Eğitim dünyasının uzun süredir gündeminde yer alan öğretmen ihtiyacı ve norm fazlası sayıları, Eğitimci Yazar Yasin Görmüş'ün yaptığı açıklamalarla yeniden gündeme geldi. İstanbul’da öğretmen açığı, norm fazlası ve ücretli öğretmen sayıları hakkında resmi olmayan bilgilere göre açıklanan rakamlar, eğitimde yaşanan kadro sorunlarının derinliğini bir kez daha gözler önüne seriyor. 07 Eylül 2024 tarihi itibarıyla sendikaların verdiği bilgilere dayanan verilere göre İstanbul’da ciddi bir öğretmen ihtiyacı bulunurken, norm fazlası öğretmenler ve ücretli öğretmen sayıları da dikkat çekiyor.
İstanbul’da Öğretmen İhtiyacı 24.290’a Ulaştı
İstanbul gibi Türkiye'nin en kalabalık ve eğitim ihtiyacının en yoğun olduğu illerden birinde öğretmen açığı sorunu, her geçen yıl daha da belirgin hale geliyor. Sendikalar tarafından sağlanan bilgilere göre, 07 Eylül 2024 itibarıyla İstanbul genelindeki öğretmen ihtiyacı 24.290 olarak açıklandı. Bu rakam, mevcut eğitim sistemindeki öğretmen açığının boyutlarını gözler önüne sererken, aynı zamanda özellikle devlet okullarında yaşanan kadro sorunlarına da işaret ediyor. Öğretmen ihtiyacının en fazla olduğu bölgeler genellikle nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu yerler olurken, bu durum eğitimde fırsat eşitliğini sağlamayı zorlaştırıyor.
Öğretmen açığının bu denli yüksek olmasının bir diğer önemli sonucu ise eğitim kalitesindeki düşüş. Yeterli sayıda öğretmenin bulunmadığı okullarda sınıf mevcutları artmakta, dersler birleştirilmekte ya da bazı branş dersleri uzun süre öğretmensiz kalabilmektedir. Bu da öğrencilerin eğitim performansını olumsuz etkilemekte ve eğitimde fırsat eşitsizliğini derinleştirmektedir.
Norm Fazlası Öğretmen Sayısı 4.895
Bir yandan öğretmen açığı ciddi boyutlarda seyrederken, diğer yandan İstanbul’daki norm fazlası öğretmen sayısı da dikkat çekici bir duruma işaret ediyor. Yasin Görmüş'ün paylaştığı bilgilere göre İstanbul’da 4.895 norm fazlası öğretmen bulunuyor. Norm fazlası öğretmenler, okullarında ihtiyaç fazlası olan ve kendi branşlarında yeterli ders saati bulamayan öğretmenler olarak tanımlanıyor. Bu durum, bazı okullarda öğretmen fazlalığı yaşanırken, diğer okullarda öğretmen açığının neden oluştuğuna dair soruları gündeme getiriyor.
Norm fazlası öğretmenlerin sayısının bu denli yüksek olması, mevcut eğitim sistemindeki dengesizlikleri de ortaya koyuyor. Eğitim planlamasında yapılacak düzenlemelerle öğretmen dağılımının daha dengeli hale getirilmesi ve norm fazlası öğretmenlerin ihtiyaç bulunan bölgelere yönlendirilmesi, bu sorunun çözümünde önemli bir adım olabilir. Ancak mevcut sistemde norm fazlası öğretmenlerin başka okullara atanması ya da görevlendirilmesi süreci, bazen uzun ve karmaşık bir hal alabiliyor.
Ücretli Öğretmen Sayısı 2.866’ya Ulaştı
Eğitimde yaşanan bir diğer sorun ise ücretli öğretmenlerin istihdamı. Sendikaların paylaştığı verilere göre İstanbul genelinde şu anda 2.866 ücretli öğretmen görev yapıyor. Ancak bu sayı henüz sisteme girilen öğretmenlerle sınırlı olup, ilerleyen günlerde daha da artması bekleniyor. Ücretli öğretmenler, genellikle kısa vadeli sözleşmelerle istihdam edilen ve kadrolu öğretmenlerin eksikliğini gidermek amacıyla görevlendirilen öğretmenlerdir. Ancak ücretli öğretmenlerin maaşları, kadrolu öğretmenlere göre oldukça düşük olup, sosyal haklardan da yeterince faydalanamamaktadırlar.
Ücretli öğretmenlerin bu kadar yoğun bir şekilde istihdam edilmesi, eğitim sisteminde yaşanan öğretmen açığının geçici çözümlerle kapatılmaya çalışıldığını gösteriyor. İstanbul gibi büyük bir ilde 2.866 ücretli öğretmenin görevlendirilmiş olması, aslında kadrolu öğretmen ihtiyacının bir yansımasıdır. Ücretli öğretmenlerin çalışma koşulları ve düşük maaşları, öğretmenlerin mesleklerine duyduğu ilgiyi ve bağlılığı da olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Ayrıca öğretmenlerin düşük maaşlarla çalışması, mesleki tatminin de azalmasına neden olmakta, bu durum eğitim kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Ücretli Öğretmen Sayısında Artış Bekleniyor
Yasin Görmüş’ün verdiği bilgilere göre, ücretli öğretmen sayısının önümüzdeki haftalarda daha da artması bekleniyor. Sisteme yeni öğretmenlerin girişi sürdükçe bu sayı yükselecek. İstanbul gibi eğitim ihtiyacının yoğun olduğu bir şehirde öğretmen açığını kapatmak adına ücretli öğretmenlere yönelmenin, eğitimin niteliği üzerinde nasıl bir etki yaratacağı ise uzun vadede değerlendirilecek bir konu. Eğitim uzmanları, öğretmen açığının kalıcı çözümlerle giderilmesi gerektiğini vurgularken, ücretli öğretmen sisteminin uzun vadede öğretmenlerin haklarını gözetmeyen bir yapı oluşturduğunu belirtiyor.
Öğretmen Açığı Sorununa Kalıcı Çözüm Arayışları
İstanbul’da ortaya çıkan bu rakamlar, eğitimde yaşanan personel yetersizliğinin ciddiyetini bir kez daha ortaya koyuyor. Eğitim sendikaları ve sivil toplum kuruluşları, uzun süredir öğretmen açığı sorununa kalıcı çözümler getirilmesi gerektiğini savunuyor. Kadrolu öğretmen atamalarının artırılması, norm fazlası öğretmenlerin ihtiyaç duyulan bölgelere yönlendirilmesi ve ücretli öğretmenlerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi gibi adımlar, eğitimde yaşanan kadro sorunlarının çözülmesinde etkili olabilir.
İstanbul’da 24.290 öğretmen ihtiyacı, 4.895 norm fazlası ve 2.866 ücretli öğretmen sayısı, eğitimde yaşanan dengesizliklerin boyutunu ortaya koymaktadır. Bu sorunların çözümü için yetkililerin atacağı adımlar, Türkiye genelinde eğitim kalitesinin yükseltilmesi adına kritik önem taşımaktadır.