9203,37%1,11
39,62% 0,16
45,68% 0,20
4296,95% 0,15
6933,62% 0,33
Anayasa Mahkemesi (AYM)'nin, kamuoyunda uzun süredir tartışılan 3600 ek gösterge düzenlemesine ilişkin aldığı iptal kararı, on binlerce memur ve emeklinin yüzünü güldürecek bir gelişme olarak kayda geçti. "15 Ocak 2023'ten önce atanmış olma" şartını Anayasa'ya aykırı bularak iptal eden AYM kararı, memur maaşlarında ve emekli aylıklarında önemli değişikliklerin kapısını aralıyor. Peki, bu kararın ardında yatan detaylar neler? Kimleri nasıl etkileyecek? Alanında uzman isim Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, merak edilen tüm bu sorulara ışık tuttu.
Ahmet Kıvanç, Habertürk yayınında AYM'nin 3600 ek gösterge kararının önemini şu sözlerle açıkladı: "Hatırlarsanız 2023 yılında öğretmen, polis, hemşire, din görevlilerinin ek göstergeleri 3600'e yükseltilmişti. Aynı kanunla, tüm memurlara da 600 ek gösterge verilmişti. Bu düzenleme 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmişti ancak o tarihten sonra çalışmaya başlayan memurlar bu ek gösterge artışından yararlanamıyordu. Anayasa Mahkemesi şimdi bunu iptal etti. Onların da yararlanabilmesi için 6 aylık süre içerisinde bir düzenleme yapılması gerekiyor."
Kıvanç, bu düzenlemenin hayata geçmesi durumunda yaşanacak maddi artışları detaylandırdı: "6 ay içerisinde bu kanunla ilgili bir düzenleme yapıldığında ne olacak derseniz; 15 Ocak 2023 tarihinden sonra çalışmaya başlamış olan memurların ek göstergesinde 600 puanlık artış olduğunda brüt maaşları 607 lira artacak. Buradan emeklilik kesintisi ve vergi kesintisi yapılacak. Net maaşlarında ise 431 lira artış olacak. Bu kişiler 30 yıl çalışarak emekli olurlarsa, emekli aylıklarında da 485 liralık bir artış söz konusu olacak."
Ahmet Kıvanç, AYM kararının doğrudan etkileyeceği memur kitlesini de netleştirdi: "Bu karar, 2008 Ekim ayından sonra çalışmaya başlayan ve 5510 sayılı kanuna tabi olan bütün memurları kapsayacak, etkileyecek. Yani yapılacak değişiklik de 15 Ocak 2023 tarihinden sonra çalışmaya başlayan memurları, yani 5510 sayılı kanuna tabi memurları kapsayacak."
Peki, 2008 sonrası memurluğa başlayanların emekli aylığı düşecek mi sorusuna Kıvanç'ın yanıtı dikkat çekiciydi: "Evet düşüyor. Tam da işte bu anlattığım sebep birisi de bundan dolayı düşüyor. 3600'e çıkartıldığında emekli sandığı kanununa (5434 sayılı kanun) 2008 öncesi çalışmaya başlamış olan bir memur için yaklaşık 4950 liralık emekli aylığında artış anlamına gelirken, 2008 sonrası çalışmaya başlayanların yani bu yeni kanundan da yararlananların aylıklarında sadece 485 liralık bir artış olacak."
Bu büyük farkın nedenini de açıklayan Kıvanç, 2008 öncesi ve sonrası memurların özlük haklarındaki büyük farklılıklara işaret etti: "Fark şundan kaynaklanıyor. Şimdi 2008 öncesindeki memurlara unvanına göre bir tazminat yansıtma oranları vardı. Onlar farklı yani. Ne kadar prim kesilirse kesilsin, kesilen primden bağımsız olarak onların bir emekli aylığı belirleniyor. Ama 2008 sonrasında çalışmaya başlayan memurlar açısından, işçilerde bir fark yok, işçiler nasıl tüm emekli aylıkları, tüm çalışma yaşamları boyunca ödenen prime göre bağlanıyorsa, 2008 sonrası çalışmaya başlayan memurlar açısından da aynı şey söz konusu olacak."
Ahmet Kıvanç, bu eşitsizliğin giderilmesi ve daha adil bir kamu sistemi için acil bir kamu personel reformunun hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Örnek olarak bir mühendisin kendi şoföründen daha az emekli aylığı alması durumunu dile getiren Kıvanç, bu konuda acil adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Kıvanç, ayrıca beklenen bir başka düzenlemeye de değindi: "Bir başka husus daha var bu konuda. Birinci dereceye gelen tüm memurlara da 3600 ek gösterge verilmesi gerekiyordu. Umarım bu 6 ay içerisinde yapılacak düzenlemeyle o da hayata geçer. Çünkü o verilmiş bir sözdü. Hatta memurların şu andaki yürürlükteki toplu sözleşmelerinin bir hükmü bu."
AYM'nin bu kararı, kamu personel sistemindeki köklü değişikliklerin ve adil bir yapılandırmanın fitilini ateşlemiş gibi görünüyor. Gözler şimdi 6 ay içerisinde yapılacak yasal düzenlemede olacak.