2025 yılı Ocak ayında işçi, memur ve emekliler için yapılması öngörülen maaş zamları, hükümetin enflasyonla mücadele stratejisi çerçevesinde beklenenin oldukça altında kalacak gibi görünüyor. Hükümetin 2025 yılı için belirlediği enflasyonu yüzde 14'e düşürme hedefi doğrultusunda, memur, memur emeklisi, işçi emeklisi ve asgari ücretlilere verilecek zam oranlarının düşük kalacağına dair işaretler var. Bu durum, özellikle yüksek enflasyon karşısında yaşam maliyetleri artan çalışanlar ve emekliler için hayal kırıklığı yaratabilir.
Memur ve Memur Emeklilerine Beklenen Zam Oranları
2025 yılının Ocak ayında memur ve memur emeklilerine yapılacak zam oranları, yıl sonu enflasyon verilerine göre belirlenecek. Sözcü Gazetesi’nde yer alan habere göre, 2025 yılı başında memur ve memur emeklilerini yüzde 6.6 ile yüzde 12 arasında değişen zam oranları bekliyor. Ancak, bu zam oranlarının, memur ve emeklilerinin alım gücünü ne ölçüde koruyacağı konusunda endişeler var.
Merkez Bankası'nın enflasyon tahminlerine göre, yıl sonu enflasyonun yüzde 38 olarak gerçekleşmesi durumunda memur ve memur emeklilerine yüzde 0.57 oranında enflasyon farkı ve yüzde 6 oranında toplu sözleşme zammı uygulanacak. Bu durumda toplam zam oranı yüzde 6.61 olarak belirlenecek. Ancak yıl sonu enflasyonu yüzde 42 olarak gerçekleşirse, enflasyon farkı dahil toplam zam oranı yüzde 9.7 olacak. Yıl sonu enflasyonu yüzde 45'e ulaşırsa, bu oran yüzde 12.02’ye çıkacak.
Bu oranlar, 2024 yılı başında memur ve memur emeklilerine yapılan yüzde 50’ye varan zamların çok altında kalıyor. Hükümetin enflasyonu düşürme hedefi doğrultusunda maaş zamlarını sınırlı tutma politikası, kamu çalışanları ve emeklileri için önemli bir gelir kaybına yol açabilir. Özellikle yüksek enflasyon nedeniyle temel gıda ve barınma gibi zorunlu harcamaların hızla arttığı bir dönemde, bu düşük zam oranları memur ve emeklilerin yaşam standartlarını ciddi şekilde etkileyebilir.
İşçi Emeklilerine Beklenen Zam Oranları
İşçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin maaşlarına yapılacak zam oranları da yine enflasyon rakamlarına bağlı olarak belirlenecek. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 38 olarak gerçekleşmesi durumunda, işçi emeklilerine 2025 yılının Ocak ayında yüzde 10.63 oranında zam yapılacak. Ancak, yıl sonu enflasyonunun yüzde 42 olarak gerçekleşmesi halinde bu oran yüzde 13.84’e, enflasyonun yüzde 45’i bulması durumunda ise yüzde 16.25’e çıkacak.
İşçi emeklileri için öngörülen bu zam oranları, memur emeklileri için öngörülen oranlara göre nispeten yüksek olsa da, yüksek enflasyon karşısında bu oranların yeterli olup olmayacağı konusunda ciddi endişeler var. Yüksek enflasyonun özellikle dar gelirli kesimleri olumsuz etkilediği düşünüldüğünde, işçi emeklilerinin alım gücünü koruyabilmek için bu zam oranlarının yeterli olup olmayacağı tartışmalı.
Asgari Ücret İçin Olası Senaryolar
2025 yılında enflasyonun yüzde 14’e düşürülmesi hedefiyle, asgari ücret zammının da oldukça sınırlı tutulması bekleniyor. Sözcü Gazetesi’ne göre, 2025 yılı Ocak ayında asgari ücretin yüzde 15 zamla 19.552 TL'ye çıkması öngörülüyor. Ancak, refah payı eklenerek zam oranının yüzde 20’ye çıkarılması durumunda asgari ücretin 20.402 TL’ye, zam oranının yüzde 25’e çıkarılması halinde ise 21.252 TL’ye yükselebileceği belirtiliyor.
2024 yılının Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmamış olması, Ocak 2025'te yapılacak zammın önemini daha da artırıyor. Ancak, asgari ücretliler için öngörülen yüzde 15’lik zam oranı, yüksek enflasyonun etkisiyle eriyen alım gücünü yeterince telafi edemeyebilir. Yüzde 15 oranında yapılacak bir zam, asgari ücretin beklenenden düşük seviyelerde kalmasına neden olacak ve asgari ücretlilerin yaşam standartlarını olumsuz etkileyebilecektir.
Öte yandan, Temmuz 2024'te yüzde 25 zam yapılmış olsaydı, Ocak 2025'te yüzde 15 zamla asgari ücretin 24.440 TL’ye, yüzde 20 zamla ise 25.503 TL’ye çıkabileceği belirtiliyor. Bu durum, Temmuz ayında yapılmayan zamların Ocak ayında yapılacak zamların etkisini azalttığını gösteriyor.
Hükümetin Enflasyonla Mücadele Stratejisi ve Sonuçları
Hükümetin 2025 yılında enflasyonu yüzde 14'e düşürme hedefi doğrultusunda, maaş zamlarını sınırlı tutma stratejisi, enflasyonla mücadele açısından önemli bir adım olarak görülse de, çalışanlar ve emekliler için ciddi bir gelir kaybına neden olabilir. Özellikle yüksek enflasyonun halkın geniş kesimlerini olumsuz etkilediği bir dönemde, bu tür sınırlı zam oranları, halkın yaşam standartlarını olumsuz etkileyebilir.
Ekonomi yönetimi ve Merkez Bankası'nın enflasyon tahminlerine uygun maaş zamları yapılması gerektiğini savunmaları, maaş zamlarının sınırlı tutulmasının arkasındaki en önemli gerekçelerden biri olarak ortaya çıkıyor. Ancak, enflasyonun tahminlerin üzerinde gerçekleşmesi durumunda, bu düşük zam oranlarının çalışanlar ve emekliler için ciddi sıkıntılara yol açabileceği düşünülüyor.
Sonuç olarak, 2025 yılı Ocak ayında memur, emekli ve asgari ücretliler için öngörülen zam oranları, hükümetin enflasyonla mücadele stratejisi doğrultusunda düşük tutulacak gibi görünüyor. Bu durum, yüksek enflasyon karşısında alım güçleri zayıflayan çalışanlar ve emekliler için ciddi bir gelir kaybına yol açabilir. Maaş zamlarının sınırlı tutulması, özellikle dar gelirli kesimler için önemli bir geçim sıkıntısı yaratabilir.
