Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "2014'ten bugüne kadar, engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın istihdamına yönelik projelere 385 milyon liranın üzerinde kaynak aktarılmıştır." dedi.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre Işıkhan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Reşat Moralı Toplantı Salonu'nda düzenlenen "Engelli ve Eski Hükümlü Hibe Desteği Çağrısı Toplantısı"na katıldı.
Burada konuşan Işıkhan, insana hizmet etmenin ve insan kazanmanın, kadim devlet geleneğinden miras kalan en değerli toplumsal reflekslerden biri ve toplum olabilmenin de bir gereği olduğuna vurgu yaptı.
Işıkhan, insanı topluma kazandıran en önemli sosyal aracın çalışma hayatı olduğunu belirterek, "Bu minvalde, yediden yetmişe tüm vatandaşlarımızın çalışma hayatında kendine uygun, iyi ve nitelikli işlere erişimini artırmak temel hedeflerimiz arasında yer alıyor." ifadesini kullandı.
Dünya genelinde ve Türkiye'de işgücü piyasalarının hızla değiştiğini, teknolojik gelişmelerin ve küresel dinamiklerin istihdamın yapısını ve gereksinimlerini yeniden şekillendirdiğini aktaran Işıkhan, şunları kaydetti:
"Bu dönüşüm sürecinde, toplumun tüm kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata tam katılımını sağlamak sürdürülebilir kalkınma hedeflerimize ulaşmak için kritik önem taşımaktadır. Bilhassa çalışma hayatında özel politika gerektiren grupların istihdama etkin bir şekilde katılımı, hem sosyal adaletin tesisi hem de ekonomik verimliliğin artırılması açısından oldukça mühimdir. Engelli bireyler, bu gruplar içinde önemli bir yer tutmaktadır. Engelli kardeşlerimizin, doğru fırsatlar ve destekler sağlandığında iş dünyasında büyük farklar oluşturacak potansiyele sahip olduğunu çok iyi biliyoruz. Bu potansiyeli ortaya çıkarmak için ise devlet, sivil toplum ve özel sektör olarak hepimize büyük görevler düşmekte. Engelli bireylerin işgücü piyasasına katılımını engelleyen fiziki, sosyal ve ekonomik bariyerleri kaldırmak hepimizin ortak sorumluluğudur."
- "Engelli vatandaşlarımızın istihdamlarına katkıda bulunuyoruz"
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak İŞKUR vasıtasıyla engelli bireylerin çalışma hayatına katılımını destekleyecek birçok hizmet sunulduğuna değinen Işıkhan, 2002'den bu yana yaklaşık 500 bine yakın engelli vatandaşın işe yerleştirilmesine aracılık ettiklerini söyledi.
Sadece 2023'te 35 binden fazla engelli vatandaşın iş bulmasına vesile olduklarına dikkati çeken Işıkhan, bu sayının, 2024 itibarıyla 27 bine ulaştığını ifade etti.
Işıkhan, "İş ve meslek danışmanlığı hizmetimizle de engelli vatandaşlarımızı kendilerine en uygun çalışma alanlarına yönlendirerek istihdamlarına katkıda bulunuyoruz. Bu kapsamda 'Her engellinin bir iş koçu olacak' diyerek, 'Engelli İş Koçluğu' uygulamasını başlattık. 2018 yılında öncelikle 8 pilot ilde hayata geçirilen uygulamamız, şu an 81 ilde ve 120 birimde aktif bir şekilde faaliyetlerini sürdürmekte." bilgilerini verdi.
Işıkhan, İŞKUR'un en verimli istihdam politikalarından biri olan Aktif İşgücü Programları'nın, engelliler için de hayati bir öneme sahip olduğuna vurgu yaparak, şöyle devam etti:
"İşbaşı Eğitim Programları ve Mesleki Eğitim Kurslarına 2014'ten bugüne kadar 65 binden fazla engelli vatandaşımızın katılım sağladığını görüyoruz. Hiç kuşkusuz, çalışma hayatı aktörlerine yönelik motive edici teşviklerin artırılması ve istihdam ortamının iyileştirilmesi, en az doğrudan istihdam oluşturan projeler kadar önemli bir husustur. Özel sektör işverenlerinin, çalıştırdıkları her bir engelli için asgari ücret düzeyindeki sosyal güvenlik primi işveren paylarının tamamı hazine tarafından karşılanmakta. Engelli kontenjan açığı bulunan işverenlerle sürekli iletişim halindeyiz ve bu açıkların kapatılması için özel bir gayret gösteriyoruz."
- Çalışan Bildirim Sistemi
Yakın zamana kadar engelli çalıştırma yükümlülüğü kontrolünün, "Aylık İşgücü Çizelgeleri" adlı belge aracılığıyla yapıldığını anımsatan Işıkhan, "Çalışan Bildirim Sistemi" kapsamında geliştirdikleri bir yazılımla, bu belgenin il müdürlüklerine verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırdıklarını hatırlattı.
Çalışan Bildirim Sistemi sayesinde işverenlerin engelli çalıştırma yükümlülüğünü otomatik olarak tespit ettiklerini ve işverenlerle iletişime geçilerek engelli açığının kapatılmasını sağladıklarını belirten Işıkhan, "Halihazırda, kontenjan fazlası dahil olmak üzere engelli doluluk oranlarımızın yüzde 90'lara ulaşmasından duyduğumuz memnuniyeti ifade etmek isterim. Ayrıca kamu ve özel sektör iş yerlerimizde engelli kontenjanı üzerinde çalışan sayımız 12 bini aşmış durumda." dedi.
Işıkhan, söz konusu verilerin uygulanan politikaların pratik anlamda olumlu sonuçlarını göstermesi bakımından çok önemli olduğunun altını çizerek, "Bakanlık olarak engelli çalıştırmak isteyen işverenlerimizin sonuna kadar yanında yer alacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. Öte yandan, iş kanunumuzda da yer alan engelli çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen işletmelere uygulanan idari para cezalarının, engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın istihdamına yönelik çeşitli projelerin finansmanında kullanıldığını da özellikle belirtmek isterim." ifadelerini kullandı.
- "Engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın kendi işlerini kurmalarına yönelik ciddi adımlar atıyoruz"
Bakan Işıkhan, engelli ve eski hükümlülere yönelik hibe desteği proje başvurularını 18 Eylül itibarıyla başlattıkları, engellilere yönelik faaliyetler yürütenlerin ilgili projelerini 6 Aralık'a kadar il müdürlüklerine teslim edebilecekleri bilgisini verdi.
Kendi işini kurmak isteyen eski hükümlülere yönelik projelerin de 6 Aralık'a kadar Adalet Bakanlığının ilgili birimleri aracılığıyla il müdürlüklerine iletilebileceğini belirten Işıkhan, şunları kaydetti:
"Kendi işinin sahibi olmak her bireyin temenni edeceği bir istihdam şekli ancak girişimcilik özellikle engelli vatandaşlarımız gibi özel politika gerektiren gruplarımız için çok daha verimli bir çalışma yöntemi. Bu sebeple, 2014'tan bu yana uygulanan bu projeler sayesinde, engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın kendi işlerini kurmalarına yönelik ciddi adımlar atıyoruz. Engelli vatandaşlarımız tarafından hayata geçirilen projelere toplam 183 milyon lira kaynak tahsis edildi. Yine engelli vatandaşlarımızın mesleki eğitim ve rehabilitasyon projeleri kapsamında, 67 milyon liranın üzerinde kaynak tahsis edildi."
Işıkhan, ayrıca engellilerin işe ve işyerine uyumunu sağlamak için hazırlanan projelere 3,6 milyon lira, destek teknolojileri projelerine ise 13 milyon liranın üzerinde kaynak sağlandığını belirterek, "Bu projeler, engelli bireylerin iş yerlerindeki verimliliğini ve uyumunu artırmada kritik rol oynamakta. Korumalı iş yeri projeleri kapsamında, 8,6 milyon lira kaynak tahsis edildi. Bu iş yerleri, özellikle zihinsel ve ruhsal engelli bireylerin istihdamına önemli katkılar sunmakta." diye konuştu.
- "Projelere 385 milyon liranın üzerinde kaynak aktarıldı"
Eski hükümlü vatandaşlar tarafından hazırlanan projelere 110 milyon lira kaynak sağlandığını ifade eden Bakan Işıkhan, şunları aktardı:
"2014'ten bugüne kadar, engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın istihdamına yönelik projelere 385 milyon liranın üzerinde kaynak aktarılmıştır. Özellikle hibe destek tutarlarını yıllar içerisinde artırarak, daha fazla vatandaşımızın kendi işinin sahibi olmasını sağlıyoruz. 2014 yılında 36 bin lira olan hibe desteğini, 2024 yılında 400 bin liraya yükselttik. Engelli girişimcilik projelerinin yüzde 55'inden fazlasının tarım sektöründe yoğunlaştığını söyleyebiliriz. Aynı şekilde, eski hükümlü projelerinin de yaklaşık yüzde 68'i tarım sektörüne yöneliktir. Bu rakamlar bize, bir tarım cenneti olan ülkemizde, tarım ve hayvancılık sektörünün istihdam açısından ne kadar büyük bir potansiyel taşıdığını da göstermekte. Özellikle bu projeler, istihdamın artırılması ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi açısından da önemli bir işlevi yerine getirmekte."
Işıkhan, engelli hibe çağrılarına her yıl farklı bir temayla çıkmayı hedeflediklerini, bu kapsamda bu yıl hedef temalarının "otizmli bireyler" olduğunu dile getirdi.
Otizmli bireyleri iş yerlerinde istihdam edecek işverenlerin projelerini destekleyeceklerine dikkati çeken Işıkhan, temel amaçlarından birisinin de her yıl değişecek olan bu temalarla toplumsal duyarlılığı işgücüne yansıtmak ve sosyal adalete katkı sağlamak olduğunu kaydetti.
Bakan Işıkhan bu hususta atılması gereken adımlara dikkati çekerek, "İnşallah bu konuda da elimizdeki tüm imkanları kullanacağız. Özellikle denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi, proje sahiplerine daha etkin rehberlik hizmetlerinin sunulması ve sürdürülebilirliğin sağlanması konusunda çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor. Bu vesileyle kurumsal anlamda ulaştığımız başarılı sonuçlar ya da ulaşmayı hedeflediğimiz noktalar, ülkemizdeki engelli bireylere yönelik bütüncül kamu politikalarının bir başarısıdır." değerlendirmesini yaptı.
- "Tarafların etkin katılımı ve desteği hayati öneme sahip"
Türkiye'nin nereden nereye geldiğini, çalışma hayatından sosyal politikalara kadar her alandaki gelişim seyrinin en yakın şahitlerinin engelli vatandaşlar olduğuna vurgu yapan Bakan Işıkhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Engellilerimizin evinden dahi çıkamadığı günlerden, çalışma hayatı başta olmak üzere sanattan spora, bilim ve teknolojiden girişimciliğe toplumsal hayatın hemen her alanında eşit ve adil fırsatlarla varlık gösterebildiği bugünlere ulaştık. Daha da önemlisi bunu hep birlikte inşa ettik. Dolayısıyla yeni projelerimizde de birlikten doğacak bu güce ihtiyacımız var. Engelli ve eski hükümlü vatandaşlarımızın topluma kazandırılması ve istihdam edilmesi başta olmak üzere tüm çalışma hayatı politikalarında ilgili tüm tarafların etkin katılımı ve desteği hayati bir öneme sahip. Bunu kurumsal bir talep olarak değil, mensubu olduğumuz alanın doğasının bir gereği olarak görmeliyiz. Çalışma hayatı demek işbirliği demek, koordinasyon demek, güç birliği demek."
Işıkhan, engellilere yönelik çalışma yapan bütün sivil toplum kuruluşlarından, iş yerlerinden, üniversitelerden, belediyelerden ve kamu kurumlarından hibe çağrısına sunacağı projeleri beklediklerini sözlerine ekledi.