ve Yemen'de yaklaşık 30 milyon kişinin çektiği acıların "unutulduğunu" ifade etti.
Lula da Silva, iklim krizine ve iklim anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmemesinin olumsuz etkilerine de dikkati çekti.
- İklim değişikliğiyle mücadele ve yapay zeka
İklim değişikliğinin de etkisiyle son zamanlarda yaşanan ve ölümlerle sonuçlanan aşırı sıcaklara, kasırga ve tayfunlara, kuraklığa, şiddetli yağışlar sonucu meydana gelen sellere işaret eden Lula da Silva, iklim değişikliğiyle mücadelenin önemini vurguladı.
Lula da Silva, Amazon Havzası'nda son 45 yılın en kötü kuraklığının yaşandığını ve ülke geneline yayılan orman yangınlarının milyonlarca hektarlık alanı yok ettiğini belirterek, "Şimdiye kadar çok şey yaptık, ancak iklim krizi sorunuyla yüzleşmek için çok daha fazlasının yapılması gerektiğinin farkındayız." dedi.
Çevre suçlarına ve yasa dışı madenciliğe müsamaha göstermeyeceklerini ifade eden Lula da Silva, Amazon'daki ormansızlaşmayı yarı yarıya azalttıklarını ve bu sorunu ortadan kaldırmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Lula da Silva, ayrıca, yapay zekanın yönetimi ve denetimi için tüm devletlerin katıldığı hükümetler arası bir sisteme yönelik ihtiyaca dikkati çekerek, "Kültürel çeşitliliği güçlendiren, insan haklarına saygı duyan, kişisel verileri koruyan ve hepsinden önemlisi savaş için değil barış için bir araç olacak yapay zeka sistemleri ile ilgileniyoruz." diye konuştu.
- Reform çağrısı
BM Şartı'nın kapsamlı reformdan geçmediğine işaret eden Lula da Silva, "BM Şartı'nın mevcut hali, insanlığın acil sorunlarından bazılarını ele almakta başarısız." değerlendirmesinde bulundu.
BM'yi yeniden yapılandırmanın, BM Şartı'nın kapsamlı şekilde gözden geçirilmesi ve revize edilmesinin zamanının geldiğini belirten Lula da Silva, reformun, Genel Kurul'un yapısına, çalışma yöntemlerine ve veto yetkilerine odaklanması gerektiğini kaydetti.
