10924,53%-1,34
42,20% 0,24
48,86% 0,30
5429,94% 0,77
9007,06% 0,59
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) uzmanı Özgür Erdursun, Türkiye’nin emeklilik sisteminin köklü bir dönüşüm sürecine girdiğini belirterek, 1 Mayıs 2008 sonrasında sigortalı olan herkes için 65 yaş şartının kalıcı hale geldiğini duyurdu. Erdursun, bu durumun Türkiye’yi "erken emeklilik ülkesi" olmaktan çıkardığını ve emeklilik yaşının Avrupa standartlarına ulaştığını ifade etti. Ancak uzmanlar, yaş sınırının yükselmesine karşın emekli maaşlarının ve yaşam kalitesinin hâlâ Avrupa’nın gerisinde kaldığı konusunda uyarıyor.
Türkiye’de Yeni Emeklilik Dönemi: 65 Yaş Şartı Kalıcı Hale Geldi
Uzmanlardan çarpıcı uyarı: “Artık erken emeklilik dönemi kapandı, tartışılması gereken yaş değil, refah!”
Türkiye’nin sosyal güvenlik sistemi, tarihinin en köklü değişimlerinden birine sahne oluyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, 1 Mayıs 2008 sonrasında sigortalı olan herkes için 65 yaş emeklilik şartının kalıcı hale geldiğini duyurdu.
Bu gelişme, Türkiye’nin artık “erken emeklilik ülkesi” olmaktan çıktığını gösterirken, milyonlarca çalışan açısından emeklilik planlarının tamamen yeniden şekillenmesi anlamına geliyor.
Erdursun’un Dünya Gazetesi’ne yaptığı açıklamalara göre, bugün sigortalı olan hiç kimse 65 yaşından önce emekli olamayacak.
Uzman, “Türkiye artık emeklilik yaşı bakımından Avrupa standartlarını yakaladı. Ancak, emekli maaşları ve yaşam kalitesi açısından hâlâ aynı seviyede değiliz.” ifadelerini kullandı.
Türkiye, 2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile fiilen yeni sisteme geçti. Bu sistem, kademeli yaş artışını zorunlu hale getirerek kadın ve erkek emeklilik yaşlarını eşitlemeyi hedefliyor.
1 Mayıs 2008 sonrasında sigortalı olanlar için:
SSK (4A) çalışanları en az 7.200 prim günü (yaklaşık 20 yıl),
Bağ-Kur (4B) ve Emekli Sandığı (4C) kapsamındakiler ise 9.000 prim günü (yaklaşık 25 yıl) çalışmak zorunda.
Kademeli geçişe göre,
2045’te primini tamamlayan bir kadın 63 yaşında,
Aynı dönemde primini tamamlayan bir erkek 65 yaşında emekli olabilecek.
2048 yılı itibarıyla kadın ve erkek için yaş eşitliği tamamen sağlanacak.
Erdursun, “Bu tablo, Türkiye’nin artık Avrupa ile aynı çizgide olduğunu açıkça gösteriyor.” dedi.
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar, EYT düzenlemesi sayesinde yaş şartı aranmadan emekli olabildi.
Ancak 1 Mayıs 2008 sonrası sigortalılar için bu dönem tamamen kapandı.
Bugün 20 yaşında sigortalı olan bir kişi, prim gününü 2045’te tamamlayacak ve en erken 63-65 yaşında emekli olabilecek.
Bağ-Kur’lular ve kamu çalışanları için doğrudan 65 yaş uygulanacak.
Erdursun, bu tabloyu şöyle özetledi:
“Türkiye artık erken emeklilik dönemini kapattı. Bundan sonra hiçbir çalışan 65 yaşından önce emekli olamayacak.”
Uzmanlara göre, Türkiye yaş bakımından Avrupa’yla eşitlenmiş olsa da refah bakımından hâlâ geride.
Avrupa’da ortalama bir emekli 20 yıl boyunca maaş alırken, Türkiye’de bu süre yaklaşık 15 yıl.
Erdursun, “Türkiye’de insanlar daha geç emekli oluyor ama emeklilikte geçirdiği süre kısalıyor. Bu da sistemin sürdürülebilirliğini tartışmalı hale getiriyor.” dedi.
Düşük maaşlar, birçok emekliyi yeniden çalışma hayatına dönmeye zorluyor. Bu da “çalışan emekli” sayısının her yıl artmasına neden oluyor.
EYT düzenlemesi dışında kalan ve 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olan çalışanlar ise şu an kademeli emeklilik beklentisi içinde.
Bu grup, kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşında emekli olabiliyor ancak EYT kapsamı dışında kaldıkları için yeni bir düzenleme talep ediyorlar.
Erdursun, “Bu kesim önümüzdeki dönemde sosyal güvenlik politikalarının en sıcak gündem maddesi olacak.” diye konuştu.
SGK uzmanları, Türkiye’nin artık “emeklilik yaşı” yerine “emeklilikte yaşam kalitesi”ni tartışması gerektiği görüşünde.
Erdursun: “Milyonlarca emekli geçim sıkıntısı çekiyor, sosyal devlet anlayışı bunu kaldırmaz. Asıl mesele yaş değil, refah seviyesidir.”