Tel Aviv yönetimi, İran-Suudi Arabistan anlaşmasına dair sessizliğini koruyor

KUDÜS (AA) - İsrail resmi kurumları, İran ile Suudi Arabistan arasında diplomatik ilişkilerin 7 yıl aradan sonra yeniden başlatılması karşısında sessizliğini sürdürüyor.

İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcülüğü, İran-Suud anlaşmasına ilişkin "yorum yapmayacaklarını" belirtti.

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun Roma ziyareti sırada İsrail medyasına konuşan üst düzey bir hükümet yetkilisi ise Suudi Arabistan-İran yakınlaşmasına ilişkin görüşmelerin bir yıl önce başladığına işaret ederek ülkenin eski başbakanları Naftali Bennett, Yair Lapid ve ABD yönetimini suçladı.

Söz konusu yetkili, "Gidin onlara (Lapid ve Bennett) sorun. Bu neden onlar görevdeyken oldu? Çünkü İsrail ve ABD'nin zayıf olduğu imajı yüzünden oldu. Batı ve İsrail'in zayıflığı İran'ın daha fazla tanınmasına yol açıyor. İsrail ve Amerikan gücü bunun olmasını engelleyebilir." ifadelerini kullandı.

Buna karşın muhalefet ise yüz binlerce kişinin katıldığı kitlesel protestolara yol açan yargıdaki yetkilerin kısıtlandığı Netanyahu hükümetinin yasal düzenlemelerinin, İran-Suud anlaşmasının önünü açtığı eleştirisini yöneltti.

Ana muhalefet lideri Lapid, yaptığı yazılı açıklamada, Suud-İran yakınlaşmasını "İsrail hükümeti dış politikasının tehlikeli ve tam bir başarısızlığı, İran'a karşı inşa ettikleri bölgesel savunmanın çöküşü" olarak niteledi.

Netanyahu hükümetinin yasal düzenlemelerine işaret eden Lapid, "İran için gerekeni yapmak, ABD ile ilişkileri güçlendirmek yerine hukuki çılgınlıklarla uğraşırsanız olacağı budur." ifadelerini kullandı.

Suudi Arabistan ile İran'ın diplomatik ilişkileri yeniden başlatma kararı İsrail medyasında geniş yer buldu.

Medyada, İran-Suud yakınlaşması, Tel Aviv yönetiminin, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn gibi ülkelerle imzaladığı diplomatik normalleşme anlaşmalarıyla Tahran'a karşı bölgesel bir ittifak kurma çabasına "ağır darbe" olarak yorumlandı.

Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett de anlaşmanın Tahran için siyasi bir başarı olduğunu kaydederek, "İsrail için ise ciddi ve tehlikeli bir gelişme. Bu İran karşıtı bölge kurma çabasına karşı ağır bir darbe." demişti.

- 7 yıl sonra diplomatik ilişkiler yeniden başlıyor

İran ile Suudi Arabistan, 7 yıl aradan sonra diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması konusunda anlaşmaya varmıştı.

İki ülke arasında varılan anlaşma, İran, Suudi Arabistan ve Çin tarafından yapılan ortak açıklamayla duyurulmuştu.

Açıklamada, İran ve Suudi Arabistan'ın iki ay içinde diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılarak büyükelçilikler ve temsilciliklerin karşılıklı olarak açılmasında anlaştıkları belirtilmişti.

İki ülke dışişleri bakanlarının da sürecin yürütülmesi ve ayrıntıların netleştirilmesi için yakın zamanda bir araya geleceği aktarılmıştı.

- İran-Suudi Arabistan ilişkileri

Suudi Arabistan'da 2 Ocak 2016'da aralarında Şii din adamı Nimr el-Nimr'in de bulunduğu 47 kişi "terör" suçlamasıyla idam edilmişti.

İdamlara tepki gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Suudi Arabistan'ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binaları İran'daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti.

Mart 2015'te başlayan Yemen'deki kriz nedeniyle zaten gergin olan iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler tamamen kesilmişti.

İran ve Suudi Arabistanlı yetkililer, Nisan 2021'de Bağdat'ta doğrudan görüşmeler yapmak üzere bir araya gelmiş ve Irak'ın arabuluculuğundaki görüşmeler daha sonra da devam etmişti.