PORT SUDAN (AA) - Sudan hükümeti, ABD'nin çağrıda bulunduğu Cenevre'deki müzakerelere açık olduğunu belirterek müzakereler öncesinde ABD ile gündem, katılımcılar ve diğer detaylar hakkında ön görüşme yapılmasını istedi.
Sudan resmi haber ajansı SUNA'ya göre, Sudan hükümeti yaptığı açıklamada, ABD'nin, Sudan'da 15 aydan fazla süredir çatışan ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında İsviçre'nin başkenti Cenevre'de müzakereler yapılması çağrısına yanıt verdiğini duyurdu.
Açıklamada, ABD yönetimine gönderilen yanıtta, "Sudan hükümeti, HDK'nin şehir ve köy işgallerini sona erdirmek, ablukayı kaldırmak ve yardım yollarını açmak amacıyla her türlü müzakereye açık." ifadesinin kullanıldığı belirtildi.
Müzakereler öncesinde ABD ile gündem, katılımcılar ve diğer detaylar hakkında ön görüşme yapılması gerektiği vurgulanan açıklamada, müzakerelerde Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde varılan anlaşmasının temel alınması gerektiğinin altı çizildi.
Açıklamada, "Cidde Bildirgesi'nde belirtilen (HDK'nin) vatandaşların evlerinden çekilme gibi şartları yerine getirilmeden müzakerelere başlanamayacağı" kaydedildi.
HDK'nin şehirler ve köylerde her gün saldırılar düzenlediği belirtilerek, "yeni müzakereler yerine isyancılara ve destekçilerine yaptırımlar uygulanması gerektiği" ifade edildi.
HDK lideri Muhammed Hamdan Dagalu, ABD'nin çağrısını memnuniyetle karşılayarak müzakerelere katılmayı kabul etmişti.
- ABD'nin Cenevre'de düzenlenecek müzakereye katılma çağrısı
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 23 Temmuz'da, Sudan ordusu ve HDK'yi ateşkes müzakereleri için 14 Ağustos'ta İsviçre'ye davet ettiğini bildirmişti.
Blinken, Cidde müzakere sürecinin önemine ve devam ettirilmesi gerektiğine işaret ederek ateşkes müzakerelerinin ABD ve Suudi Arabistan tarafından yürütüleceğini, aynı zamanda Afrika Birliği, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Birleşmiş Milletlerin gözlemci olarak katılacağı bilgisini paylaşmıştı.
- Cidde Bildirgesi
Sudan'da ordu ile HDK arasında çatışmaların durması için Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde taraflar arasında yürütülen görüşmeler sonucunda 11 Mayıs 2023'te "Cidde Bildirgesi" imzalanmıştı.
ABD ve Suudi Arabistan'ın arabuluculuğunda yürütülen görüşmeler yoluyla imza altına alınan bildirgede, Sudan ordusu ve HDK'nin sivillere zarar verecek herhangi bir saldırıdan uzak duracağı belirtilerek, Sudan halkının çıkarlarının iki taraf için öncelik olduğu vurgulanmıştı.
Sudan ordusu, HDK'nin, başkent Hartum'da sivil yerleşim yerleri ve kamu tesislerini boşaltmadığını, tekrarlayan ihlalleri gerekçe göstererek temmuzda Cidde'deki görüşmelerden çekilmişti.
Suudi Arabistan, ABD ve IGAD, 29 Ekim 2023'te, çatışan tarafların heyetlerinin tekrar görüşmelere başladığını duyurmuştu. Bu müzakere turu da 4 Aralık 2023'te çıkmaza girip süresiz olarak ertelenmişti.
- Sudan'daki iç savaş
Sudan'da 30 yıl süren Ömer el Beşir iktidarının halk ayaklanmasıyla devrilmesi sonrası sivillerin katılımıyla oluşturulan hükümete karşı ortak darbe yapan ordu ve HDK arasındaki güç mücadelesi 1 yıldan fazla süredir devam ediyor.
Nisan 2023 ortasında başlayan ve Sudan'ın çoğu eyaletinde devam eden savaşta ordu, kuzey ve doğudaki eyaletlerde hakimiyetini sürdürürken HDK'nin, batı ve güney eyaletlerinde etkili olduğu görülüyor.
Savaşın bitirilmesi için başlatılan Suudi Arabistan ve ABD arabuluculuğundaki Cidde görüşmeleri, Mısır'ın öncülük ettiği Sudan'a komşu ülkeler barış girişimi, Doğu Afrika'da Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesinin çabaları ve Bahreyn'in başkenti Manama'da yapılan görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.
BM'ye göre, dünyanın en büyük yerinden edilme ve açlık krizinin yaşandığı Sudan'daki çatışmalar sonucu 18 bin 800'den fazla kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 10 milyon kişi yerinden edildi ve 25 milyondan fazla kişi insani yardıma muhtaç durumda.
