İSTANBUL (AA) - Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, piyasa bozucu ve tüketiciyi yanıltıcı davranışlara yönelik gerekli tedbirleri aldıklarını belirterek, "Başta gıda sektörü olmak üzere otomotiv, emlak, kuyumculuk ile stokçuluk ve fahiş fiyat artışına yönelik yoğun denetim faaliyetlerini gerçekleştiriyoruz. Yılın 11 ayında 362 milyon lira idari para cezası uyguladık." dedi.
"Birlikte Yerel'iz" temasıyla gerçekleştirilen, zincir market temsilcileri, üretici, tedarikçi ve distribütör firmaları bir araya getiren İstanbul Yerel Marketler Buluşması ve Fuarı (YERELİST), 8'inci kez kapılarını İstanbul'da açtı.
Fuarın açılış töreni, Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ahmet Gümen, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkan Yardımcısı Ahmet Özer, Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Başkanı Ömer Düzgün ile İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği (İstanbul PERDER) Başkanı Faruk Güzeldere'nin katılımıyla gerçekleştirildi.
Gürcan, fuarın açılışında, Türkiye ve dünya ekonomisine ilişkin bilgi vererek, "Pandemi sonrası dönemde, tarihsel gelişmelerden farklı olarak küresel ticaret hacmindeki artış, küresel ekonomik büyümenin altında seyretmektedir. Küresel büyüme ve küresel ticarette bahsettiğimiz gibi güçlü olmayan beklentilere rağmen, Türkiye ekonomisi büyümeye devam ediyor, istihdam ve ihracat da artışlarını sürdürmekte." dedi.
Geçen yıl yüzde 5,1 büyüyen Türkiye ekonomisinin OECD ülkeleri arasında birinci, Avrupa'da ikinci ve G-20 ülkeleri içinde üçüncü düzeyde yer aldığını aktaran Gürcan, kişi başına düşen milli gelirin ise yüzde 24,2 artarak 13 bin 243 dolara yükseldiğini bildirdi.
- "2023'te ticaret hacmi 59,3 trilyon lira, perakende ticaret hacmi 10,5 trilyon lira oldu"
Gürcan, yılın 11 ayında ihracatın, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 artışla 238,5 milyar dolara ulaştığını, mal ihracatının net 5,8 milyar dolarlık bir artış sağladığını, ithalatta düşüşün devam ettiğini söyledi.
Bakanlığın en temel hedeflerinden birinin adil ve rekabetçi iç piyasa ve istikrarlı iç ticaret ortamı tesis etmek olduğunu dile getiren Gürcan, şunları kaydetti:
"2023 TÜİK verilerine göre, ülkemizde 3,7 milyon işletme bulunmakta olup, bu işletmelerin 1,5 milyonu perakende işletme olarak faaliyet göstermektedir. Bununla birlikte, 2023'te ülkemizde ticaret hacmi 59,3 trilyon lira iken perakende ticaret hacmi 10,5 trilyon lira olmuştur. Perakende ticaretin içinde ise gıda perakendeciliği yüzde 17'lik bir paya sahiptir. Gıda perakendeciliği de hem organize perakendeciler hem de geleneksel perakendeciler tarafından yapılmaya devam edilmekle birlikte organize perakendecilik dünyada ve Türkiye'de her geçen gün de payını artırmaktadır. Ülkemizde gıda perakendeciliği sektöründe organize ve geleneksel kanalların yani pazarların, yerel marketlerin yaklaşık yarı yarıya olduğu görülmektedir. Bu çerçevede her iki tarafın da sektör açısından büyük önem arz etmesi, serbest piyasa şartlarında sağlıklı bir rekabet ortamının korunmasını elzem hale getirmektedir."
Gürcan, perakende sektöründe yaşanan sorunlara değinerek, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ilişkilerin düzenlendiğine ilişkin bilgi verdi.
Yumurta sektörü, un fabrikaları ve ekmeğe yönelik de denetimlerin devam ettiğini aktaran Gürcan, şöyle devam etti:
"Bakanlık olarak piyasa bozucu ve tüketiciyi yanıltıcı davranışlara yönelik gerekli tedbirleri aldık ve almaya devam ediyoruz. Başta gıda sektörü olmak üzere otomotiv, emlak, kuyumculuk ile stokçuluk ve fahiş fiyat artışına yönelik yoğun denetim faaliyetlerini gerçekleştiriyoruz. Yılın 11 ayında ise 362 milyon lira idari para cezası uyguladık. Bunun yanında, tüketicilerimizin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla tüketicinin korunması mevzuatı çerçevesinde de denetim faaliyetleri yürütüyor ve idari yaptırım kararlarını alıyoruz. Yılın 11 ayında yaklaşık 4,3 milyar lira idari para cezası uyguladık. Böylelikle, piyasa dengesini bozmaya ve haksız kazanç elde etmeye yönelik faaliyetlerin önüne geçilmesi konusunda önemli mesafe kaydettik."
Gürcan, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle fahiş fiyat artışı ve stokçuluk eylemleri için öngörülen idari para cezası tutarlarının artırıldığını hatırlatarak, "Bu kapsamda, fahiş fiyat cezasının üst sınırı 1 milyon liraya, stokçuluk cezasının ise 12 milyon liraya çıkarıldı. Ayrıca, stokçuluk yapanların iş yerlerinin 6 güne kadar kapatılması mümkün hale getirildi." dedi.
- "8 binden fazla gıda denetçimizle sektörü denetliyoruz"
Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Gümen de küresel ısınma, salgın, savaşlar ve doğal afetlerin tarımı daha da stratejik bir konuma getirdiğini ifade ederek, alışılagelmiş tarımsal üretim sistemlerinde ezberlerin bozulduğunu, tarımsal üretimin planlanmasını devreye aldıklarını ve hayvancılık, su ürünleriyle bitkisel üretime yönelik yapılan çalışmaları aktardı.
Üreticiyi ve tüketiciyi kollayan politikaları ön planda tuttuklarını söyleyen Gümen, "Yaptığımız çalışmalar sayesinde bölgemizde tüm jeopolitik risklere ve ekonomik tehditlere rağmen, her geçen yıl tarımsal üretimimizi artırdığımızı vurgulamak isterim. Her yıl 186 ülkeye 2 bin 200 çeşit tarımsal ürün ihracatı yaparak ülke ekonomisine 31 milyar dolar katkı sağlıyoruz. Un ihracatında dünyada bir, makarna ihracatında ikinci sıradayız. Türkiye, 68,5 milyar dolarlık tarımsal hasılayla Avrupa'da birinci sırada, dünyada da ilk 10 ülke arasında yer almaktadır." diye konuştu.
Gümen, üretim içinde yer alırken bir yandan da halkın güvenli gıdaya ulaşması için çalıştıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Bu manada halkımızın sağlığıyla oynayanların gözünün yaşına bakmayacağız. 8 binden fazla gıda denetçimizle sektörü denetliyoruz. Bu sayede hem de haksız kazancı önlüyoruz hem de halkımızın sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişimini sağlamış oluyoruz. 2024 Kasım sonu itibarıyla 1 milyon 200 bine yakın denetim gerçekleştirdik. Gıda işletmelerinin denetim durumunu tüketicimiz tarafından da takip edilmesini sağlayan Gıda İşletmeleri Karekod Uygulaması'nı hayata geçirdik, 2025'te bunu zorunlu hale getireceğiz."
- "Yerel üreticilerle daha güçlü bir iş birliği kuracağız"
İTO Başkan Yardımcısı Özer de üretimde, pazarlamada, raftan sepete kadar sürdürülebilirliğin sürekli önemini koruduğunu vurguladı.
Perakendenin, ekonominin dinamik yüzünü temsil ettiğini dile getiren Özer, "Perakende sektörü hane halkına doğrudan dokunan bir sektör olması sebebiyle ekonomik gelişmelerden doğrudan etkileniyor. İTO olarak toptan gıda ve perakende sektörüyle yakından ilgiliyiz. Gelişmeleri ve sorunları dikkatle takip ediyoruz." diye konuştu.
TPF Başkanı Düzgün de yerel zincirler olarak yalnızca birer işletme değil, halkın kalbine dokunan, üreticiyle tüketici arasında güven köprüsü kuran ve ekonominin omurgasını oluşturan bir sektörü temsil ettiklerini belirterek, "Önümüzdeki dönemde sektörümüzün karşılaştığı zorlukları aşmak ve yerel zincirlerimizi daha güçlü bir konumda getirmek adına somut adımlar atacağız. 2025 bizler için bir dönüm noktası olacak. Yerel üreticilerle daha güçlü işbirliği kurarak hem tedarik zincirimizi sağlamlaştıracağız hem de ülkemizin yerli ve milli üretimine katkıda bulunacağız." ifadelerini kullandı.
İstanbul PERDER Başkanı Güzeldere ise Bakanlığın gıda güvenliği kapsamında denetim ve tağşiş uygulamalarını yakından takip ettiklerini söyledi.
Güzeldere, "Ticaret Bakanlığımızın fahiş fiyat uygulamalarına karşı uyguladığı tedbirlerle yerel perakendeci olarak da her daim destek veriyoruz. Aynı zamanda sürekli indirim kampanyalarıyla da fiyat politikasını tüketicimizin lehine tatbik ediyoruz." dedi.
Çeşitli panellerle devam edecek fuar, yarın gerçekleştirilecek oturumların ardından sona erecek.