Anayasa Mahkemesi (AYM), 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'ndaki disiplin cezası zamanaşımına ilişkin kritik bir hükmü iptal etti. Mahkeme, özellikle kınama cezası bağlamında, yargı kararıyla iptal edilen disiplin cezaları sonrası yeniden ceza verilmesinde herhangi bir süre sınırı öngörülmemesinin hukuk devleti ilkesine aykırı olduğuna hükmetti. Bu karar, kamu görevlilerinin süresiz bir ceza tehdidi altında kalmalarının önüne geçerek, hukuki öngörülebilirliği ve belirliliği güçlendirecek nitelikte.
Kararın temeli, Rize İdare Mahkemesi'nin yaptığı başvuruya dayanıyor. Mahkeme, kamu görevlilerine verilen bir kınama cezasının yargı kararıyla iptal edilmesinin ardından, aynı olaya ilişkin yeniden ceza verilmesi durumunda hangi zamanaşımı sürelerine uyulacağına dair 657 sayılı Kanun'da net bir düzenleme bulunmadığını tespit etti. Bu durumun yarattığı hukuki boşluk ve belirsizlik, AYM tarafından "kişilerin süresiz ceza tehdidi altında bırakılması hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmaz" şeklinde yorumlandı.
AYM, kararının gerekçesinde, disiplin cezalarının iptali sonrası idarenin yeni bir ceza vermesi gerekebileceğini kabul ederken, bu süreçte uygulanacak zamanaşımı süresinin Kanun'da açıkça belirtilmemesinin hem idari uygulamalarda keyfiliğe yol açabileceğini hem de kamu görevlilerini belirsiz bir süre boyunca disiplin cezası tehdidi altında tutabileceğini vurguladı. Yüksek Mahkeme, mevcut kuralın, "kamu görevlilerinin disiplinsizliğinin cezasız kalmaması" şeklindeki kamu yararı ile "kişilerin süresiz ceza tehdidiyle karşı karşıya kalmasının önlenmesi" yönündeki hukuki menfaat arasında adil bir denge kurmadığına dikkat çekti.
Anayasa Mahkemesi, itiraz konusu ikinci fıkrada açık bir süre sınırı öngörülmemesinin, Anayasa'nın 2. maddesinde yer alan "hukuki öngörülebilirlik" ve "belirlilik" ilkelerini ihlal ettiğini açıkça ifade etti. Bu durumun, modern hukuk devletinin temel taşlarından biri olan hukuk devleti ilkesiyle çeliştiği belirtildi. Kararda, "Kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarını önleyecek nitelikte tedbirler içermeyen, hukuki öngörülebilirlik ve belirlilik ilkeleriyle bağdaşmayan kural hukuk devleti ilkesini ihlal etmektedir" ifadelerine yer verildi.
AYM'nin bu kararı, kamu görevlileri açısından hukuki güvenceleri artıran ve disiplin süreçlerinde daha şeffaf bir çerçeve çizen önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Anayasa Mahkemesi, 657 sayılı Kanun'un 127. maddesinin ikinci fıkrasının "kınama cezası" yönünden Anayasa'ya aykırı olduğuna oybirliğiyle karar verdi. Ancak, hukuki boşluğun önüne geçilmesi ve yeni bir yasal düzenleme için süre tanınması amacıyla, iptal hükmünün Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren (26 Haziran 2025) dokuz ay sonrayürürlüğe girmesine karar verildi. Bu süre zarfında yasama organının, ilgili maddede gerekli düzenlemeleri yapması bekleniyor.
Bu karar, Türk idare ve disiplin hukuku açısından önemli bir kilometre taşı niteliğinde olup, gelecekteki disiplin süreçlerini ve kamu görevlilerinin haklarını doğrudan etkileyecek.