Katılım Finans Kanunu Teklifi, TBMM'de (2)

TBMM (AA) - Katılım Finans Standartları İhtisas Kurulu, görevlerini yerine getirirken resmi ve özel kurum, kuruluş ve kişilerden görev alanı ile sınırlı olmak üzere belge, bilgi ve görüş isteyebilecek.

Meclis Başkanlığına sunulan Katılım Finans Kanun Teklifiyle birliğin görev ve yetkileri de belirleniyor. Buna göre, meslek ilkelerini belirlemek suretiyle üyelerin birlik ve mesleğin gerektirdiği vakar ve disiplin içinde ekonominin ihtiyaçlarına uygun olarak çalışmalarını sağlamak, üye kuruluş mensuplarının uyacakları meslek ilkeleri ve standartlarını yetkili kurumun uygun görüşünü alarak belirlemek gibi konular birliğin görev ve yetkileri arısında yer alıyor.

Teklifle birlik nezdinde Katılım Finans Standartları İhtisas Kurulu da kuruluyor. Kurul, görevlerini yerine getirirken resmi ve özel kurum, kuruluş ve kişilerden görev alanı ile sınırlı olmak üzere belge, bilgi ve görüş isteyebilecek.

Kurul, beş yıllık süre için görevlendirilen 7 üyeden oluşacak. Üyelerden bir tanesi Cumhurbaşkanı tarafından doğrudan atanacak. Diğer üyeler, Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye Katılım Finans Kuruluşları Birliği ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından önerilen üçer aday arasından birer aday olmak üzere Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Cumhurbaşkanı, Kurul görevlerinin düzenli şekilde yerine getirilmesi için üyeler arasından bir başkan ve onun bulunmadığı hallerde görev yapmak üzere bir başkan vekili atayacak.

- Kurul üyelerinin seçimi

Kurul üyelerinin en az beş tanesinin İslam hukuku alanında, diğer üyelerin iktisat, işletme, finans, İslam iktisadı veya finansı alanlarında doktora derecesine ve alanında en az 10 yıllık mesleki deneyime sahip olması şartı aranacak.

Birliğin organ seçimleri gizli oyla ve yargı gözetimi altında gerçekleştirilecek. Seçim yapılacak genel kurul toplantısından en az 15 gün önce seçimlere katılacak üye kuruluş ve temsilcilerini belirleyen liste, toplantının gündemini, yerini, gününü, saatini ve çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirten bir yazı ile birlikte üç nüsha olarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek seçim kurulu başkanı hakime tevdi edilecek.

Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları tutanakla tespit edilip seçim sandık kurulu başkanı ve üyeleri tarafından imzalanacak. Tutanağın düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçimlere yapılacak her türlü itiraz hakim tarafından aynı gün incelenecek ve kesin olarak karara bağlanacak.

Üyeler, Birliğin statüsüne ve Birlik tarafından alınacak karar ve tedbirlere uymak zorunda olacak. Birliğin aldığı genel ya da özel nitelikteki karar ve tedbirlere zamanında ve tam olarak uymayan üyeler hakkında Birliğin yönetim kurulunca 250 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezasına karar verilecek.

Teklifle Katılım Finans Kuruluşları Grubu; içlerinden en az birisi Bankacılık Kanunu'nda tanımlanan katılım finans kurumu olmak şartıyla en az üç katılım finans kuruluşunu bünyesinde barındıran, aktif büyüklük yönüyle bağlı ortaklıklarının tümü veya çoğunluğu katılım finans kuruluşu olan, reel sektör kuruluşları ile ortaklık kurabilen, mal ve hizmet ticareti alanında faaliyet gösterebilen holding şirketi olarak tanımlanıyor.

Katılım Finans Kuruluşları Grubunun finansal durumu katılım finans faaliyetlerini idame ettirmeye yeterli olmak zorunda olacak.

- Yetkili kurumlara yaptırım ve idari para cezası verme yetkisi

Teklifle yetkili kurumlara yaptırım ve idari para ceza verme yetkisi de veriliyor. Buna göre yetkili kurumlar, yaptırım kararı verilinceye kadar aykırılığın birden fazla işlenmiş olmasını veya idari para cezasının uygulanmasından itibaren iki yıl içerisinde aynı aykırılığın tekrarlanmasını dikkate alarak tutarları iki katına kadar artırarak uygulamaya yetkili olacak.

Teklifle, Türkiye Katılım Bankaları Birliğine kanunen yapılan atıflar, Türkiye Katılım Finans Kuruluşları Birliğine yapılmış sayılacak.

Türkiye Katılım Bankaları Birliğinin kullanımında olan taşınır, araç, gereç, malzeme, demirbaş, taşıt, arşiv, veri tabanları, hizmet sunucuları ve sair tüm varlıklar ile yurtiçi veya yurt dışı kurumlar arası iş birlikleri, sözleşme, protokol ve sair anlaşmaları Türkiye Katılım Finans Kuruluşları Birliğine devredilmiş sayılacak.

Teklifle Katma Değer Vergisi Kanununda düzenleme yapılıyor. Buna göre katılım finans kuruluşlarının alım, satım ve kiralamaya dayalı olarak gerçekleştirdikleri finansman sağlama işlemlerine ilişkin olarak, söz konusu kuruluşların ilgili mal veya hizmetin alımında ödedikleri katma değer vergisi, bu mal veya hizmetin satışına ilişkin olarak düzenledikleri belgelerde açıklama şeklinde ayrıca gösterilecek. Bu şekilde düzenlenen belgelerde gösterilen katma değer vergisi, mal veya hizmeti katılım fınans kuruluşundan satın alan mükellefler tarafından indirim konusu yapılabilecek.

Teklifle Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'nda değişiklik yapılıyor.

Buna göre finansman sözleşmesi, ilgili finansman şirketinin katılım finans kuruluşu olarak faaliyet izni almış olması kaydıyla, katılım finans esas ve standartlarına uygun olarak, her türlü mal veya hizmetin bizatihi katılım finansman şirketi tarafından satın alınıp başka gerçek veya tüzel kişi müşterilere satılması şeklinde de yapılabilecek.

- Kurul, kurul başkanının atanması ile birlikte faaliyetlerine başlayacak

Tapu Kanununda yapılan değişiklikle yabancı sermayeli Katılım Finans Kuruluşlarının finansman sağlamak amacıyla yaptığı iş ve işlemlerin tesis ve temin edilebilmesi amaçlanıyor.

Düzenlemeyle katılım finans kuruluşları ilgili faaliyetleri dolayısıyla mülk edineceği, akabinde satışını ve/veya sair işlemlerini gerçekleştireceği taşınmazlar özelinde istisna tutuluyor.

Teklifle kooperatiflerin bilhassa sigortacılık sektörü içerisinde faaliyet gösterebilmelerine imkanı da sağlanıyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle katılım finans yöntemleriyle finansman sağlanıyor.

Buna göre banka; alım, satım, ortaklık, kiralama, vekalet gibi katılım finans esas ve standartlarına uygun yöntemlerle finansman kullandırabilecek. Banka, bu kapsamda sağlanan finansman için bankaca belirlenen nitelikteki değerleri katılım finans esas ve standartlarına uygun koşullarda teminat olarak kabul edebilecek. Sağlanan finansmana ilişkin hususlar, en yüksek finansman sınırı ve finansman türlerine göre limitleri, para politikası ilkeleri göz önünde tutulmak suretiyle bankaca belirlenecek.

Banka, cari hesap veya katılma hesabı açarak fon kabul edebilecek. Bu işlemlerde kabul edilen katılım fonları cari hesap veya katılma hesaplarında takip edilecek ve bu hesaplar katılım finans esas ve standartlarına uygun şekilde işletilecek.

Bu kanuna dayalı olarak çıkarılacak düzenlemeler, kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde hazırlanarak yürürlüğe konulacak. Kanun kapsamına giren kuruluşlar, bu kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde bu kanun hükümlerine uyum sağlamak zorunda olacak.

Meslek örgütlerine üye olan katılım finans kuruluşları, Birliğin faaliyetlerine başladığı tarihten itibaren bir ay içinde Birliğe üye olmak zorunda olacak. Kurul, kurul başkanının atanması ile birlikte faaliyetlerine başlayacak.

(Bitti)