Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşınan yeni bir yasa teklifi, uzun süredir çözüm bekleyen "staja tabi olanlar" olarak bilinen yüz binlerce vatandaşa umut ışığı oldu. Söz konusu düzenlemenin yasalaşması halinde, staj ve çıraklık döneminde yapılan sigorta başlangıçları, emeklilik prim günlerine sayılacak veya bu dönemler için geriye dönük prim borçlanma imkânı tanınacak.
Türkiye'nin sosyal güvenlik sisteminde önemli bir reform niteliği taşıyabilecek bu teklif, özellikle meslek lisesi, çıraklık okulu ve üniversite stajyerliği döneminde ilk kez sigorta girişi yapılan vatandaşların mağduriyetini gidermeyi hedefliyor. Mevcut uygulamada staj ve çıraklık dönemindeki sigorta kayıtları sadece "kısa vadeli sigorta kolları" kapsamında değerlendiriliyor ve bu sebeple emeklilik için gerekli olan "uzun vadeli prim günlerinin" başlangıcı sayılmıyordu. Bu durum, ilk sigorta girişi stajda yapılan kişilerin emeklilik yaşını geciktiriyordu.
Yeni yasa teklifi, bu uygulamanın değiştirilmesi ve staj/çıraklık sigortası başlangıçlarının emeklilik başlangıcı olarak kabul edilmesi yönünde iki temel çözüm önerisi sunuyor:
SGK Girişlerinin Başlangıç Kabulü: Mesleki eğitim, çıraklık veya zorunlu staj esnasında yapılan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) girişlerinin, uzun vadeli sigorta kolları açısından emeklilik başlangıç tarihi olarak değerlendirilmesi.
Geriye Dönük Borçlanma Hakkı: Staj ve çıraklık süresi boyunca yatırılmayan prim günlerinin, ilgili kişilere belirli bir bedel karşılığında geriye dönük olarak borçlanma hakkının sağlanması.
Bu kapsamlı düzenleme, geniş bir kitleyi etkileme potansiyeli taşıyor. Uzmanların tahminlerine göre, teklifin yasalaşması durumunda yaklaşık 400 bin ila 600 bin arasında vatandaş doğrudan faydalanıcı olacak. Tekliften yararlanması öngörülen gruplar ise şunlardır:
Zorunlu staj yapan meslek lisesi öğrencileri,
Üniversite eğitimleri sırasında stajyerlik yapan öğrenciler,
Çıraklık veya mesleki eğitim merkezlerinde SGK kaydı bulunan kişiler.
Bu gruplar, geçmişte kısa vadeli sigorta kapsamında kalan günlerini tamamlayarak emeklilik sürelerini öne çekme imkanına kavuşacaklar.
Şu an itibarıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na sunulan teklif, öncelikle ilgili komisyonlarda detaylıca incelenecek. Komisyon onayından sonra ise Genel Kurul gündemine alınarak oylamaya sunulacak. Yasanın, genellikle bir "torba yasa" düzenlemesi içinde yer alması bekleniyor.
Sosyal güvenlik alanındaki uzmanlar, teklifin yasalaşma ihtimaline karşı staj mağdurlarını şimdiden hazırlıklı olmaya çağırıyor. Vatandaşların, borçlanma talebiyle SGK'ya başvurabilmek için staj dönemine ait belgelerini, okul onay yazılarını ve mevcut SGK kayıtlarını eksiksiz ve hazır durumda bulundurmaları büyük önem taşıyor.
Bu hukuki adımın, yıllardır dile getirilen bir sosyal adalet talebini karşılayarak binlerce kişinin emeklilik hayaline daha erken ulaşmasının önünü açacak tarihi bir dönüm noktası olması bekleniyor.