İSTANBUL (AA) - Ernst & Young (EY), orta, doğu ve güneydoğu Avrupa ile Avusturya'nın önde gelen bankalarında çalışan borç yapılandırma profesyonellerinin görüşlerini içeren "Yeniden Yapılandırma Nabzı" araştırmasının sonuçlarını paylaştı.
Şirketten yapılan açıklamaya göre, uluslararası danışmanlık, güvence, strateji, kurumsal finansman ve vergi hizmetleri sağlayan EY tarafından dördüncüsü yayımlanan araştırma, bölgedeki yeniden yapılandırma piyasasının dinamiklerine ışık tutarak mevcut eğilimler ve gelecekteki beklentiler hakkında önemli değerlendirmeler içeriyor.
Araştırma katılımcılarının yüzde 71'i, 2023'ün ikinci yarısında, ilk yarısına kıyasla daha fazla kredi portföyü yapılandırmasının olduğunu belirtti. Katılımcıların yüzde 67'si, bu yapılandırma artış oranının yüzde 25'e kadar çıktığını söyledi. Yüzde 4'e tekabül eden Avusturya ve Polonya'daki katılımcılar, bu artışı daha yüksek oranda yaşadıklarını vurgularken, katılımcıların yüzde 17'si ise (özellikle Hırvatistan, Yunanistan ve Çekya) yeniden yapılandırma faaliyetlerinde azalma gözlemlediğini bildirdi.
- 2024 yeniden yapılandırma yılı olacak
Mevcut ekonomik, politik ve kültürel durumlar değerlendirildiğinde, 2024'ün çok sayıda yeniden yapılandırma faaliyetinin gerçekleşeceği bir yıl olacağı anlaşılıyor. Katılımcıların yüzde 47'si, yeniden yapılandırma faaliyetlerinin en çok 2024'ün ikinci yarısında gerçekleşmesini ve ardından yapılandırmada bir düşüş eğilimi yaşanılacağını düşünüyor. Yılın sonuna doğru yavaş ama istikrarlı bir toparlanmayla düşen faiz oranları ve işletmelerin piyasaya uyum sağlama kapasitelerinin artmasıyla, yeniden yapılandırma işlemlerinde azalma eğilimi bekleniyor.
Araştırma sonuçlarına göre, şirketleri yeniden yapılandırma işlemlerine yönelten üç önemli başlık göze çarpıyor. Yaşanan olumsuzluklar arasında ilk sırada, maliyet kaynaklı baskılar bulunuyor. Azalan satışlar, en sık belirtilen ikinci olumsuzluk olurken, yüksek faiz oranları ve yeniden finansman zorluğu ise üçüncü sırada yer aldı.
- En çok inşaat sektöründe yapılandırma faaliyeti yaşandı
Araştırmada, gerçekleşen ve beklenen yeniden yapılandırma faaliyetleri arasında 5 önemli sektör yer alıyor. Bu sektörler, en yüksek yeniden yapılandırma işlemi beklentisine göre sırasıyla inşaat, tarım, gayrimenkul, imalat ve perakende oldu.
En yüksek yeniden yapılandırma faaliyetine sahip sektörlerin başında yer alan inşaat sektörünün sorunları arasında artan malzeme maliyetleri, enerji, işçilik giderleri ve yüksek faiz oranları öne çıkıyor. İkinci sırada yer alan tarım sektöründe ise özellikle Ukrayna'daki Karadeniz limanlarının yeniden açılmasıyla ürün fiyatlarında düşüşler yaşanırken, gübre, yakıt ve enerji maliyetlerinin yüksekliği piyasayı olumsuz etkiliyor. Bu durum, kar marjlarının daralmasına ve nakit akışının olumsuz etkilenmesine, dolayısıyla likidite baskısının artmasına sebep oluyor.
2024'ün ilk yarısındaki yeniden yapılandırmalar açısından üçüncü en aktif sektör olarak gayrimenkul öne çıkıyor. Bu sektörün artan faiz oranlarından dolayı düşen varlık değerlemelerinden ve azalan talepten olumsuz etkilendiği görülüyor. Ancak, bazı ülkelerde devlet tarafından alınan talep artırıcı önlemler ve gayrimenkul geliştiricilerinin varlıklarını kiralama stratejilerine yönelmesi, sektördeki toparlanmayı hızlandırabilir.
Ankete göre, 2023'ün ikinci yarısında "yeniden düzenleme ve vade uzatma" stratejisi, borç yapılandırması için en yaygın çözüm olmaya devam ederken, "varlık satışları" ikinci sırada yer alıyor. Diğer bir çözüm olan "yeniden finansman" işlemlerinin sayısı da artıyor.
- İflaslar artıyor
Araştırmaya göre, likidite rezervlerinin piyasa baskılarına uzun süre maruz kalmasından dolayı iflasların artmaya devam ettiği görülüyor. Bunun nedeni, işletmelerin çeşitli hükümet destekleri alırken iş modellerini piyasalardaki yeni normlara göre uyumlamak adına proaktif adımlar atamamış olması olarak gösteriliyor. Bu doğrultuda, bankaların ödeme sıkıntısı içinde olan şirket borcu satışlarının, 2023'ün ilk ve ikinci yarısında giderek daha yaygın bir araç haline geldiği görülüyor.
2023'ün ikinci yarısındaki yeniden yapılandırma süreçlerinde, yeni finansman kaynakları açısından, mevcut kreditör ve hissedarlar en önde gelen finansman sağlayıcıları olmaya devam etti. Yeni kreditör ve yeni hissedarlar ise finansman kaynakları arasında 3. ve 4. sırada yer aldı. Özellikle pandemi sırasında uygulamaya konulan devlet destek programlarının sona ermesiyle, devlet organlarının bu süreçlerdeki rolünün azaldığı gözlemleniyor.
- "Yeniden yapılandırma işlemlerinin sayısı arttı"
Açıklamada görüşlerine yer verilen EY Türkiye Şirket Ortağı, Orta, Doğu, Güneydoğu Avrupa ve Orta Asya Sermaye Borç Danışmanlık Lideri Orçun Makal, araştırma sonuçlarına göre, 2024'ün ilk yarısında 2023'ün ikinci yarısına kıyasla yeniden yapılandırma işlemlerinin sayısında bir artış gözlemlendiğini belirtti.
Yeniden yapılandırma işlem sayısındaki artışın, devam eden maliyet kaynaklı baskılar, azalan talepler ve yüksek faiz oranları nedeniyle 2024'ün ikinci yarısında da devam etmesini beklediklerini vurgulayan Makal, "Yeniden yapılandırma işlemlerinin en çok inşaat, tekstil, gayrimenkul ve tarım sektörlerinde gerçekleşebileceğini ve işlem sayılarının artmasına karşın işlemlerin kredi hacimlerinde düşüş beklendiğini söyleyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.