DOSYA HABER/AVRUPA'NIN LEZZETLERİ - Bosna Hersek'in geleneksel köftesi: 'Çevapi'

SARAYBOSNA (AA) - AHMET NURDUHAN - Balkan ülkesi Bosna Hersek'in tarih kokan sokaklarını kokusuyla taçlandıran geleneksel köftesi "çevapi" 7'den 70'e herkesi kendine hayran bırakıyor.

"Avrupa'nın lezzetleri" başlıklı dosya haberin birinci bölümünde AA muhabiri, Balkanların doğası ve tarihiyle ünlü ülkesi Bosna Hersek'in tüm şehirlerinde hem restoranların hem de mutfakların vazgeçilmez tatları arasında olan köftesi "çevapi"yi ele aldı.

Şekliyle İnegöl köfteyi andıran, "lepina" veya "somun" ismi verilen pide benzeri bir ekmeğin içinde servis edilen "çevapi" yanında gelen kaymak ve soğanla, yiyenlerine eşsiz bir lezzet sunuyor.

Başkent Saraybosna'daki tarihi Osmanlı eseri Başçarşı'nın dar, uzun sokaklarını kokusuyla büyüleyen "çevapi"nin en çok tercih edildiği ve adını Bosna Hersekli Futbol Takımı Zeljeznicar'dan alan restoranı Zeljo, birbirine 100 metreden az yakınlıktaki üç dükkanında hizmet veriyor.

Kapılarını AA muhabirine açan Zeljo'nun 23 yıllık çalışanı Dzimi Memeti ve restoran müşterileri, "çevapi"yi anlattı.

Memeti, dükkanın Zeljeznicar hayranı iki kardeşin 1968'de açtığını ifade ederek, dükkana hayranı oldukları futbol takımının isminden gelen Zeljo'yu verdiklerini söyledi.

Restoranın, açıldığı yıldan itibaren "çevapi" geleneğini sürdürdüğünü kaydeden Memeti, "Bu gelenek, nesilden nesle geçerek devam ediyor. Müşterilerimizin çoğu komşu ülkelerden, Belgrad, Zagreb, Lübliyana'dan geliyorlar. Bunun yanı sıra Avusturya, Almanya ve Türkiye'den de müşterilerimiz var." dedi.

Memeti, "çevapi"nin geleneksel yöntemlerle odun kömüründe, mangalda hazırlandığının altını çizerek, "çevapi"yi genelde 5'li ya da 10'lu olarak servis ettiklerini ve hem yerli hem de yabancı müşterilerin yedikten sonra hayran kaldıklarını kaydetti.

- "Çevapi" yerel halkın ve turistlerin tercih listesinde

"Çevapi"nin Boşnak kültüründe ayrı bir yeri olduğunu kaydeden müşterilerden Selma Uzicanin, "çevapi"nin sabah kahvaltısı hariç tüm öğünlerde tüketildiğini ifade ederek, Zeljo'nun hazırladığı "çevapi"nin şehirdeki en lezzetliler arasında yer aldığını söyledi.

Uzicanin, "çevapi"yi soğanlı ve kaymaksız tercih ettiğini ve ev yapımı yoğurtla yediğini kaydetti.

ABD'li turist Hallen, 1997'den itibaren sürekli olarak Bosna Hersek'te yaşayan arkadaşlarını ziyarete geldiğine işaret ederek, "Bosna Hersek'teki yemekleri ve 'çevapi'yi seviyorum. Zeljo da en iyi 'çevapi' yapanlar arasında. Kaymak ve soğanla servis edileni tercih ediyorum." ifadelerini kullandı.

Yurt dışında yaşayan Boşnak Mustafa Halilovic de, Bosna Hersek'e geldiğinde ilk işinin kaymak ve soğan eşliğinde servis edilen "çevapi" yemek olduğunu belirterek, Zeljo'daki "çevapi"yi geleneksel yöntemlerle hazırlandığı için çok sevdiklerini söyledi.

Halilovic, "Çevapi, bizim geleneksel Boşnak yemeğimiz ve her yediğimizde büyük haz duyuyoruz. Farklı yemekleri seviyor olsak da mümkün oldukça "çevapi" yemeye çalışıyoruz." dedi.

- "Çevapi" kaymak ve soğanla servis ediliyor

"Çevapi" geleneğinin Bosna Hersek başta olmak üzere, Sırbistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Kosova'ya 1500'lü yıllarda Osmanlı İmparatorluğu'nun etkisiyle geldiği düşünülüyor.

Ülkeden ülkeye isminde ve şeklinde değişiklik gösterebilen köfte Bosna Hersek'te "çevapi" olarak isimlendiriliyor ve içi açılan bir pide içerisinde soğan ve kaymak eşliğinde servis ediliyor.