Türkiye'nin ilk milli helikopter motoru TEI-TS1400, test aşamalarının tamamlanmasının ardından yapılan uğurlama töreni ile önümüzdeki günlerde Ankara'da bulunan TAI'ye doğru yola çıkacak.
Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da video konferans, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın tören alanındaki katılımlarıyla TEI tarafından üretilen İlk milli helikopter motoru TEI-TS1400'ün testi akabinde teslim töreni gerçekleşmişti. Motorun, testleri tamamlamasının ardından bugün yapılan ve TEI Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mahmut F. Akşit'in katılımıyla gerçekleşen törenle Ankara'da bulunan TAI'ye doğru yola çıkacağını aktardı.
'TAI HEMEN GÖKBEY HELİKOPTERİNE ENTEGRE EDECEK'
Genel Müdür Akşit, basın mensuplarına çeşitli açıklamalarda bulundu. Motorun, TAI'ye yollandıktan sonra yerli imkânlarla geliştirilip üretilen ilk helikopter olan Gökbey'e monte ekileceğini söyleyen Akşit, bu durumun küçümsenmemesi gerektiğini ve sırf bu motorun takılması için büyük bir bütçenin ayrıldığını söyledi. Prof. Dr. Mahmut F. Akşit'in, 'Bu gerçekten ilk motor, bunu göndereceğiz. TAI hemen Gökbey helikopterine entegrasyon işlemine başlayacak. Bunu da hafife almayın, projede sadece entegrasyonun düzgün yapılması için 80 milyon dolar bütçe ayrıldı. ünkü devasa yüksek güçlerle uğraşıyorsunuz. Motor yüklendiği zaman kaportayı bile esnetiyor. Bunların tamamının çalışılması ve beraber analizlerinin yapılması lazım. Haberleşmenin sağlanması lazım. Dinamik sistemlerinin birbirine etkileşimlerinin analizlerinin yapılması lazım. Ciddi bir iş. Bunlarda aylarca sürüyor, bazen yıl sürüyor. TAI bunu yaparken, biz bu motordan peş peşe imalata başladık.' diye konuştu.
'MOTORUN İKİZ KARDEŞİNİN İMALATI BİTMEK ÜZERE'
Motorun yakın zamanda ikincisinin de imalatının bitirilip önümüzdeki iki hafta içerisinde test aşamasına geleceğini ifade eden Akşit, seri üretim hakkında da şu bilgileri paylaştı;
'Şu anda bu motorun ikiz kardeşinin imalatı bitmek üzere. İki hafta içinde teste hazır olacak, bunun aynısı. Yaklaşık 1,5-2 ay içinde 3. Kardeşi geliyor. Ondan sonraki 2 ay içinde 4. geliyor. Yani önümüzdeki yazın ortasına kadar 5 tane olacak. Peş peşe geliyor artık, biz bunları seri imalat kabul etmiyoruz. Seri imalat sertifikasyonu da aldıktan sonra teslim edilen ilk motordur. Bu motorda TAI entegrasyonu yaparken biz diğer motorlarda zorlu olgunlaştırma testleri yapacağız. Oluşabilecek her türlü olumsuzluğu test edeceğiz. Bunlar uzun süreçler, aylar sürecek. Bunlara olgunlaştırma testleri diyoruz, 1-1,5 yıl sürecek. Olgunlaştırma testleri bittikten sonra sertifikasyon süreci başlıyor. Sertifikasyon süreci bürokratik, önemli bir süreç. Motorun her türlü şeye dayanabileceğinden emin olduğumuz en son noktası. Bu da 1,5-2 yıl sürüyor, biz bunları sıkıştırıp her şeyi önümüzdeki 3 yıl içinde bitirmeyi hedefliyoruz. 2024 gibi sertifikasyonu tamamlanmış seri imalatın ilk motorunu teslim etmeyi planlıyoruz. İlk motorumuzu teslim ediyoruz aslında ama sertifikalı değil, bir sürü test olacak.'
Tanıtım etkinliği gazetecilerle hatıra fotoğrafı çekimi ile sona erdi.
(Ali Furkan etiner - Bahadır Turgut /İHA)
