Cumhurbaşkanlığından rehberlik, teftiş ve denetim faaliyetlerine ilişkin genelge

Cumhurbaşkanlığınca yayımlanan 'Rehberlik, Teftiş ve Denetim Faaliyetlerinin Düzenli ve Etkin Bir Şekilde Yerine Getirilmesi' genelgesiyle, kamu hizmetlerinde vatandaş memnuniyetinin ve denetim faaliyetlerinde etkinliğin artırılması hedefleniyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan genelgeye göre, kamu hizmetlerinin etkin, verimli, saydam ve hesap verebilir şekilde sunulması, rehberlik, teftiş ve denetim faaliyetlerinin düzenli ve kapsamlı yürütülmesi için bir dizi önemli düzenleme hayata geçirilecek.

Genelge kapsamındaki düzenlemelerle kamu hizmetlerinde vatandaş memnuniyetinin ve denetim faaliyetlerinde etkinliğin artırılması hedefleniyor.

- Öncelikli hedef, vatandaş memnuniyeti

Genelgeye göre, eğitim, sağlık, gıda, ticaret gibi alanlar başta olmak üzere tüm kamu hizmetlerinin vatandaş memnuniyetini artırmayı esas alan bir anlayışla sunulması temin edilecek.

Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde, talep ve ihtiyaçların en hızlı şekilde usulüne uygun karşılanması sağlanacak. Kayıt dışılığın ve fahiş fiyat uygulamalarının önlenmesi, güvenilir gıda temin edilmesi, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, sağlık hizmetlerinde insan hayatının esas alınması gibi vatandaşların günlük yaşamını doğrudan etkileyen her türlü işlem ve uygulamanın ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirilmesi ve denetlenmesi sağlanacak.

Genelge kapsamında, kamu görevlilerinin niteliklerine uygun birim ve görevlerde çalıştırılması, çalışma disiplini ve iş performansının artırılması, kamu kaynaklarının azami tasarruf ve verimlilik esasına göre kullanılması sağlanacak. Tüm kamu kaynaklarının azami tasarruf ve verimlilik esasına göre kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilecek.

Sorunlar mahallinde hızlıca, ilk elden çözüme kavuşturulacak ve böylece kamu yönetimine duyulan güven ve itimat korunacak. Ayrıca, vatandaşların usulüne uygun müracaat ve şikayetleri titizlikle incelenip çözüme kavuşturulacak. Kamu kurumlarına intikal eden başvurularla ilgili inceleme, denetim veya soruşturmalara ivedilikle başlanacak, sorumlular hakkında gerekli idari ve cezai işlemler uygulanacak.

- Kamu hizmetlerini geliştirmek için rehberlik esaslı denetim yapılacak

Kamu kurum ve kuruluşlarında, denetim personeli ve sıralı amirlerce uygulanan denetleme faaliyetleri, bundan sonra rehberlik ve denetim faaliyeti şeklinde uygulanacak.

Rehberlik esaslı denetim, denetime tabi kurumlar ile gerçek ve tüzel kişilerin cari işlemleri dahil tüm faaliyet ve işlemlerinin kontrol ve denetimi, usulsüzlükleri önleyici denetim ve kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi ile hizmet sunum kapasitesinin geliştirilmesine katkı sağlayan performans denetimi çalışmalarını kapsayacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet kalitesi ve performansının artırılması, denetim görevi esnasında kamu hizmetinin gerekleriyle bağdaşmayan usul, yöntem ve uygulamalar tespit edilerek eksiklik veya hataların öncelikle yerinde giderilip düzeltilmesi sağlanacak, hataların düzeltilmesi, eksikliklerin giderilmesi ve çözüm önerileri sunulması amacıyla ilgili kurumlara ve personele rehberlik edilecek.

- Denetimde teknolojik dönüşüm sağlanacak

Denetim bilgi sistemleri, büyük veri, yapay zeka uygulamaları gibi teknolojik imkanlar da kullanılarak kapsamlı ve düzenli denetimler yapılacak. Denetlemeler; denetim dışı alan bırakılmayacak şekilde, tam bir tarafsızlıkla yerine getirilecek ve risk analizi esaslı denetimler ile hataları önleyici tedbirler alınacak.

Görevleri sırasında gerekli yardım, bilgi, evrak, kayıt ve belgeleri istemeye yetkili denetim görevlilerinin bu kapsamdaki isteklerinin ilgili mevzuat çerçevesinde yerine getirilmesi sağlanacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarının inceleme ve denetleme faaliyetlerinin etkin şekilde yürütülmesi amacıyla rehberlik, teftiş ve denetimle görevli birimlerin çalışmalarının takibi ve koordinasyonuyla ilgili işlemler Devlet Denetleme Kurulunca yapılacak.

İlgili birimlerin yıllık çalışma programları, faaliyet raporları ve diğer çalışmalarının düzenli izlenmesi ve değerlendirilmesi için Kurul tarafından gerekli takip sistemi oluşturulacak.

- DDK, Cumhurbaşkanlığına bağlı üst denetleme görevi icra ediyor

Devlet Denetleme Kurulu (DDK), Anayasa'nın 108. maddesi ve 5 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca, Cumhurbaşkanlığına bağlı üst denetleme organı olarak görev icra ediyor.

DDK, idarenin hukuka uygunluğunun, düzenli ve verimli şekilde yürütülmesinin ve geliştirilmesinin sağlanması amacıyla, yargı organları dışındaki tüm kamu kurum ve kuruluşları ile denetime tabi diğer birimlerde her türlü idari soruşturma, inceleme, araştırma ve denetlemeleri yapıyor. Bu kapsamda, ilgili kurum ve kuruluşların faaliyet ve işlemlerinin denetlenmesi çalışmaları düzenli olarak gerçekleştiriliyor.

Kamu kurumlarının hizmet sunum kapasitesinin geliştirilmesi, gıda ve su arz güvenliğinin sağlanması, devlet yardımlarının etkinliği gibi idari ve iktisadi konularda faaliyet yürüten DDK, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mesleki ve uygulamalı eğitimin etkinliğinin artırılması, e-devlet ve siber güvenlik gibi konularda inceleme ile araştırma çalışmaları da yapıyor.

Ayrıca DDK, milli güvenlik, terör gibi kamuoyunu etkileyen, hassasiyet arz eden konu ve olaylara ilişkin inceleme ve denetleme faaliyetlerini de yürütüyor. İlgili mevzuat uyarınca görevi kapsamında bulunan her türlü idari soruşturma ve inceleme çalışması Kurul tarafından gerçekleştiriliyor.

DDK, teftiş ve denetim birimleri arasında koordinasyon ve uyumlaştırma faaliyetlerini yürütüyor.

Kurul, üst denetleme organı olarak kamu kurum ve kuruluşlarında Teftiş Kurullarının inceleme ve soruşturma faaliyetlerinin etkin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu faaliyetlere ilişkin ilke, yöntem ve standartları belirleyerek yayımlıyor. Teftiş kurulları ve soruşturmacılar tarafından yürütülecek her türlü inceleme, soruşturma ve raporlama faaliyetlerinde Kurul tarafından belirlenen düzenlemelere uyuluyor.

DDK, denetim görevleri kapsamında, Türkiye Varlık Fonu ve bağlı şirketler ile alt fonların bağımsız denetimden geçmiş yıllık mali tabloları ile faaliyetlerinin denetimi ve raporlanması, Avrupa Birliği fonları ve programlarından sağlanan mali kaynakların kullanımı ile ilgili ihbar, şikayet ve başvurulara ilişkin inceleme ve soruşturmaların koordine edilmesi, İslam İşbirliği Teşkilatı birimlerinin bütçe işlemlerinin denetimi, hac organizasyonu faaliyetinin yıllık denetimi gibi konularda da görev icra ediyor.