Bugün, 21 Aralık 2025 Pazar
14229,41%0,33
42,80% 0,17
50,14% -0,07
5972,47% 0,30
9632,85% 0,24
Bankaların uyguladığı yüksek POS komisyon oranları, Türkiye'de esnaf, banka ve vatandaş arasında yeni bir gerilim dalgası başlattı. Yaklaşık yüzde 4'e varan kesintiler nedeniyle birçok esnaf, bu maliyeti doğrudan tüketicilere yansıtmaya başladı. Kredi kartıyla ödeme yapmak isteyen vatandaşlar beklenmedik ek ücretlerle karşılaşırken, Maliye Bakanlığı "Karta fark isteyen esnafı bildirin" çağrısında bulundu. İşte ödeme sistemlerindeki bu derinleşen krizin tüm detayları...
POS Komisyon Krizi Derinleşiyor: Kredi Kartıyla Alışverişe Ek Ücret Şoku, Maliye Harekete Geçti!
Türkiye'de ödeme sistemleri üzerinden süregelen krizler, son dönemde yaşanan gelişmelerle birlikte daha da derinleşiyor. Bankaların POS cihazları için uyguladığı yüksek komisyon oranları, esnaf, banka ve tüketici arasındaki gerilimi yeniden tırmandırdı. Yaklaşık yüzde 4'lere varan kesintiler nedeniyle birçok esnaf, bu maliyeti doğrudan son tüketiciye yansıtmaya başladı. Bu durum, kredi kartıyla ödeme yapmak isteyen vatandaşların alışverişlerinde beklenmedik ek ücretlerle karşılaşmasına neden oluyor. Artan şikayetler karşısında Maliye Bakanlığı, "Karta fark isteyen esnafı bildirin" çağrısında bulunarak duruma müdahale sinyali verdi.
Daha önce kayıt dışı alışverişin kapılarını aralayan IBAN ile ödeme yöntemi, Vergi Denetim Kurulu'nun sıkı takibi sonucu adeta rafa kalktı. Esnaflar, ciddi denetimler nedeniyle IBAN yoluyla ödeme almaktan kaçınmaya başlayınca, gözler yeniden kredi kartı ve POS cihazlarına döndü. Bu durum, komisyon maliyetlerinin çok daha net bir şekilde gündeme gelmesine neden oldu. Artık sigaradan tekstile, tatlıdan çiçeğe kadar hemen hemen tüm sektörlerde kredi kartıyla yapılan alışverişlerde fiyat farkı uygulaması yaygınlaşıyor.
POS komisyonlarının, ödemenin bankadan esnafın hesabına geçiş süresine göre değişmesi de esnafı zor durumda bırakıyor. Eğer tahsilat hemen ertesi gün yapılırsa, banka yüzde 4'e kadar kesinti uyguluyor. Ödemeyi birkaç gün geciktirmek komisyon oranını bir miktar azaltabiliyor olsa da, nakit akışını bekleyemeyen küçük esnaf için bu seçenek pek cazip değil. Hemen tahsilat isteyen bir esnaf, ürün bedelinin ciddi bir kısmını bankaya bırakmak zorunda kalıyor. Özellikle düşük kâr marjlarıyla çalışan sektörlerde, bu kesintiler esnafın neredeyse tüm kazancını yok edebiliyor, bu da onları ek ücret talep etmeye iten ana sebep oluyor.
Taksitli satışlarda ise durum esnaf için daha da ağırlaşıyor. Banka ile yapılan anlaşmalarda taksit sayısı arttıkça komisyon oranı da katlanarak yükseliyor. Örneğin, iki taksitli işlemlerde komisyon oranı yüzde 5.5'e, üç taksitte ise yüzde 7.45'e kadar çıkabiliyor. Üstelik, POS cihazlarının bakım, yazılım ve diğer operasyonel giderleri için de bankalar ek ücretler talep ediyor. Tüm bu giderler üst üste bindiğinde, özellikle küçük esnafın rekabet şansı giderek azalıyor ve bu maliyet yükünü nihayetinde tüketiciye yansıtmaktan başka çare bulamıyor.
Ancak kredi kartıyla ödeme yapan tüketiciden ek ücret talep edilmesi, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'nun 17. maddesine göre açıkça yasaya aykırı bir durum. Tüketici Hakem Heyetleri'nin bu konuda verdiği emsal kararlar bulunurken, vatandaşlara bu tür durumlarda haklarını aramaları için çağrılar yapılıyor. Bankalar da yasa dışı işlem yapan üye işyerlerinin sözleşmelerini feshedebiliyor.
Özellikle sigara satışlarında başlayan ve ardından tüm sektörlere yayılan bu ek ücret uygulaması, Kurban Bayramı'nda da kendini belirgin bir şekilde gösterdi. Kurban satış noktalarında IBAN ya da nakit dışında ödeme kabul edilmediği, hatta birçok noktada para sayma makinelerinin kullanıldığı gözlemlendi. Tüm bu gelişmeler, Türkiye'de ödeme sistemleri üzerinden süregelen krizlerin henüz kalıcı bir çözüme kavuşturulamadığını bir kez daha gözler önüne seriyor.
POS komisyonlarının yüksek olması esnaf ve tüketiciyi nasıl etkiliyor? Sizce bu soruna nasıl bir çözüm getirilmeli? Görüşlerinizi bizimle paylaşın!
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.
