Birleşmiş Milletler (BM) raportörleri, İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana saldırılarını sürdürdüğü Gazze'de yaşananlar için "hesap sorulması" çağrısında bulundu.
BM raportörleri, İsrail'in Gazze'ye yönelik başlattığı saldırıların birinci yılında yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada, "Bir yıldır yaşanan kayıplar, acı ve uluslararası hukukun açıkça hiçe sayılmasının ardından şiddetin sona ermesi ve hesap sorulması çağrısında bulunuyoruz." ifadeleri kullanıldı.
Bölgede artan şiddetin ciddi insani krizlere de neden olduğu vurgulanan açıklamada, çatışmanın ağır insani maliyetinin yanı sıra hesap verebilirliğin önemine vurgu yapıldı.
Açıklamada, İsrail'in saldırılarında Gazze'de 42 bine yakın Filistinlinin öldüğü, 17 bini çocuk 97 binden fazla kişinin yaralandığı belirtildi.
Gazze Şeridi'nde çoğunluğu çocuk yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden edildiğine işaret edilen açıklamada, 10 bine yakın Filistinlinin hala enkazda olduğu anımsatıldı.
Açıklamada, "İsrail güçleri 986 sağlık çalışanı, 225'i BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) personeli olmak üzere insani yardım çalışanlarını ve 126 gazeteciyi öldürdü. İsrail, hastaneleri, okulları ve mülteci kamplarını tahrip etti ve Gazze'de güvenli bir yer bırakmadı." denildi.
Bu süreçte İsrail güçlerince Gazze'de cinayet, sivilleri kasıtlı hedef alma, orantısız ve ayrım gözetmeyen saldırılar, aç bırakma, zorla nakil, keyfi yerinden etme ile cinsel şiddet dahil uluslararası hukuku ihlal eden savaş suçları işlendiğinin altı çizilen açıklamada, bunların insanlığa karşı suçlar oluşturabileceği kaydedildi.
Açıklamada, Uluslararası Adalet Divanının (UAD), Filistinlilerin soykırımdan korunma hakkı için telafisi mümkün olmayan bir zarar riski olduğuna dair uyarıda bulunduğu belirtildi.
Gazze'de yaşanan şiddetin bölgedeki diğer ülkelere de yayıldığı aktarılan açıklamada, İsrail saldırılarında 2 bini aşkın kişinin öldüğü Lübnan'da gerilimin artmasından büyük endişe duyulduğu bildirildi.
Açıklamada, "Çatışmaların bu şekilde genişlemesi, uluslararası hukuku ve BM Şartı'nı açıkça ihlal ediyor, onlarca yıldır çatışmaların yaşandığı bir bölgenin barış ve istikrarını tehlikeye atıyor." ifadeleri kullanıldı.
Çatışmanın tüm taraflarına saldırıları durdurma ve sivilleri koruma çağrısı yapılan açıklamada, Gazze'deki insani yardım ile insani yardım görevlilerine kesintisiz erişim sağlanmasının önemine işaret edildi.
Açıklamada, bölgedeki ülkelerin şiddeti azaltmaları gerektiği de vurgulandı.
- BM özel raportörleri
BM özel raportörleri, "İnsan Hakları Konseyinin özel mekanizmaları" diye tanınan sürecin parçası olarak biliniyor.
BM İnsan Hakları sistemindeki bağımsız özel mekanizmalar, Konseyin belirli bir ülkenin durumunu veya dünyanın herhangi bir yerindeki tematik sorunları ele alan bağımsız bilgi toplama ve izleme mekanizmaları olarak öne çıkıyor.
Kurumun bünyesinde bulunmayan özel mekanizmaların uzmanları, gönüllülük esasına göre ve bağımsız şekilde çalışmalarını yürütüyor.
