Öğretmenlerin kariyerlerinde, uzman öğretmenlik ve başöğretmenlikte müfettişlerin etkisi nasıl olacak?
Yeni yayınlanan Öğretmenlik Meslek Kanunu ile öğretmenlerin uzman öğretmenliğe geçiş süreçlerinde müfettişlerin rolü büyük olacak. Öğretmenlerin mesleki kariyerlerinde önemli bir adım olan uzman öğretmenliğe geçişte, müfettişlerin vereceği kararlar belirleyici olacak. Bu bağlamda, müfettişlerin verdikleri disiplin cezaları, öğretmenlerin kariyer yolculuğunu önemli ölçüde etkileyecek. Özellikle, haklarında soruşturma açılan öğretmenlerin kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almaları durumunda, uzman öğretmen olma şansları ortadan kalkacak.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, öğretmenler için ciddi sonuçlar doğurabilecek bir yaptırım olarak dikkat çekiyor. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin D bendine göre, bu ceza aşağıdaki durumlarda verilebilir:
- Göreve Sarhoş Gelmek veya Görev Yerinde Alkollü İçki İçmek: Öğretmenlerin görev yerinde alkol kullanmaları veya sarhoş halde gelmeleri, eğitim ortamının güvenliğini ve disiplinini zedeleyici nitelikte görüldüğü için bu ceza ile karşılanır.
- Özürsüz ve Kesintisiz 3-9 Gün Göreve Gelmemek: Öğretmenlerin mazeretsiz olarak üç ila dokuz gün arasında görevlerini aksatmaları, meslek ahlakına aykırı bir davranış olarak değerlendirilir ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirir.
- Görevi ile İlgili Çıkar Sağlamak: Öğretmenlerin, görevlerini kötüye kullanarak herhangi bir şekilde menfaat sağlamaları, kamu hizmetinin tarafsızlığına ve dürüstlüğüne aykırı bir davranış olarak bu cezaya tabi tutulur.
- Amirine veya Maiyetindekilere Karşı Küçük Düşürücü veya Aşağılayıcı Fiil ve Hareketler: Öğretmenlerin, amirlerine veya kendilerine bağlı çalışanlara karşı saygısız veya küçük düşürücü davranışlarda bulunmaları, disiplin cezası gerektiren bir ihlal olarak değerlendirilir.
- Görev Yeri Sınırları İçinde İzinsiz Toplantı Düzenlemek: Öğretmenlerin, okul veya görev yerlerinde izinsiz toplantı, tören veya benzeri etkinlikler düzenlemeleri, disiplin kurallarına aykırı bir davranış olarak bu cezaya tabi olur.
- Gerçeğe Aykırı Rapor ve Belge Düzenlemek: Öğretmenlerin, resmi belgelerde gerçek dışı beyanlarda bulunmaları veya sahte evrak düzenlemeleri, güvenilirlik ve dürüstlük ilkelerine aykırıdır ve ağır disiplin cezasını gerektirir.
- Ticaret Yapmak veya Yasaklanan Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunmak: Öğretmenlerin, devlet memurlarına yasaklanan ticari faaliyetlerde bulunmaları, kamu hizmetinin tarafsızlığını ve bağımsızlığını zedeleyici nitelikte görülür.
- Görevin Yerine Getirilmesinde Ayrımcılık Yapmak: Öğretmenlerin, görevlerini yerine getirirken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep ayrımı yapmaları, eşitlik ilkesine aykırı bir davranış olarak değerlendirilir ve cezalandırılır.
- Mal Bildiriminde Bulunmamak: Öğretmenlerin, belirlenen sürelerde mal bildiriminde bulunmamaları, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine aykırıdır.
- Açıklanması Yasaklanan Bilgileri Açıklamak: Öğretmenlerin, gizlilik dereceli bilgileri yetkisiz kişilere açıklamaları, kamu güvenliğini tehlikeye atacak nitelikte bir ihlal olarak değerlendirilir.
- Hakaret ve Tehditte Bulunmak: Öğretmenlerin, amirlerine, maiyetindekilere, iş arkadaşlarına veya öğrencilere hakaret etmeleri veya tehditte bulunmaları, mesleki etik kurallarına aykırıdır.
- Diplomatik Statüden Yararlanarak Borçlanmak: Öğretmenlerin, yurt dışında diplomatik statülerinden yararlanarak ödeme kabiliyetlerinin üzerinde borçlanmaları ve borçlarını ödememeleri, devletin itibarını zedeleyici bir davranış olarak değerlendirilir.
- Görev ve Emirleri Kasten Yapmamak: Öğretmenlerin, verilen görevleri ve emirleri kasıtlı olarak yerine getirmemeleri, kamu hizmetinin aksamasına neden olur ve cezalandırılır.
- Siyasi Faaliyette Bulunmak: Öğretmenlerin, herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına faaliyette bulunmaları, tarafsızlık ilkesine aykırı bir davranış olarak değerlendirilir.
Bu durumlar, öğretmenlerin kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almalarına neden olabilir ve bu cezalar, uzman öğretmenlik başvurularında engel teşkil eder. Öğretmenlik Meslek Kanunu'na göre, disiplin cezası almış öğretmenler, belirli bir süre boyunca uzman öğretmenlik sınavlarına giremez ve bu durum, öğretmenlerin kariyer gelişimlerini olumsuz yönde etkiler. Dolayısıyla, öğretmenlerin meslek yaşamlarında bu tür disiplin ihlallerinden kaçınmaları, kariyerleri açısından büyük önem taşımaktadır.