Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından gerçekleştirilen norm fazlası re'sen (zorunlu) atama uygulamaları, Ankara ve Antalya Bölge İdare Mahkemeleri tarafından verilen emsal kararlar ile hukuki açıdan önemli bir engelle karşılaştı. Mahkemeler, re'sen atamalara tabi tutulan öğretmenlerin atama işlemlerini durdurarak, bu tür atamalarda aile birliği mazeretinin mutlak surette dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Özellikle Ankara Bölge İdare Mahkemesi, re'sen atanan personelin eşinin çalıştığı yer merkeze yakınsa, mutad ulaşım araçlarıyla gidilebilecek uygun bir okula atanarak aile bütünlüğünün korunması gerektiğini belirtti ve aksi işlemlerin hukuka aykırı olduğuna hükmetti. Benzer şekilde Antalya Bölge İdare Mahkemesi de, eş mazeretiyle merkeze atanmış bir öğretmenin, eşinin görev yeri göz ardı edilerek zorla ilçe okuluna atanmasını hukuka aykırı buldu. Bu kararlar, norm fazlası öğretmenlerin idari atama süreçlerinde aile bütünlüğü hakkını koruma altına alarak emsal teşkil edecek.
Norm Fazlası Resen Atamalara Yargı Freni: Bölge Mahkemelerinden Emsal Niteliğinde Kararlar
Millî Eğitim Bakanlığı'nın norm fazlası öğretmenleri resen görevlendirdiği uygulamalara yönelik tartışmalar sürerken, Ankara ve Antalya Bölge İdare Mahkemeleri'nden öğretmenleri yakından ilgilendiren iki önemli karar çıktı. Her iki mahkeme de, aile birliği hakkının göz ardı edildiği atamaların hukuki dayanaktan yoksun olduğuna hükmederek yürütmeyi durdurdu.
Bu kararlar, norm fazlası düzenlemede aile bütünlüğünün mutlak bir kriter olarak dikkate alınması gerektiğini yeniden ortaya koydu.
Dosyaya konu olayda, resen atanan bir öğretmenin aile birliği mazeretinin dikkate alınmadığı tespit edildi. Mahkeme kararında şu hususlar öne çıktı:
Resen yapılan atamalarda da aile birliği mazereti mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Öğretmenin, mutad ulaşım araçlarıyla gidip gelebileceği şehir içinde daha uygun bir okul bulunmasına rağmen merkeze uzak bir okula atanması hukuka aykırıdır.
Aile bütünlüğü korunabilecek durumlar varken bu ilkenin ihlal edilmesi, işlemi sakatlar.
Mahkeme, tüm bu gerekçelerle yapılan atamanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek yürütmesini durdurdu.
Antalya'daki davada ise aile birliği nedeniyle daha önce il merkezine atanan bir öğretmenin yeniden ilçe okuluna gönderilmesi gündeme geldi. Mahkeme, yapılan işlemi şu gerekçelerle iptal etti:
Davacının eşi, zorunlu yer değiştirmeye tabi eğitim-öğretim sınıfı personeli olarak görev yapmaktaydı.
Davacının da bu gerekçeyle merkezde görevlendirildiği tespit edildi.
Aile birliğini bozan ve eş konumunu dikkate almayan resen atama, hukuka aykırı bulundu.
Bu karar, öğretmenlerin aile birliği mazeretiyle yaptıkları yer değişikliği işlemlerinin, norm fazlası süreçlerinde bile korunması gerektiğini ortaya koyması bakımından kritik bir emsal niteliğinde.
Bölge İdare Mahkemeleri'nin verdiği bu kararlar, norm fazlası değerlendirme süreçlerinde MEB'in takdir yetkisinin sınırsız olmadığını ve aile birliği hakkının anayasal bir korumaya sahip olduğunu bir kez daha vurguluyor.
Özellikle Ankara ve Antalya kararları, benzer durumda olan birçok öğretmen için yol gösterici olacak nitelikte.
Uzmanlar, verilen kararların ilerleyen süreçte norm fazlası düzenlemelerinde yeni bir hukuki çerçeve oluşturabileceğine dikkat çekiyor.
Norm fazlası öğretmenler, resen atama sürecinde aile birliği mazeretinin göz ardı edilmemesini talep edebilir.
Mutad ulaşım imkânlarıyla öğretmenin eşinin görev yaptığı bölgeye yakın okullar öncelikli olmak zorunda.
Yapılan atamanın aile bütünlüğünü bozduğu durumlarda, mahkemeye başvurarak işlemin durdurulması mümkündür.
Bu kararlar, norm fazlası uygulamalarında öğretmenlerin hukuki dayanaklarının güçlendiği anlamına geliyor.
Yargının verdiği bu iki karar, öğretmenlerin son yıllarda en çok tartışma yaratan konularından biri olan norm fazlası resen atamalara ciddi bir çerçeve çiziyor. Aile birliği, sadece bir mazeret değil; anayasal ve insani bir hak.
Mahkemeler de bu hakkın resen yapılan işlemlerle zedelenemeyeceğini açık şekilde ortaya koyuyor.
MEB'in bundan sonraki norm fazlası süreçlerinde daha hassas, aile birliğini merkeze alan ve hukuki riskleri minimize eden bir politika izlemesi kaçınılmaz görünüyor.