Nöbet görevini tutmayan öğretmene verilen cezaya mahkemeden yürütmeyi durdurma kararı

Eğitim çalışanlarının özlük haklarını ve sendikal faaliyet özgürlüğünü yakından ilgilendiren kritik bir hukuki süreç, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) "hak ihlali" kararıyla sonuçlandı. Yüksek Mahkeme, aynı çalışma haftası içerisinde kendisine verilen ve karşılığında herhangi bir ücret tahakkuk ettirilmeyen ikinci nöbet görevini, bağlı bulunduğu sendikanın aldığı karar doğrultusunda yerine getirmeyen öğretmene verilen disiplin cezasını hukuka aykırı buldu.

Süreç Nasıl Gelişti?

Hukuki sürecin fitilini ateşleyen olay, bir öğretmenin 17 Kasım 2017 tarihinde okul yönetimine sunduğu dilekçe ile başladı. İlgili öğretmen, üyesi olduğu sendikanın aldığı eylem kararına dayanarak, haftalık çalışma programındaki ücretsiz ikinci nöbet görevini ifa etmeyeceğini yazılı olarak beyan etti. 21 Kasım’da görevin yerine getirilmemesi üzerine tutulan tutanak, öğretmenin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesi uyarınca "Kınama" cezası almasıyla sonuçlanan bir disiplin soruşturmasına dönüştü.

"Sendika Hakkı" Vurgusu

Disiplin cezasının iptali için yargıya taşınan dosyada son sözü söyleyen Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın 51. maddesiyle teminat altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Yüksek Mahkeme gerekçesinde, kamu görevlilerinin sendikal faaliyetler kapsamında gerçekleştirdikleri eylemlerin demokratik bir toplumda meşru bir hak arama yolu olduğunu vurguladı.

Kararın Gerekçesi: Toplumsal İhtiyaç ve Gerekçelendirme Eksikliği

AYM, idarenin verdiği disiplin cezasının "zorunlu bir toplumsal ihtiyacı" karşılamadığını ve yapılan müdahalenin demokratik toplum düzeni açısından gerekli olduğunun yeterli kanıtlarla ortaya konulamadığını belirtti. Kararda, sendikal eylem kararı çerçevesinde hareket eden bir kamu görevlisine disiplin yaptırımı uygulanmasının, anayasal güvence altındaki örgütlenme özgürlüğüne yönelik orantısız bir müdahale olduğu sonucuna varıldı.

Bu karar, öğretmenlerin nöbet görevleri ve sendikal eylem sınırları konusunda yargı pratiğinde belirleyici bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.