Bütçe uygulama sonuçları (2)

ANKARA (AA) - Merkezi yönetim bütçesinden ocak-ağustos döneminde 3 trilyon 382 milyar 103 milyon lira harcama yapılırken bütçe gelirleri 2 trilyon 998 milyar 719 milyon liraya ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, ağustos ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Ağustos 2022'de 302 milyar 343 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 86,1 artışla 562 milyar 686 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 10,1'i kullanılmış oldu.

Geçen yıl ağustosta 26 milyar 233 milyon lira faiz dışı fazla elde edilirken, bu yılın aynı ayında da 138 milyar 419 milyon lira fazla verildi.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 70 artarak 475 milyar 537 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022'nin aynı ayında yüzde 11,2 iken geçen ay yüzde 9,6 olarak hesaplandı.

Ağustosta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 125,5 artarak 129 milyar 274 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 13,6'sı kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 82,5 artışla 16 milyar 421 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 10,9'u kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 9,7'si harcandı. Ağustosta yüzde 31,4 artışla 40 milyar 650 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler ağustosta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 89,7 artarak 186 milyar 923 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 9,6'sı kullanıldı.

Ağustosta 36 milyar 762 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken, sermaye transferi 33 milyar 416 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 32 milyar 91 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 284,8 artışla 87 milyar 149 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

- Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ağustos ayında 305 milyar 930 milyon lira iken geçen ay yüzde 100,7 artarak 613 milyar 956 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ağustos ayı gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 12 iken geçen ay yüzde 12,5 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay, Ağustos 2022'ye göre yüzde 99,8 artarak 543 milyar 183 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022'de yüzde 12,4 iken geçen ay yüzde 12,7 olarak hesaplandı.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 115,4 artışla 63 milyar 461 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 5 milyar 705 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 607 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla ağustosta geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 101,5, kurumlar vergisi yüzde 59,4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 287,8, özel tüketim vergisi yüzde 164,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 147,5, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 67,1, damga vergisi yüzde 119,5, harçlar yüzde 83,2, diğer vergiler tahsilatı yüzde 156,2 arttı.

- Ocak-ağustos dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Ağustos 2022 döneminde 1 trilyon 735 milyar 193 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 94,9 artışla 3 trilyon 382 milyar 103 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 5 trilyon 589 milyar 85 milyon lira ödeneğin yüzde 60,5'i kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 91 artarak 2 trilyon 982 milyar 2 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 60,3 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 117,7 artışla 826 milyar 534 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 86,8'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 100,1 artarak 119 milyar 660 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 79,6'sı kullanılmış oldu.

Ocak-ağustos döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 419 milyar 443 milyon lira ödeneğin yüzde 55,3'ü harcandı. Bu dönemde yüzde 82,9 yükselişle 232 milyar 56 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 97,2 artarak 1 trilyon 412 milyar 53 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 940 milyar 901 milyon lira ödeneğin yüzde 72,8'i kullanıldı.

Söz konusu dönemde 199 milyar 227 milyon lira sermaye gideri, 100 milyar 484 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 91 milyar 988 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 130 artarak 400 milyar 100 milyon lira oldu.

- Ocak-ağustos dönemi bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-ağustos döneminde 1 trilyon 768 milyar 320 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 69,6 artışla 2 trilyon 998 milyar 719 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-ağustos dönemi gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 69,3 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 60,8 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-ağustos dönemine göre yüzde 76 artarak 2 trilyon 595 milyar 811 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 60,8 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 31,5 artarak 336 milyar 509 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 48 milyar 797 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 17 milyar 602 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 93,5, kurumlar vergisi 29,1, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 164,7, özel tüketim vergisi yüzde 112,7, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 118,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 52,5, damga vergisi yüzde 104,6, harçlar yüzde 76,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 93,4 arttı.

(Bitti)