9373,73%0,25
39,39% 0,08
45,63% 0,22
4290,61% 0,15
6924,51% -0,16
Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), Bartın'da okul öncesi eğitim kurumunda ücretli öğretmen statüsünde görev yapan bir eğitimcinin, hak ettiği sigorta primlerinin eksik yatırıldığı yönündeki feryadına ses vererek emsal teşkil edebilecek bir tavsiye kararına imza attı. Kurum, başvuruyu titizlikle inceledikten sonra, öğretmenin fiili olarak haftalık ders saatleri esas alınarak sigorta prim gün sayısının, tam süreli çalışan emsalleri gibi yeniden hesaplanması yönünde Bartın İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı'na resmi bir tavsiye gönderdi.
KDK'nın detaylı karar gerekçesinde, başvurucu öğretmenin 2022-2025 eğitim-öğretim yılları arasında, haftanın beş günü ve her gün altı saat olmak üzere kesintisiz ve tam zamanlı bir çalışma temposuyla görev yaptığı, hatta kadrolu meslektaşlarıyla aynı sorumlulukları üstlendiği halde, sigorta prim gün sayısının gerçeğe aykırı bir şekilde eksik beyan edildiği açıkça belirtildi. Bu haksız uygulama neticesinde, başvurucu öğretmenin anayasal güvence altındaki sosyal güvenlik hakkının ciddi şekilde zedelendiği vurgulandı.
Kurum, ücretli öğretmenlerin sosyal güvenlik kapsamındaki statüsünün, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4/a maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Kararda, bir çalışmanın tam süreli mi yoksa kısmi süreli mi olduğunun belirlenmesinde temel ölçütün haftalık ders saati sayısı olduğu kesin bir dille ifade edildi. Özellikle ücretli branş öğretmenleri için haftalık on ders saatinin üzerindeki tüm çalışmaların, yasa nezdinde tam süreli çalışma olarak kabul edilmesi gerektiği hükmü karara yansıtıldı.
KDK'nın dikkat çekici kararında, 5510 sayılı Kanun'un 80'inci maddesinin açık hükmü gereğince, sigorta prim gün sayısının çalışılan süreyle orantılı olarak belirlenmesi gerektiği hatırlatıldı. Kurum, idarenin bu konuda daha önce de benzer mağduriyetleri giderecek yönde emsal yargı kararlarının oluştuğuna dikkat çekti. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından farklı okullarda görevlendirilen ücretli öğretmenlerin, görevleri süresince gerçekleştirdikleri fiili çalışmanın kapsamına ve süresine uygun olarak sosyal güvenlik haklarının eksiksiz bir şekilde tesis edilmesinin, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel niteliklerinden olan sosyal hukuk devleti ilkesinin bir gereği olduğu kuvvetle vurgulandı.
Bu bağlamda KDK, başvurucu öğretmenin haftalık on saatin üzerinde ders verdiği tüm dönemler için sigorta prim gün sayısının, tam süreli çalışma esasına göre yeniden hesaplanarak SGK'ya bildirilmesi ve bu doğrultuda gerekli düzeltmelerin ivedilikle yapılması yönünde Bartın İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve SGK Başkanlığı'na bağlayıcı olmayan bir tavsiye kararı gönderdi. İlgili idarelerin, bu önemli tavsiye kararı üzerine gerçekleştirdikleri işlemleri, kararın tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Kamu Denetçiliği Kurumu'na yazılı olarak bildirmeleri zorunlu tutuldu.
KDK'nın bu emsal niteliğindeki kararı, sayıları yüz binleri bulan ücretli öğretmenlerin yaşadığı kronik sigorta primi eksikliği sorununa umut ışığı oldu. Kararın, diğer illerdeki milli eğitim müdürlükleri ve SGK birimleri nezdinde de benzer mağduriyetlerin giderilmesi için bir emsal teşkil etmesi bekleniyor. Ücretli öğretmenlerin, kadrolu meslektaşlarıyla aynı işi yapmalarına rağmen farklı sosyal güvenlik koşullarına tabi tutulmasının yarattığı adaletsizlik duygusunun giderilmesi adına KDK'nın bu müdahalesi, eğitim camiasında memnuniyetle karşılandı. Bu gelişme, "eşit işe eşit ücret ve eşit haklar" ilkesinin hayata geçirilmesi yolunda atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.