Okulların kütüphanelerinde kaynakların yönetimi, paylaşımı ve faydalanma işlemleri kütüphane otomasyon sistemiyle dijital ortam üzerinden yapılacak.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi, özel örgün ve yaygın eğitim kurumlarında oluşturulan okul kütüphanelerinin kuruluş, işleyiş ve personeli ile ilgili iş ve işlemlere ait esasları kapsayan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Buna göre resmi, özel örgün ve yaygın eğitim kurumlarında oluşturulacak kütüphanelerde kitap sayısı 10 binden fazla olması durumunda kütüphaneci atanacak. Kütüphanecinin atanamadığı durumlarda ilgili valilikçe Türk dili ve edebiyatı veya Türkçe alanlarından öncelikli olarak norm kadro fazlası öğretmenlerden görevlendirme yapılacak.
Kütüphanecinin atanamadığı veya valilikçe görevlendirmenin yapılamadığı durumlarda okul yönetimi tarafından kütüphanecilik kursu almış bir öğretmen yoksa öğretmenler kurulunca belirlenecek bir öğretmen kütüphaneden sorumlu öğretmen olarak görev yapacak. Kütüphaneden sorumlu kişiye yardımcı olması için de memur görevlendirilecek ve bu kişilere kütüphane işleri dışında başka görev verilemeyecek.
Kütüphaneci veya kütüphaneden sorumlu öğretmen, kütüphanedeki kaynakların gerekli kayıtlarını tutacak ve kaynaklardaki bilgilere sağlıklı erişim için bibliyografik kimlikler hazırlayacak. Bunlar için Bakanlıkça belirlenen kataloglama ve sınıflama sistemi kullanılacak ve katalogları, yazar adı, kaynak adı ve konularına göre alfabetik olarak düzenleyecek. Tüm bu işlemler kütüphane otomasyon sistemi üzerinden yürütülecek.
Okuma kültürünü oluşturmaya yönelik etkinlikler düzenleyecek olan kütüphaneci veya kütüphaneden sorumlu öğretmen, araştırma yapma, yazılı, basılı ve dijital kaynaklara erişme ile bunları kullanmada da öğrencilere rehberlik edecek.
Ayrıca bu kişiler kitap okumanın okul başarısına ve hayat becerilerine yansımalarını içeren verileri, araştırmaları, kütüphanede gerçekleştirilen faaliyetleri ve buna ilişkin raporları okul yönetimi, öğretmenler, öğrenciler ve velilerle de paylaşabilecek.
- Seçim ve Ayıklama Komisyonu kurulacak
Yönetmeliğe göre, ilçelerde kütüphane kaynaklarının tespiti ve seçimi için Seçim ve Ayıklama Komisyonu oluşturulacak.
Komisyon tarafından seçilen kaynaklar öncelikle Türk milli eğitiminin genel amaçları ile temel ilkelerine, öğrencilerin gelişim düzeylerine, milli, manevi, kültürel, ahlaki, insani değerlere, Türkçenin doğru ve güzel kullanımını sağlamaya yönelik okuma, dinleme, anlama, konuşma, münazara ve yazma becerilerini destekleyici ve görsel, dijital okuryazarlık, medya okuryazarlığı gibi farklı okuryazarlıkları destekleyici niteliklere uygun olacak.
Ayrıca seçilen kaynaklarda özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilere yönelik de materyaller yer alacak.
Her ders yılı sonunda kütüphane kaynakları, kütüphaneci veya görevlendirilen öğretmen tarafından kontrol edilecek ve tespit edilen hususlar raporla okul müdürlüğüne bildirilecek. Onarımı gerekli görülen kaynakların her türlü bakımı sağlanacak.
- Danışma hizmeti
Öğretmen ve öğrencilerin dersleri ile çeşitli konulardaki bilgi gereksinimlerini en kısa sürede karşılamaları için kütüphanelerde danışma hizmeti verilecek. Danışma hizmeti, basılı kaynakların yanı sıra elektronik ortamlarla da karşılanabilecek.
Danışma dermesi oluşturulacak kütüphanelerde ders kitapları, ansiklopediler, sözlükler, atlaslar, yıllıklar, rehberler, bibliyografyalar, kataloglar, listeler bulundurulacak.
- Geziler ve etkinlikler planlanacak
Yönetmeliğe göre, kütüphaneden yararlanmanın en verimli hale getirilmesi için kütüphaneci veya kütüphaneden sorumlu öğretmen, her öğretim yılı başında öğrencilere gruplar halinde kütüphanenin danışma kaynakları ile elektronik kaynakların kullanımını öğretecek.
Okul türü, alanları, okuyucu kitlesi dikkate alınarak öğrencilere yönelik yazar, çizer, şair, gazeteci, bilim insanı, meslek erbabı, müzisyen, ressam, tiyatrocu, sporcu gibi kişilerle yüz yüze ya da uzaktan söyleşiler ve buluşmaların düzenlenmesi sağlanacak.
Çalışma takvimi doğrultusunda Kütüphaneler Haftası, Dünya Çocuk Kitapları Haftası gibi belirli gün ve haftalarda kütüphane etkinlikleri, etkili ve verimli okuma becerileri kazandırmak için de kitap okuma takımları oluşturulacak.
Öğrencilerin ilgisini farklı kitaplara çekmek ve okuma kültürü kazandırmak amacıyla okul kütüphanesinde çok okunan ve okunmasında fayda görülen kitaplar listesi belirli aralıklarla ilan edilerek kitap tanıtımlarına yönelik etkinlikler düzenlenecek.
Bilim, tarih, kültür, sanat, düşünce ve medeniyet mirasını anlamaya, yorumlamaya ve tanıtmaya yönelik tematik okuma gruplarının oluşturulması sağlanacak ve okul öncesi eğitim kurumlarındaki öğrencilere yönelik kütüphane ortamında sesli kitap okuma, kitap karakterlerini canlandırma çalışmaları yürütülecek.
Yerel ve ulusal kütüphaneler, kitap fuarları, yeni nesil kütüphaneler, kitapçılar çarşısı, sahaflar, matbaalar, üniversitelerin bilgi ve belge yönetimi bölümleri, kitap tamir atölyeleri, cilt atölyeleri, müzeler ve benzeri yerlere geziler planlanacak.
Ayrıca okumanın bir kültür olarak hayatın her alanında devam ettiğini göstermek amacıyla okul bahçeleri, toplu taşıma araçları, otobüs durakları, metro istasyonları, alışveriş merkezleri, sahiller, havalimanları, parklar, yaylalar, stadyumlar, tiyatro-sinema salonları, millet bahçeleri, tarihi mekanlar, camiler, ören yerleri, açık hava müzeleri gibi mekanlarda farkındalık oluşturacak etkinlikler yapılacak.
- Bir kitap en fazla 15 gün ödünç alınabilecek
Yönetmeliğe göre, okul kütüphanesinin doğal kullanıcısı olan öğrenci ve öğretmenlerin, kitabın ödünç verme işlemi gerçekleştirilirken üye olma koşulu aranacak. Danışma kaynakları, piyasada mevcudu bulunmayan kitaplar ve süreli yayınlar ödünç verilmeyecek. Okul kütüphanelerinden öğrenci ve öğretmenlerin yararlanma süreci ve ödünç verme hizmeti kütüphane otomasyon sistemi üzerinden yapılacak.
Öğrenci ve öğretmenler bir kitabı en fazla 15 gün ödünç alabilecek. Kütüphaneye iadesi yapılmayan kitapların takibi kütüphaneci veya kütüphaneden sorumlu öğretmen tarafından yapılacak ve öğrenci ve öğretmenlerin okuldan ayrılması sebebiyle otomasyon sistemindeki üyeliklerinin sonlandırılması durumunda alınan ödünç kitabın kütüphaneye iadesi sağlanacak.
Öğrenciler bir defada en fazla 3, öğretmenler ise en fazla 5 kitap ödünç alabilecek.
Ödünç kitap almak isteyen üyeler, kütüphane yöneticisi tarafından kütüphane otomasyon sisteminden oluşturulacak bir kullanıcı kartıyla alabilecek.
Yeni düzenleme ile 22 Ağustos 2001 tarihli ve 24501 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.