15 Haziran'da gerçekleştirilen Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavının ardından gözler, 11 Temmuz'da açıklanacak sonuçlara ve ardından başlayacak tercih sürecine çevrildi. Lise adaylarının en çok merak ettiği konulardan biri de, okullara yerleşme yöntemleri olan "merkezi yerleştirme" ve "yerel yerleştirme"nin ne anlama geldiği ve bu sistemlerin şartları. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından belirlenen bu iki yöntem, öğrencilerin hangi liseye gideceğini belirlemede kilit rol oynuyor. İşte LGS yerleştirme sistemlerine dair tüm merak edilenler.
LGS Merkezi Yerleştirme: Puan Üstünlüğüyle Nitelikli Okullara Giriş
Merkezi yerleştirme, LGS puanıyla öğrenci kabul eden nitelikli liselere yerleşmek isteyen öğrenciler için geçerli olan sistemdir. Bu sistemde, öğrencilerin merkezi sınavdan aldıkları puanlar esas alınır.
Merkezi Yerleştirme Kapsamındaki Okullar:
- Fen Liseleri
- Sosyal Bilimler Liseleri
- Proje Okulları (Özel statülü liseler)
- Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinin Anadolu Teknik Programları
Merkezi Yerleştirme Şartları ve Detayları:
- Puan Üstünlüğü ve Tercih Önceliği: Merkezi sınavla öğrenci alan okulların belirlenen kontenjanlarına yerleştirme, tamamen öğrencilerin LGS puan üstünlüğüne ve tercih sıralamalarına göre yapılır. Yüksek puan alan öğrenci, tercih ettiği okullara girme konusunda daha avantajlıdır.
- Deprem Bölgesi Ek Kontenjanı: 6 Şubat 2023 tarihindeki Kahramanmaraş depremleri nedeniyle olağanüstü hal ilan edilen Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Osmaniye illeri ile Gaziantep'in Nurdağı ve İslahiye ilçelerinde 2023-2024 eğitim öğretim yılını tamamlayan öğrenciler için özel bir ek kontenjan uygulaması bulunmaktadır. Bu bölgelerdeki öğrencilerden merkezi sınavla öğrenci alan okullara yerleştirme tercihi yapanlar için her 30 kontenjana 1 (bir) ek kontenjan verilecektir. Bu ek yerleştirmeler de puan üstünlüğü ve tercih önceliğine göre yapılır. Ancak, yerleştirmeye esas nakillerde (1. ve 2. nakil) ve sonraki tüm nakil işlemlerinde bu ek kontenjan kullanılmayacaktır.
- Eşitlik Durumunda Kriterler: Sınavla öğrenci alan okullarda merkezi sınav puanlarının eşit olması durumunda, yerleştirme sırasıyla şu kriterlere göre yapılır:
- Okul Başarı Puanı (OBP) üstünlüğü.
- 8'inci, 7'nci ve 6'ncı sınıflardaki Yıl Sonu Başarı Puanı (YBP) üstünlüğü (sırasıyla).
- 8'inci sınıfta özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığı.
- Tercih önceliği (adayın o okulu tercih sıralamasındaki yeri, 10 tercih içinde).
- Öğrencinin doğum tarihine göre yaşı küçük olana öncelik verilir.
- Yerel Yerleştirme Etkisi: Merkezi sınav puanıyla öğrenci alan bir okula yerleşen öğrencilerin, yerel yerleştirme ve pansiyonlu okul tercihleri sistem tarafından dikkate alınmayacaktır. Bu, merkezi yerleştirmeyle bir okula yerleşen öğrencinin yerel yerleştirmedeki hakkından feragat ettiği anlamına gelir.
LGS Yerel Yerleştirme: Adrese Dayalı ve Okul Başarısı Odaklı Sistem
Yerel yerleştirme, merkezi sınav puanına bakılmaksızın öğrencilerin ikamet adresleri, okul başarıları ve tercih öncelikleri dikkate alınarak yapılan yerleştirme türüdür. Bu sistem, öğrencileri kendi bölgelerindeki okullara yönlendirmeyi amaçlar.
Yerel Yerleştirme Kapsamındaki Okullar:
Genel ortaöğretim kurumları (Anadolu Liseleri, İmam Hatip Liseleri, Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri'nin Anadolu Teknik programları dışındaki programları vb.) yerel yerleştirme ile öğrenci alır. Her öğrenci, öncelikle kendi kayıt alanındaki okulları tercih etme hakkına sahiptir.
Yerel Yerleştirme Şartları ve Detayları:
- Adres Alanı ve Tercih Sınırlaması: Öğrenciler, ikamet adreslerine en yakın olan "kayıt alanı" içerisindeki okulları öncelikli olarak tercih etmek zorundadır. Tercih listesi oluşturulurken, belirli sayıda okulu kendi kayıt alanından seçme zorunluluğu bulunur. Bu, öğrencilerin okullara ulaşımını kolaylaştırmayı ve bölgesel dağılımı dengelemeyi hedefler.
- Okul Başarı Puanı (OBP) Esas Alınır: Yerel yerleştirmelerde LGS puanı değil, öğrencinin ortaokul boyunca elde ettiği Okul Başarı Puanı (OBP) temel alınır. OBP, öğrencinin 6., 7. ve 8. sınıf yıl sonu başarı puanlarının ortalamasıdır.
- Eşitlik Durumunda Kriterler: Yerel yerleştirmede puan eşitliği yaşanması durumunda, merkezi yerleştirmede olduğu gibi OBP, Yıl Sonu Başarı Puanları (8, 7, 6. sınıf), devamsızlık ve yaş gibi ek kriterler devreye girer.
- Tercih Sırası ve Okul Türü: Öğrencilerin tercih ettikleri okul türü ve tercih sıralaması da yerleştirmede etkilidir. Örneğin, aynı kayıt alanında aynı OBP'ye sahip iki öğrenciden, tercihlerini daha önce yapan veya farklı okul türlerine öncelik veren öğrenci avantaj sağlayabilir.
- Merkezi Tercih Zorunluluğu: Merkezi sınavla öğrenci alan okullara yerleşmek isteyen öğrencilerin, aynı zamanda yerel yerleştirme tercihi de yapmak zorunluluğu bulunmaktadır. Bu, öğrencinin merkezi yerleştirme tercihine yerleşememesi durumunda, yerel yerleştirme ile bir okula yerleşme şansını korumasını sağlar.
LGS sonuçları açıklandıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı, tercih kılavuzunu da yayımlayarak tüm detayları ve güncel bilgileri öğrencilerin erişimine sunacaktır. Öğrencilerin ve velilerin, bu kılavuzu dikkatle inceleyerek bilinçli tercihler yapmaları büyük önem taşımaktadır.
