Engelli bireylerin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyetiyle araç alımlarına ilişkin düzenlemelerde önemli değişiklikler yapıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda kabul edilen Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, engellilere sağlanan ÖTV muafiyetli araç alımı uygulamasında yeni kurallar getiriyor. Bu düzenleme, engellilerin araç sahibi olma sürecinde önemli değişikliklere işaret ediyor.
Engelli Araç Alımına On Yıl Sınırı
Yeni düzenlemeyle birlikte, engelli bireylerin ÖTV muafiyetiyle araç değiştirme haklarına on yıllık bir sınırlama getirildi. Daha önce beş yıl olan bu süre, yapılan değişiklikle iki katına çıkarılmış oldu. Bu düzenleme, engellilerin on yılda bir araç değiştirmesi sonucunu Doğuracak. Engellilerin yeni araç talebinin en büyük nedeni, beş yıldan sonra araçların eskimesi ve sanayiye gidiş gelişlerin engelliler için büyük bir zorluk oluşturmasından kaynaklanıyordu. Ancak yeni düzenlemeyle engellilerin bu avantajlari ortadan kalkacak ve engellileri de saraylarda daha sık görmeye başlayacağız.
Bunun yanı sıra, engelli bireylerin ÖTV muafiyetinden yararlanarak satın alacakları araçlarda yüzde 20 oranında yerli üretim şartı da getirildi. Bu koşul, engellilerin ihtiyacı olan geniş bir aracı almasını neredeyse imkansız hale getirdi. Yerli üretimde olan bazı marka ve modeller çoğu engellinin duyduğu geniş araç ihtiyacını karşılamıyor. Bu kural nedeniyle engellilerin büyük zorluklar yaşaması söz konusu oldu.
Kimler ÖTV Muafiyetinden Yararlanabilir?
Engelli bireylerin araç alımında ÖTV muafiyetinden faydalanabilmesi için engel oranlarının yüzde 90 ve üzeri olması gerekiyor. Bu şartı sağlayan bireyler, araç alımında yaş sınırı olmaksızın muafiyetten yararlanabiliyor.
Eğer engelli birey araç kullanamayacak durumda ise veya 18 yaşından küçükse, araç kullanım hakkı aile bireylerine devredilebiliyor. Ayrıca, araç satın alma işlemleri de yine aile bireyleri tarafından gerçekleştirilebiliyor.
Şehit aileleri de ÖTV muafiyetinden yararlanma hakkına sahip. Buna göre, şehitlerin eş veya çocuklarından birisi, bu kişilerin bulunmaması durumunda anne ya da babalarından birisi, bir kez ÖTV muafiyetiyle araç alabiliyor.
Hangi Araçlar ÖTV Muafiyetiyle Satın Alınabilir?
Yeni düzenlemeyle, ÖTV muafiyetiyle alınabilecek araçların motor hacmi sınırlarında değişiklik yapılmadı. Buna göre, motor silindir hacmi 1600cc ve altı olan binek otomobiller, 2800cc ve altı hafif ticari araçlar ile tüm motosikletler ÖTV muafiyeti kapsamında satın alınabiliyor.
ÖTV Muafiyetli Araç Alımında Yeni Üst Limit
2025 yılı için yeniden değerleme oranının yüzde 43,93 olarak belirlenmesiyle birlikte, engelli bireyler için ÖTV muafiyetli araç alımında uygulanan üst limit de artırıldı.
2024 yılında 1 milyon 561 bin 255 TL olan üst limit, 1 Ocak 2025 itibarıyla 2 milyon 247 bin 114 TL'ye yükseltilecek. Bu artış, engelli bireylerin daha geniş bir araç yelpazesine ulaşmasını sağlayacak.
Düzenlemenin Etkileri ve Beklentiler
Yeni düzenlemeler, engelli vatandaşların otomobile ulaşımını zorlaştırıyor, limit artırılmasına rağmen %20 yerlilik sınırı getirildiği için bu limitte araç bulunamayacağından engellilerin geniş araca ulaşma olanağı kalmıyor.
Bununla birlikte, beş yıl olan araç değiştirme şartının on yıla çıkartılması engelli bireyler için daha uzun süreli bir bekleme dönemi yaratacağı yönünde eleştiriler de dile getiriliyor.
engelli vatandaşlar, sosyal medya platformlarında hükümetin yeni düzenlemesine tepki gösteriyor. Bu şartların engellilerin var olan haklarının elinden alınması ve oldukça kısıtlı bir şart ile engellilerin otomobile ulaşımının zorlaştırılması anlamına geldiği vurgulanıyor.
TBMM'de yasalaşan bu düzenleme, engelli bireylerin araç alımına ilişkin önemli değişiklikler içeriyor. Engelli bireyler ve aileleri için yeni kurallar, uygulamada farklı etkiler yaratacak gibi görünüyor. Düzenlemeyle birlikte engellilerin zaten zor olan yaşam koşulları daha da zorlaşması bekleniyor. Bu değişikliklerin uzun vadeli sonuçları, engellilere sağlanan haklar ve yerli üretime katkı açısından dikkatle izlenecek.