Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan "Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Matematik, Fen Bilimleri ve Türkçe Dersi Öğretim Programlarında Yer Alan Becerilerin PISA Yeterlik Düzeyleri ile İlişkilendirilmesi" başlıklı rapor, Türkiye’deki eğitim sisteminin uluslararası arenadaki yeterliliğini ortaya koymayı hedefleyen önemli bir çalışmayı gözler önüne seriyor. Bakanlık, bu çalışmayla, Ortaokul Matematik ve Fen Bilimleri ile İlkokul ve Ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarının uluslararası düzeyde kabul gören PISA (Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı) matematik, fen ve okuma becerileri yeterlik düzeyleriyle olan ilişkisini irdeleyerek, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde bir değerlendirme yaptı.
Bütüncül Eğitim Modeli ve PISA Yeterlikleri
MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından nitel bir çalışma olarak tasarlanan bu araştırmada, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli adı altında hazırlanan öğretim programlarının uluslararası geçerliliği betimsel tarama modeli ile değerlendirildi. Araştırma sürecinde içerik analizi yöntemi kullanılarak, öğretim programlarının kavramsal ve alan becerileri ile PISA yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkiler derinlemesine incelendi.
Bu kapsamda, Ortaokul Matematik ve Fen Bilimleri ile İlkokul ve Ortaokul Türkçe dersi öğretim programları, PISA’nın matematik, fen ve okuma becerileri yeterlik düzeyleri açısından analiz edildi. Amaç, öğretim programlarının uluslararası düzeyde ne derece yeterli olduğunu belirlemek ve bu doğrultuda geliştirici adımlar atabilmekti.
Araştırma Süreci ve Yöntem
Araştırma, verilerin okunması, sınıflandırılması ve yorumlanması olmak üzere üç aşamada gerçekleştirildi. İlk aşamada, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programlarının kavramsal ve alan becerileri değerlendirildi. Bu aşamada, hangi becerilerin öğretim programlarında yer aldığı ve bu becerilerin uluslararası yeterlik düzeyleri ile ne ölçüde örtüştüğü üzerinde duruldu.
İkinci aşamada, öğretim programlarında yer alan öğrenme çıktıları ve bu çıktılara ulaşmak için gerekli öğrenme-öğretme yaşantıları incelendi. Bu inceleme, kavramsal ve alan becerilerinin PISA yeterlik düzeyleriyle hangi seviyelerde ilişkilendirildiğini belirlemeye yönelik olarak yapıldı.
Son aşamada ise, öğretim programlarının öğrenme çıktıları, PISA yeterlik düzeylerine göre kodlanarak, frekans analizleri yapıldı ve bu analizlerin sonuçları grafiklerle desteklendi.
Sonuçlar: Öğretim Programlarının PISA ile İlişkilendirilmesi
Araştırmanın sonuçları, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programlarının, PISA yeterlik düzeylerinde tanımlanan üst düzey becerilerin geliştirilmesinde etkili olabileceğini gösteriyor. Bu sonuçlar, eğitim programlarının uluslararası standartlara uygun olarak düzenlendiği ve uygulandığı takdirde, PISA sınavlarında Türk öğrencilerin üst düzey becerileri edinmede başarılı olabileceklerini ortaya koyuyor.
Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programı'nda yer alan becerilerin, PISA matematik yeterlik düzeyleriyle ilişkisi incelendiğinde, bu becerilerin genel olarak 3., 4. ve 5. yeterlik düzeyleri ile ilişkilendirildiği tespit edildi. Bu durum, öğrencilerin matematikte orta ve üst düzey beceriler kazanmasını hedefleyen bir öğretim programının uygulandığını gösteriyor.
Benzer şekilde, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı'nda yer alan beceriler de PISA fen yeterlik düzeylerine göre 3. ve 4. düzeylerde tanımlanan yeterliklerle ilişkilendirildi. Bu bulgu, fen bilimleri alanında öğrencilerin analitik düşünme ve problem çözme gibi önemli becerileri edinmelerini hedefleyen bir müfredatın yürürlükte olduğunu işaret ediyor.
İlkokul ve Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan beceriler ise PISA okuma becerileri yeterlik düzeyleri ile ilişkilendirildiğinde, bu becerilerin genel olarak 4., 5. ve 6. düzeylerle örtüştüğü belirlendi. Bu sonuç, öğrencilerin okuma-anlama ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir öğretim programının etkin bir şekilde uygulandığını gösteriyor.
Türkiye’nin Eğitimde Uluslararası Performansı
Araştırmada elde edilen bu bulgular, Türkiye’nin eğitim sisteminin uluslararası düzeyde rekabetçi olma potansiyelini ortaya koyuyor. PISA yeterlik düzeyleri ile güçlü bir ilişki gösteren öğretim programlarının, öğrencilerin bu sınavlarda daha yüksek başarılar elde etmesine katkı sağlaması bekleniyor. Bu kapsamda, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin başarılı bir şekilde uygulanması halinde, PISA sınavlarında Türk öğrencilerin üst düzey becerilerdeki yeterlik düzeylerinin artması öngörülüyor.
MEB tarafından yayımlanan bu rapor, Türkiye’nin eğitimde uluslararası arenada daha ileriye gitme hedefi doğrultusunda atılan önemli adımlardan biri olarak değerlendirilebilir. Öğretim programlarının uluslararası yeterlik düzeyleri ile uyumlu hale getirilmesi, hem öğrencilerin bireysel gelişimine hem de Türkiye’nin genel eğitim performansına olumlu katkılar sağlayabilir.
Rapora https://ttkbyayin.meb.gov.tr/yayin/261 adresinden ulaşabilirsiniz