İSTANBUL (AA) - ÖMER MİRZA ŞEKER - Adapazarı kökenli Yunan yazar İvi İlyadis, dedesi İlia Usta'nın 1865'te Osmaneli'nde başlayan hayatını yazıya taşıdı.
Yeşilçam'ın ünlü görüntü yönetmeni Kriton İlyadis'in kızı, ünlü ses mühendisi Yorgo İlyadi'’in de yeğeni olan yazar İvi İlyadis, "Uzaktaki Yakın: Adapazarı" kitabına imza attı.
Atina'da yaşayan İlyadis, aile arşivinden çeşitli belgelere yer verdiği kitapta, dedesinin yanı sıra babası ile amcasının yaşam hikayesini de ele aldı.
Adapazarı ile Yeşilçam'dan eski fotoğrafların da görülebileceği kitaba ilişkin AA muhabirine açıklamada bulunan İlyadis, Adapazarı'nda bulunan çarkı yapan dedesini, Adapazarı'ndaki anılarını ve kitabın ortaya çıkış hikayesini anlattı.
- "Adapazarlılara, sanatçı bir Adapazarlıyı tanıtmak istedim"
Kitabın hem Rumca hem de Türkçe yayımlandığını belirten İlyadis, "Türkçe versiyonu dedem İlia, babam Kriton ve amcam Yorgo'ya bir borç hissederek, onların neler başardıklarını dile getirmek için yazdım. Hacı İlia, Adapazarı'nı içme suyuna kavuşturan bir mucit. Adapazarı'ndaki çeşmelere, evlerin ikinci katlarına su çıkarmış. Bu su makinası, o zaman bir icat olarak kabul edilmiş ve Sultan 2. Abdülhamid tarafından ödüllendirilmiş. Bu insanlar ismen biliniyordu. Fakat kimdir, ne başardılar, sinemaya geçişleri nasıl oldu, kimlerle çalıştılar bilinmiyordu. Adapazarlılara, sanatçı bir Adapazarlıyı tanıtmak istedim." dedi.
İlyadis, sinema camiasında babasıyla çalışmış sanatçıların bazılarının halen hayatta olduğunu söyleyerek, "Belki bu kitap ellerine geçer ve açıp, Kriton'un, Yorgo'nun Adapazarı'yla ilişkileri neydi ve kimin çocuklarıydı, bilgi edinirler." diye konuştu.
- "Babam Çark ile dertleşirdi"
Dedesi İlia'nın 1920'de İstanbul'a yerleştikten sonra oğullarına Adapazarı'nda kendisinin eseri olan çarkı hiçbir zaman unutmamalarını, ziyaret etmelerini vasiyet ettiğini aktaran İlyadis, şu bilgileri verdi:
"Onlara, üzerinde kendi ailelerinin ismi yazılı çarkın ne kadar önemli olduğunu hissettirdi. İstanbul'da yaşadıkları sürece onu ziyaret etmelerini istedi. Eğer dedem, babam veya amcam Türkiye'yi terk etmiş olsalardı, bugün bütün bunlar ortaya çıkmayacaktı. Biz her sonbaharda çarkı ziyaret ederdik. Oraya gittiğimizde buruk hissederdik. Çünkü her seferinde çarkı biraz daha dökülmüş, dağılmış, parçaları eksilmiş, damı düşmüş bakımsız halde görür ve üzülürdük."
İvi İlyadis, çark ziyaretlerinde büyüklerin hasarlı bölgeleri tespit ettiğine işaret ederek, "Onlar etrafında döner, eksilmiş bozulmuş yerleri bulurdu. Sonra bir çayhanede oturur çarkı seyrederdik. Akşamüstü olduğunda da evimize dönerdik. Babam evde dedemin resminin karşısına geçer ve dertleşirdi. Adapazarı'na gittiğimizde de aynı bir çocuk gibi, çarkı okşar ve babasıyla konuşur gibi konuşurdu." ifadelerini kullandı.
- "Rumlara ve Türklere köklerini hatırlatmak için yazdım"
Kitapta Anadolu yazıları bölümü olduğunu paylaşan İlyadis, "Bu yazıları Anadolu'dan uzakta, başka bir ülkenin vatandaşı olarak yaşayan Rumlara ve Türklere köklerini hatırlatmak için yazdım. Babalarının, dedelerinin doğdukları toprakları akıllarına getirtmek, nereden geldiklerini araştırmalarına vesile olmak istedim. Çünkü maalesef yıllar geçtikçe ve insan doğduğu memleketten uzakta kaldıkça lisanı bile unutuyor. Yaşadığı ülkeye adapte oluyor, oranın alışkanlıklarıyla yaşıyor. Bu çok üzücü." değerlendirmesinde bulundu.
İlyadis, Atina'da bir dernekleri olduğunu ve etkinlikler yaptıklarını aktararak, sözlerine şöyle sürdürdü.
"İstanbullular Festivali yapıyoruz. İstanbul'dan oraya göç etmiş insanlar katılarak, İstanbul yemekleri yiyor, müzikleriyle dans ediyor. Bir etkileşim yaratıyoruz. Ben de Atina'da olduğum süre zarfında Türkiye'deki kanalları ve haberleri takip ediyorum. Burada olan bitenden haberdar olmaya çalışıyorum. Bir köprü oluşturdum. 33 yıl buradan uzak kaldım. Şimdilerde arayı kapatmaya çalışıyorum."
Adapazarı'na döndüğünde insanlardan olumlu geri dönüşler aldığını belirten yazar İlyadis, 2016'dan beri oradakilerle ilişkiler geliştirdiğini, daima çok güzel karşılandığını ve iyi ağırlandığını dile getirdi.
İlyadis, ileriki günlerde Adapazarı'nda öğrencilerle bir araya geleceği 6 farklı söyleşi planladıkları bilgisini de verdi.
