Milli Eğitim Bakanlığı kadrolarında görev yapan öğretmenlerin uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik gibi kariyer basamaklarına yükselmeleri, belirli kriterlere bağlıdır. Bu kriterlerden biri de öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimine katkı sağlayan olumlu davranışlardır. Ancak bazı davranışlar, öğretmenlerin bu kariyer basamaklarına ulaşmasını engelleyebilir.
Uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik yolunu kapatan yöneltici davranışlar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
1. Disiplin Cezaları:
- Kabahat İşleme: Görevini yapmamak, öğrencilere kötü davranmak, mesai saatlerini aşırı derecede kullanmamak gibi disiplin suçu sayılan fiiller, öğretmenlerin kariyerlerine olumsuz etki eder.
- Suç İşleme: Hırsızlık, dolandırıcılık gibi suç işleyen öğretmenler, memuriyetten çıkarılabilirler ve böylece kariyer basamaklarına yükselme hakkını kaybederler.
2. Mesleki Gelişime İlgi Göstermeme:
- Eğitim Programlarına Katılmama: Bakanlık tarafından düzenlenen veya öğretmenlerin kendi inisiyatifleriyle katılabilecekleri eğitim programlarına ilgisizlik göstermek, mesleki gelişimin önünü keser.
- Mesleki Yazılımlara Hakim Olmama: Öğretmenlerin, eğitim sürecinde kullanılan teknolojik araçları ve yazılımları etkin bir şekilde kullanabilmeleri beklenir. Bu konuda yetersiz kalmak, kariyer yükselmesini olumsuz etkiler.
3. Mesleki Etik İlkelerine Uymama:
- Öğrenci Mağduriyetine Yol Açma: Öğrencilere ayrımcılık yapmak, onları aşağılamak veya fiziksel şiddet uygulamak gibi davranışlar, öğretmenlik mesleğinin etik ilkelerine aykırıdır ve kariyer sonlandırıcı sonuçlar doğurabilir.
- Gizlilik İlkesini İhlal Etme: Öğrenci veya velilerle ilgili bilgileri yetkisiz kişilerle paylaşmak, gizlilik ilkesini ihlal etmek anlamına gelir ve disiplin cezası gerektirir.
4. Yönetimle İlişkilerde Sorun Yaşama:
- Amirlerin Talimatlarına Uymama: Okul müdürü veya diğer amirlerin talimatlarını yerine getirmemek, disiplin sorunu olarak değerlendirilir.
- Çalışma Arkadaşlarıyla Uyumsuzluk: Diğer öğretmenlerle sürekli olarak sorun yaşamak, iş ortamını olumsuz etkiler ve kariyer yükselmesini zorlaştırır.
5. Yetersiz Performans:
- Dersleri Başarısız Bir Şekilde İşleme: Öğrencilerin öğrenme düzeylerini yükseltmek için gerekli çabayı göstermemek, yetersiz performans olarak değerlendirilir.
- Velilerle İletişim Kurmamak: Velilerle düzenli olarak iletişim kurmamak, öğrencinin başarısını olumsuz etkileyebilir ve öğretmen hakkında olumsuz bir izlenim yaratabilir.
Özetle, uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik gibi kariyer basamaklarına yükselmek isteyen öğretmenlerin, mesleki etik ilkelerine bağlı kalmaları, sürekli olarak kendilerini geliştirmeleri ve yönetimle uyumlu çalışmaları gerekmektedir. Bu sayede hem kendi kariyerleri hem de öğrencilerin eğitim süreçleri olumlu yönde etkilenmiş olacaktır.
Kademe İlerlemesinin Durdurulması Cezası Alan Davranışlar
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, devlet memurlarına uygulanacak disiplin cezalarını ve bu cezaları gerektiren fiil ve halleri detaylı bir şekilde düzenlemektedir. Bu kapsamda, öğretmenler de diğer devlet memurları gibi disiplin soruşturmasına tabi tutulabilir ve çeşitli disiplin cezaları alabilirler. Bu cezalar arasında en sık karşılaşılanlardan biri de kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıdır.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirebilecek durumlar şöyle sıralanabilir:
- a) Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek:
- b) Özürsüz ve kesintisiz 3 - 9 gün göreve gelmemek:
- c) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak:
- d) Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve hareketler yapmak:
- e) Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak
- f) ) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek
- h) Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunmak
- ı) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak
- j) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak
