Birleşmiş Milletler (BM) Sudan Uluslararası Bağımsız Araştırma Misyonu, Sudan'da Nisan 2023'ten bu yana ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında devam eden savaşta tarafların "korkunç insan hakları ihlallerinden" sorumlu olduğunu bildirdi.
BM Sudan Uluslararası Bağımsız Araştırma Misyonu, Sudan'da devam eden çatışmalara dair ilk raporunu yayımladı.
Raporda, "Sudan'da savaşan taraflar, birçoğu savaş suçu ve insanlığa karşı suç teşkil edebilecek korkunç insan hakları ihlalleri ve uluslararası suçlar işledi. Ordu ile HDK ve müttefiklerinin sivillere, okullara, hastanelere, iletişim ağlarına ve hayati önem taşıyan su ve elektrik kaynaklarına yönelik ayrım gözetmeyen saldırılar dahil geniş çaplı ihlallerden sorumlu oldukları tespit edildi." ifadeleri kullanıldı.
HDK ve müttefik milislerinin tecavüz ve yağma gibi savaş suçları işlediği, sivil halkı yerinden ettiği ve 15 yaş altı çocukların çatışmalara katılmasını sağladığına yönelik makul gerekçeler olduğu kaydedildi.
Raporda, çatışmaların Sudan'daki 18 eyaletten 14'üne yayıldığı kaydedildi.
"Çatışmalar, 10 binlerce sivilin ölümü ve yaralanması, yaklaşık 8 milyon insanın yerinden edilmesi ve 2 milyon kişinin komşu ülkelere kaçmasına neden oldu." ifadelerinin yer aldığı raporda, savaşan tarafların insani erişimi engelleyerek krizi daha da kötüleştirdiği belirtildi.
Raporda, BM Güvenlik Konseyi'nin 1556 sayılı ve bunu takip eden kararlar uyarınca Darfur'daki mevcut silah ambargosunun, daha fazla tırmanmayı önlemek için tüm Sudan'ı kapsayacak şekilde genişletilmesi önerisi de yapıldı.
Sudanlı yetkililerin Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ile tam işbirliği yapmaları ve Sudan'ın eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir dahil tüm sanıkları teslim etmeleri de talep edildi.
- Sivillere yönelik saldırıları sonlandırma çağrısı
Raporda görüşlerine yer verilen BM Sudan Uluslararası Bağımsız Araştırma Misyonu Başkanı Mohamed Chande Othman, "Rapordaki bulguların vahameti, sivilleri korumak için hızlı bir şekilde harekete geçilmesi gerektiğini gösteriyor. Savaşan tarafların sivilleri korumadaki başarısızlığı göz önüne alındığında, sivilleri koruma yetkisine sahip bağımsız ve tarafsız bir gücün gecikmeden ülkeye konuşlandırılması zorunlu." ifadelerini kullandı.
Sivil nüfusun korunmasının önemini vurgulayan Othman, taraflara uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uyma, sivil nüfusa yönelik tüm saldırıları derhal ve koşulsuz olarak durdurma çağrısında bulundu.
Othman, "Uluslararası toplum, Sudanlıların, tüm vatandaşların haklarına saygı duyan kapsayıcı ve temsili bir sivil hükümete yönelik arzusunu desteklemeli. Bu destek, Sudan'da eşitlik, adalet ve sürdürülebilir barışa giden bir yolu teşvik etmek için elzemdir." dedi.
Tarafları müzakere masasına getirmek için sürdürülen çeşitli çabaları takdir eden Othman, Sudan halkının barış, refah ve insan haklarına saygının olduğu bir geleceği hak ettiğini belirtti.
