'II. Haberin Telifi ve Medyada Yapay Zeka Sempozyumu' oturumlarla devam ediyor

İSTANBUL (AA) - Anadolu Ajansı (AA) ve Boğaziçi Üniversitesi işbirliğinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla düzenlenen "II. Haberin Telifi ve Medyada Yapay Zeka Sempozyumu" oturumlarla devan ediyor.

Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs'te "Albert Long Hall"da düzenlenen sempozyumda, "Haberin Telifine İlişkin Ülke Tecrübeleri" başlıklı birinci oturum yapıldı. Ardından AA Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Enis Peru başkanlığında, "Habercilikte Dijitalleşmenin Yol Açtığı Telif Krizinin Çözümüne Yönelik Türkiye'de Çözüm Arayışları" başlıklı oturum gerçekleştirildi.

İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cahit Suluk "Haberde Telif Krizi-Türkiye İçin Çözüm Önerisi", Telif Hakları Genel Müdürü Erkin Yılmaz ve Telif Hakları Genel Müdür Yardımcısı Fatoş Altunç "Türkiye'de Haber ve Telifi", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kadir Baş ise "Rekabet Hukuku Perspektifinden Dijital Platformlarda Tekelleşme ve Telif Hakları" başlıklı sunumlar yaptı.

AA Genel Müdür Yardımcısı Peru, dijitalleşmenin medya sektörü üzerindeki etkilerini, bu dönüşümün hukuki, etik ve teknolojik boyutlarını ele alacaklarını söyledi.

İçerik üreticilerinin büyük emek ve yatırımlarla hazırladığı haberlerden dijital platformların gelir elde ettiğini belirten Peru, bu gelirlerden içerik üreticilerine adil pay verilmemesinin, çözüm bekleyen önemli gündem maddelerinden biri olduğunu söyledi.

Dijitalleşmenin haberciliği dönüştürürken özellikle telif hakları ve yapay zeka konusunun önemli sorunları da beraberinde getirdiğini ifade eden Peru, şöyle devam etti:

"Biz, Anadolu Ajansı olarak bu alanda sorumluluk alıyoruz ve sektörün bu konudaki dönüşümüne ön ayak olmak istiyoruz. Bundan iki yıl önce birincisini düzenlediğimiz Haberin Telifi Sempozyumu ulusal düzeyde medya sektörünün sorunlarına ışık tutmuştu. Haberin Telifi kitabını Türkçe ve İngilizce olarak yayımladık, medya sektörüne rehber olarak paylaştık. Bugünkü sempozyum bu çalışmaların devamı niteliğinde önemli ve daha geniş perspektifte küresel çalışmaları ve Türkiye'deki ihtiyaçları masaya yatırmayı hedefliyoruz. Türkiye'nin medya sektöründeki çözüm yollarını daha somut şekilde ele alacağız."

- "Basın yayıncılarımızın pay alma ihtiyaçlarını göz ardı edemeyiz"

Telif Hakları Genel Müdürü Erkin Yılmaz ise televizyon ve özellikle basın yayıncılığını kapsayacak şekilde Türkiye'de kültür endüstrilerinin önemli bir yerde olduğunu belirterek, kreatif endüstrilerdeki bu büyümenin sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından etkin işlemlerin, fikri mülkiyet hakları sisteminin kurulmasının son derece önemli olduğunu söyledi.

Dijitalleşmeyle beraber tüm endüstrilerde majör değişikliklerin söz konusu olduğunu kaydeden Yılmaz, bundan en çok etkilenen sektörlerin başında da haber medyasının geldiğini kaydetti.

Tirajlardaki ve okuyucu alışkanlıklarındaki değişikliklerden de söz eden Yılmaz, "Toplumun yüzde 83'ü haberlere dijital platformları kullanarak ulaşım sağlıyor. Dolayısıyla basın içeriklerinin dijital kalkınmalar tarafından sistematik şekilde kullanılması ve basın yayıncılarımızın oluşan ekonomiden pay alma ihtiyaçlarını kesinlikle göz ardı edemeyiz." diye konuştu.

Yılmaz, basın yayıncılarının, ürettikleri içerikleri kullanan dijital platformların elde ettiği gelirden pay almalarının sağlanması açısından yapılacak düzenlemelerde, sempozyumun önemli bir kilometre taşı olacağını belirtti.

- "Gelir paylaşımı modeli"

Telif Hakları Genel Müdür Yardımcısı Fatoş Altunç ise Basın Kanunu, Yargıtay kararları ve haberlerde telife ilişkin mahkeme kararlarından örnekler verdi.

Telif hakkına ilişkin mahkemelerde ve Yargıtay'da farklı kararların verildiğini vurgulayan Altunç, haberlerin eser niteliğinde değil, günlük havadis niteliğinde kabul edildiğine dikkati çekti.

Altunç, "Eser sahipleri ile basın yayıncılar arasında gelir paylaşımı modeli oluşturulması gerekir. Uygulanabilir bir düzenleme yapılması umarım hepimizin hedefidir ve başarıya ulaşır." dedi.

- "Düzenlemeye ve pozitif ayrımcılığa gerek var"

Doç. Dr. Cahit Suluk ise 2000'li yılların başında haberin dijitalleştiğini ve böylece telif krizinin öne çıktığını dile getirdi.

Gazete ve dergi satışlarının neredeyse bittiğini, reklamların dijitale kaydığını söyleyen Suluk, dijitalleşmenin özellikle gazeteler üzerinde yıkıcı etkisi olduğunu ifade etti.

Telifle ilgili iki seçenek olduğunu, bunlardan birinin akışına bırakmak, diğerinin ise hukuki düzenleme yapmak olduğunu kaydeden Suluk, "Adım atmaya ve hukuki düzenleme yapmaya mecbursunuz. Düzenlemeye ve pozitif ayrımcılığa gerek var. Dört tane düzenleme seçeneği var. Telif yaklaşımı, rekabet yaklaşımı, basın hukuku ve haksız rekabet hukuku. Biz Avrupa'ya çok angaje olmuş durumdayız. Türkiye'de bildiğim kadarıyla telif yaklaşımı öne çıkıyor." şeklinde konuştu.

Bedelin belirlenmesi için ilk adımda içerikleri üreten basın yayıncıları ile bu içerikleri kullanan dijital platformların özgür iradeleriyle müzakere etmeleri gerektiğini belirten Suluk, Basın İlan Kurumu gibi bir kamu kurumunun yetkilendirilerek ihtilafların çözüme kavuşturulabileceğini kaydetti.

Doç. Dr. Kadir Baş da dijital platformlarla haber yayıncıları arasındaki rekabette yaşanan sorunları ve çözüm önerilerini anlattı.

AA Genel Müdür Yardımcısı Peru, oturumun ardında sunum yapanlara plaket takdim etti.