ABD'nin Irak'ın işgaline imkan tanıyan yetkiyi iptal eden tasarıya ilişkin Senato'da ilk adım atıldı

NEW YORK (AA) - ABD Senatosu'nda, Irak'ın işgal edilmesine imkan tanıyan yetkiyi iptal eden tasarının onaylanmasına ilişkin ilk oylama Senato'dan geçti.

Senato'da, ABD Başkanı'na 1991 ve 2002'de Irak'a yönelik askeri güç kullanma imkanı veren "Irak'ta Askeri Güç Kullanımı için Yetki (AUMF)" isimli yetkinin resmi olarak iptal edilmesine yönelik tasarının geçmesiyle ilgili ön oylama yapıldı.

Oylamada 68 milletvekili "evet", 27 milletvekili ise "hayır" oyu kullandı. Böylece Senato'da tasarının oylanmasına ilişkin usulen engeller ortadan kalkmış oldu. ABD'nin Irak'ı işgalinin 20. yıl dönümüne denk gelecek şekilde tasarıya ilişkin nihai oylamanın gelecek hafta Senato'da yapılması bekleniyor.

Temsilciler Meclisi'nde 2021'de söz konusu tasarı oylanmış ancak Senato'da gündeme alınmamıştı.

Senato Dış İlişkiler Komitesi, son üç yılda iki kez yetkinin feshedilmesi için oy kullandı. Yetkinin yürürlükten kaldırılması için Temsilciler Meclisi ve Başkan Joe Biden'ın da onayından geçmesi gerekiyor.

AUMF yetkisini son olarak eski ABD Başkanı Donald Trump, 2020'de İranlı General Kasım Süleymani'nin öldürüldüğü operasyon için kullanılmıştı.

- Senatörlerden yetkinin feshedilmesi çağrısı

ABD Senatosu Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer, oylama öncesi yaptığı konuşmada, ABD'nin, Irak'ın ve dünyanın 2002'den bu yana dramatik bir şekilde değiştiğini ve Irak savaşının çoktan sona erdiğini belirterek söz konusu yetkinin yürürlükten kaldırılması gerektiğini savundu.

Biden'ın da söz konusu yetkinin kaldırılmasına destek verdiğini söyleyen Schumer, "Amerikalılar Orta Doğu'da sonu gelmeyen savaşlardan bıktı." dedi.

Söz konusu yetkinin her yıl yürürlükte kalarak gelecekteki yönetimlerin kötüye kullanmasına yol açmasına izin verilmemesi gerektiğini kaydeden Schumer, AUMF'nin yürürlükten kaldırılmasının ulusal savunmaya engel olmayacağını bildirdi. Schumer, diğer taraftan, bu adımın Irak ile ilişkilerin güçlenmesi için önemli bir adım olacağını kaydetti.

Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez ise Irak işgalinin Orta Doğu'yu istikrarsızlaştırdığını, İran'ı güçlendirdiğini savundu. Bazı tahminlere göre savaş nedeniyle yarım milyon Iraklının hayatını kaybettiğine işaret eden Menendez, ABD'nin işgaline o dönem bölgedeki ortaklarının karşı çıktığını hatırlattı.

Menendez, Irak'ın halihazırda kritik öneme sahip olduğunu belirterek, DEAŞ ile mücadelede birlikte hareket ettiklerini söyledi.

Demokrat Senatör Tim Kaine de Irak'ın bugün ABD'nin önemli bir ortağı olduğunu ifade ederek, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in yakın zamanda gerçekleştirdiği Irak'ı ziyaretini örnek verdi.

Cumhuriyetçi Senatör Todd Young da "Saddam Hüseyin öldü." diyerek Irak'ın artık bir tehdit yaratmadığını belirtti.

- Irak'ın işgali

ABD Kongresi, 1991'de Körfez Savaşında Irak lideri Saddam Hüseyin'in kuvvetlerinin Kuveyt'ten çıkarılması ve 2002'de ise Irak'ın işgali için Başkan'a askeri güç kullanma yetkisi vermişti.

ABD ve İngiltere öncülüğündeki koalisyon güçleri 20 Mart 2003'te "Saddam Hüseyin'in biyolojik silahlar ürettiği" iddiasıyla Irak'ı işgal etmişti. ABD ve ona destek veren İngiltere, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) kararını beklemeden Irak'a "istikrar ve demokrasi" getireceği iddia edilen "Irak'ı Özgürleştirme Operasyonunu" başlatmıştı.

Yüz binlerce sivilin hayatını kaybettiği, milyarlarca doların harcandığı bu askeri müdahale ülkede sivillerin bedelini ödeyeceği siyasi ve toplumsal kaosun yanı sıra terör örgütü DEAŞ'ın ortaya çıkmasına da zemin hazırladı.