Sorumluluk, bireyleri başarıyla götüren, özgüven gelişimini destekleyen bir beceridir. Her anne ve baba çocuklarının sorumluluk sahibi olmasını ister. Sorumluluk duygusunun temelleri çocukluk döneminde atılır. Hemen her yaştaki çocuğa gelişim dönemine uygun sorumluluklar verilebilir.
Anneler ve babalar kendi çocukluklarını anımsadıklarında, birçok becerinin küçük yaşlarda öğrenildiğini fark ederler. Çocuğa sorumluluk kazandırmada, değişimine destek olmada ve gerekli bir beceriyi öğretmede ilk olarak yapılacak şey çocuğu bu konuda bilgilendirmek, ne yapması gerektiğini ona göstermek ve anlatmaktır. Açıklamalar çocuğun yaşına ve gelişimine uygun yapılmalıdır. İstenilen görevin nedenlerini, beklentilerinizi, olmadığı takdirde neler olabileceğini açıklamak gerekir. Çocuk neyi neden yapacağını anlar ve ikna olursa sorumluluk bilincini daha kolay içselleştirir.
Gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra çocuğa zaman vermek ve çocuğu takip etmek gerekir. Alışkanlıkları düzenlemek ve sorumluluk bilinci kazanmak zaman alır. Takip, çocuklara bu durumun gerekli ve önemli olduğu mesajını verir. Çocuğun zihnindeki “Annem/babam nasıl olsa sonra unutur” tezini çürütür. Takip aynı zamanda tutarlılık sağlamak açısından da önemlidir. Bu aşamada çocuğunuza minik hatırlatmalar yapabilirsiniz.
Çocuğunuz istenilen davranışı, sorumluluğu yerine getirdiğinde ona olumlu geri dönüşler yaparak davranışını pekiştirmeniz çok önemlidir. Bu çocuğunuzun motive olmasını ve istenilen davranışları daha kolay alışkanlık haline getirmesini sağlar.
Gerekli açıklamalar yapıldığı, çocuk iyi gözlemlendiği ve uygun geribildirimler verildiği halde çocuk hala istenilen davranışı sergilemiyorsa hatırlatma sürecine başlanılmalıdır. Yeniden bilgilendirme, takip ve geribildirimler davranış içselleştirilene kadar devam etmelidir. Bu dört adım yalnızca sorumluluk kazandırmada değil, her beceride kullanılabilir. Anne babanın tutumu her zaman sevgi dolu ve tutarlı olmalıdır.
Anneler ve babalar kendi çocukluklarını anımsadıklarında, birçok becerinin küçük yaşlarda öğrenildiğini fark ederler. Çocuğa sorumluluk kazandırmada, değişimine destek olmada ve gerekli bir beceriyi öğretmede ilk olarak yapılacak şey çocuğu bu konuda bilgilendirmek, ne yapması gerektiğini ona göstermek ve anlatmaktır. Açıklamalar çocuğun yaşına ve gelişimine uygun yapılmalıdır. İstenilen görevin nedenlerini, beklentilerinizi, olmadığı takdirde neler olabileceğini açıklamak gerekir. Çocuk neyi neden yapacağını anlar ve ikna olursa sorumluluk bilincini daha kolay içselleştirir.
Gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra çocuğa zaman vermek ve çocuğu takip etmek gerekir. Alışkanlıkları düzenlemek ve sorumluluk bilinci kazanmak zaman alır. Takip, çocuklara bu durumun gerekli ve önemli olduğu mesajını verir. Çocuğun zihnindeki “Annem/babam nasıl olsa sonra unutur” tezini çürütür. Takip aynı zamanda tutarlılık sağlamak açısından da önemlidir. Bu aşamada çocuğunuza minik hatırlatmalar yapabilirsiniz.
Çocuğunuz istenilen davranışı, sorumluluğu yerine getirdiğinde ona olumlu geri dönüşler yaparak davranışını pekiştirmeniz çok önemlidir. Bu çocuğunuzun motive olmasını ve istenilen davranışları daha kolay alışkanlık haline getirmesini sağlar.
Gerekli açıklamalar yapıldığı, çocuk iyi gözlemlendiği ve uygun geribildirimler verildiği halde çocuk hala istenilen davranışı sergilemiyorsa hatırlatma sürecine başlanılmalıdır. Yeniden bilgilendirme, takip ve geribildirimler davranış içselleştirilene kadar devam etmelidir. Bu dört adım yalnızca sorumluluk kazandırmada değil, her beceride kullanılabilir. Anne babanın tutumu her zaman sevgi dolu ve tutarlı olmalıdır.
