Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti'nde, "Üçüncü çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyonist etkisinin azaldığına işaret etmektedir." ifadesine yer verildi.
TCMB Para Politikası Kurulu'nun 20 Ağustos'taki toplantısına ilişkin özet yayınlandı.
Özette, üçüncü çeyreğe ilişkin göstergelerin yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyonist etkisinin azaldığına işaret ettiği belirtilerek, haziran ayında perakende satış hacim endeksinin, aylık bazda artmakla birlikte çeyreklik bazda sınırlı bir düşüş kaydettiği ifade edildi.
Aynı dönemde, ticaret satış hacim endeksinde çeyreklik olarak daha yüksek oranlı bir düşüş gerçekleştiği, perakende ticaretin yanı sıra endeksin diğer iki ana kalemi olan motorlu taşıtların ticareti ve toptan ticarette de azalış izlendiği aktarılan özette, ilk çeyrekte ılımlı artış gösteren hizmet üretim endeksinin ikinci çeyrekte sınırlı azalış kaydettiği belirtildi.
Özette, üçüncü çeyreğe ilişkin mevcut verilerin, yurt içi talepteki yavaşlamanın sürdüğüne işaret ettiği vurgulanarak, temmuz ayında kartla yapılan harcamaların aylık bazda sınırlı azaldığı, çeyreklik bazda ise yataylaştığı kaydedildi.
Mevsimsellikten arındırılmış olarak tüketim malı ithalatının bu dönemde azalışını sürdürdüğü ve seviye olarak bir önceki yıl ortalamasına yakınsadığı belirtilen özette, "Temmuz ayında, imalat sanayi firmalarına yönelik anket verileri, iç piyasa siparişlerinde çeyreklik bazda azalış olduğunu göstermektedir. Firma görüşmelerinden edinilen tüketim harcamalarına ilişkin tespitler, iç talepte yavaşlamayı teyit etmektedir." ifadesi kullanıldı.
Özette, haziran ayında sanayi üretim endeksinin, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 2,1 azalırken, takvim etkilerinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 4,7 gerilediği bildirildi.
Çeyreklik bazda sanayi üretiminin yüzde 3,9 azaldığı anımsatılan özette, şu ifadelere yer verildi:
"Haziran ayında Kurban Bayramı tatilinin idari kararla uzatılması sonrası ortaya çıkan köprü günlerinin, üretimde sektörler geneline yayılan düşüşte etkisi olduğu değerlendirilmektedir. Söz konusu etki dışlandığında, haziran ayında sanayi üretiminin ana eğiliminin genel endeksin ima ettiğinden daha kuvvetli olduğu tahmin edilmektedir. İkinci çeyreğe ilişkin mevcut veriler, yıllık ve çeyreklik bazda gayri safi yurt içi hasıla büyüme oranlarının ilk çeyreğe kıyasla gerileyeceğine işaret etmektedir. Bununla birlikte, yılın ikinci çeyreğinde, köprü günleri kaynaklı arızi zayıflama dışlandığında, söz konusu gerilemenin daha sınırlı gerçekleştiği ve iktisadi faaliyetin ana eğiliminin daha ılımlı olduğu değerlendirilmektedir. Öncü göstergeler, imalat sanayi kapasite kullanım oranında ise ağustos ayında sınırlı bir miktar düşüşe işaret etmektedir."
- "Yurt dışı borçlanma imkanlarının bir önceki aya kıyasla bir miktar iyileşti"
Özette, haziran ayı itibarıyla mevsimsellikten arındırılmış istihdamın çeyreklik bazda yüzde 0,6 artarak 32,7 milyon kişi seviyesinde gerçekleştiği belirtilerek, "Bu dönemde, işgücüne katılım oranı 0,3 puan artarken, işsizlik oranı yatay seyrederek çeyreklik bazda yüzde 8,8 düzeyinde gerçekleşmiştir. Anket göstergeleri, imalat sanayi firmalarının geleceğe yönelik istihdam beklentilerinde düşüşe işaret etmektedir." ifadeleri kullanıldı.
Haziran ayında cari işlemler dengesinin aylık bazda 407 milyon dolar fazla verdiği, yıllıklandırılmış cari açığın ise 0,4 milyar dolar artışla 24,8 milyar dolara yükseldiği anımsatılan özette, söz konusu artışta, büyük ölçüde altın ve enerji hariç dış ticaret açığındaki yükselişin etkili olduğu vurgulanan özette, diğer yandan, enerji dış ticaret açığı görece yatay seyretti, altın dış ticaret açığının ise önceki aya kıyasla azaldığı belirtildi.
Özette, bu dönemde, yıllıklandırılmış hizmetler dengesi fazlasının bir önceki aya göre artış kaydettiği bildirildi.
Özette, geçici dış ticaret verilerinin, temmuz ayında mevsimsellikten arındırılmış olarak ithalatta düşüşe, ihracatta ise yatay seyre işaret ettiği belirtilerek, şu değerlendirmelere yer verildi:
"Bu çerçevede, yıllıklandırılmış olarak cari dengede haziran ayında duraksayan iyileşme eğiliminin, seyahat gelirlerinin de güçlü katkısıyla temmuz ayında süreceği öngörülmektedir. Altın ithalatı, temmuz ayında tarihsel ortalamalarının altına inerken, yıllıklandırılmış olarak 19,5 milyar dolar civarına gerilemiştir. Tüketim malları ithalatı haziran ayının ardından temmuz ayında da düşmekle birlikte mevsimsellikten arındırılmış olarak yüksek seviyesini korumaktadır. Temmuz ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri ağustos ayı için yüksek frekanslı verilerle beraber değerlendirildiğinde, üç aylık ortalama eğilimler, ihracatta ılımlı azalış, ithalatta ise artış ima etmektedir. Tüketim malı ithalatının seyri, parasal sıkılaştırmanın iç talep üzerindeki etkilerinin değerlendirilebilmesi açısından, çeşitli diğer göstergeler ile beraber yakından takip edilmektedir."
Özette, cari açığın finansman tarafında, bankacılık sektörünün yıllıklandırılmış uzun vadeli borç çevirme oranının, haziran ayında yüzde 141 civarında gerçekleştiği belirtilerek, söz konusu oranın, bankacılık sektörü dışındaki firmalarda yaklaşık yüzde 101 olduğu, bu çerçevede, yurt dışı borçlanma imkanlarının bir önceki aya kıyasla bir miktar iyileştiğinin gözlendiği kaydedildi.
(Sürecek)