Türk bilim insanlarından insan toplardamarlarında uluslararası literatüre giren çalışma

ANKARA (AA) - BURCU ÇALIK - Türk bilim insanlarının, "sulodexide" isimli etken maddenin ilk kez insan toplardamarları üzerindeki olumlu etkisini gösteren, bacaktaki varis yaralarının tedavisine de ışık tutacak bilimsel çalışması, uluslararası hakemli bilimsel tıp dergisinde yayımlandı.

Avrupa Fleboloji Derneği (ECoP) Yönetim Kurulu Üyesi, Türk Fleboloji Derneği Genel Sekreteri, Kalp-Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Suat Doğancı öncülüğündeki bilim insanları, daha önce hayvan deneyleri yapılan ancak insanlardaki etkisi bu zamana kadar bilinmeyen "sulodexide" isimli ilaç etken maddesine ilişkin, tıp literatürüne geçen çalışmaya imza attı.

"Sulodexide" isimli ilaç etken maddesinin insan toplardamarları üzerindeki etkisini gösteren ve "dünyada ilk" olma özelliği taşıyan çalışma, yaklaşık bir ay önce klinik ve klinik öncesi araştırmalara yer verilen uluslararası hakemli tıp dergilerinden "Journal of Clinical Medicine"da yayımlandı.

Çalışma, Prof. Dr. Suat Doğancı öncülüğünde Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalında görevli Prof. Dr. Vedat Yıldırım, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalında görevli Doç. Dr. Bilge Pehlivanoğlu ve ekipleriyle yürütüldü.

- Kovid-19 hastalarındaki olumlu etkisi ilham verdi

Konuya ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Doğancı, bilimsel çalışmaya konu olan "sulodexide" etken maddesinin kan sulandırıcı, damarın iç yüzeyini kaplayan endotel hücrelerin fonksiyonlarını düzenleyen ve ayrıca "antiinflamatuvar" denilen, vücuttaki yangıyı baskılayan yararlı özellikleri bulunduğunu anlattı.

Doğancı, "Bu etken maddeyi incelememizdeki ana sebep, Kovid-19 salgınında bu etken maddenin hastalar üzerindeki olumlu etkisiydi. Bu nedenle üzerinde çalışmaya başladık." dedi.

Etken maddenin özellikle halk arasında "varis yarası" (venöz ülser) olarak bilinen, ayak bileği çevresi ve bacakta açılan yaraların iyileşmesinde olumlu etkiler gösterdiğini belirten Doğancı, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Etken maddenin kişilerde toplardamar kaynaklı oluşan yaralarda hangi mekanizmalarla işe yaradığı, insan toplardamarlarında nasıl etkiler gösterdiğine ilişkin bilimsel kanıtlar eksikti. Fare atardamarları üzerinde Dr. Joseph Raffetto'nun yaptığı çalışmaların haricinde bu etken maddenin insan damarlarında yapılmış herhangi bir çalışması yoktu. Biz de buradaki eksikliği görerek böyle bir çalışmayı yürütme kararı aldık. Dünyada ilk defa insan toplardamarları üzerinde bu etken maddenin nasıl etki ettiğini göstermiş olduk."

- Ameliyatlarda artan bacak toplardamarları incelendi

Prof. Dr. Doğancı, çalışmada koroner baypas ameliyatı olan kişilerden alınan onayla, ameliyat esnasında arta kalan sağlıklı safen damarlarının (bacak toplardamarı) kullanıldığını söyledi.

Toplam 14 hastadan alınan bacak toplardamarlarında etken maddenin incelendiğini anlatan Doğancı, damarların alınması, saklanması ve uygun şartlarda taşınıp Hacettepe Üniversitesi'ndeki organ banyosu laboratuvarlarında incelenmesinin oldukça zahmetli süreçler olduğuna ve bu açıdan hasta sayısının az olarak düşünülmemesi gerektiğine vurgu yaptı.

- "Sonuçların bundan sonra çıkacak tedavi rehberlerine yansıyacağını düşünüyorum"

Doğancı, çalışmanın 1 yıllık emek sonucu tamamlandığının altını çizerek, şöyle devam etti:

"Araştırmamız, uluslararası bilim camiasında etki değeri oldukça yüksek Journal of Clinical Medicine'a çok hızlı şekilde kabul edildi ve basıldı. Bu çalışmayla 'sulodexide' etken maddesinin insan damarlarını kastırıcı ve gevşetici etkisinin olduğunu, bunu da vücutta damarı kaplayan hücrelerden salgılanan ve insan sağlığı için çok önemli faaliyetler gösteren 'nitrik oksit' ajanları üzerinden gösterdiğini saptadık.

Çalışmanın sonuçları özellikle venöz ülser kaynaklı bacağında yaraları bulunan hastaların tedavi süreçlerine de ışık tutacak. İleride hastalarda soru işaretleri giderilmiş, güvenli şekilde kullanılabilecek. Elde ettiğimiz sonuçların bundan sonra çıkacak tedavi rehberlerine de yansıyacağını düşünüyorum."

- "Bizim için önemli bir gurur kaynağı"

Prof. Dr. Doğancı, çalışmada emeği geçen ekip arkadaşlarına teşekkür ederek şu değerlendirmelerde bulundu:

"Dünyada ilk kez böyle bir çalışmayı gerçekleştirebilmek bizim için önemli bir gurur kaynağı. Bu konuda uluslararası meslektaşlarımızdan da çok olumlu geri dönüşler aldık. Türk bilim insanlarının uluslararası arenadaki diğer meslektaşlarıyla rekabet edebileceği bir konuma geldiğini görmek de bizleri çok mutlu etti."