Aralık ayı sonu itibarıyla hesaplarını kontrol eden binlerce öğretmen, ek ders ücretlerindeki belirgin düşüşle sarsıldı! Her yıl "Bütçe Kapatma" operasyonu nedeniyle erkene çekilen ödemeler, bu kez vergi dilimlerinin ve asgari ücret istisnasının kıskacına takıldı. Normal şartlarda 5.000 TL almayı bekleyen bir öğretmenin hesabına neden çok daha düşük rakamlar yattı? Bu durum bir bordro hatası mı yoksa vergi mevzuatının kaçınılmaz bir sonucu mu? %15'ten başlayıp %27'ye kadar uzanan vergi kesintileri, öğretmenlerin Aralık ayı ek dersini nasıl eritti? Gelir vergisi matrahı ve asgari geçim istisnası arasındaki o karmaşık hesaplamayı, gerçek rakamlar ve örnek senaryolarla mercek altına alıyoruz. İşte eğitim camiasının gündemindeki o büyük gelir kaybının perde arkası...
Aralık Ayı Ek Ders Ücretleri Neden Düşük Yattı?
Öğretmenlerin uzun süredir tepki gösterdiği ek ders ücretlerinin geç ödenmesi sorunu, Aralık 2025'te bu kez düşük ödeme tartışmalarıyla yeniden gündeme geldi. Birçok öğretmen, Aralık ayında hesaplara yatan ek ders ücretlerinin önceki aylara kıyasla belirgin biçimde azaldığını fark etti.
Yaşanan durum, sosyal medyada ve öğretmen gruplarında "eksik ödeme" iddialarını beraberinde getirdi. Ancak yapılan incelemeler, bu tablonun idari ya da teknik bir hata olmadığını ortaya koyuyor.
Ek ders ücretleri normal şartlarda, çalışılan ayı takip eden ayın başında öğretmenlerin hesaplarına yatırılıyor. Ancak Aralık ayı söz konusu olduğunda uygulama değişiyor.
Bunun temel nedeni, bütçe yılının kapanması. Mevzuata göre ek ders ödemeleri bir sonraki yılın bütçesine aktarılamıyor. Bu nedenle Aralık ayına ait ek ders ücretleri, yıl bitmeden öğretmenlerin hesaplarına yatırılıyor.
Bu uygulama her yıl aynı şekilde tekrar ediyor ve Aralık ayında birden fazla ödemenin aynı ay içinde yapılmasına yol açıyor.
Ek ders ücretlerindeki düşüşün temel nedeni, gelir vergisi matrahı ile asgari ücret istisnası uygulamasının birlikte işlemesi.
2022 yılından bu yana yürürlükte olan düzenlemeye göre:
Asgari ücret tutarı kadar gelir vergisi istisnası uygulanıyor
Bu tutarı aşan kazançlar için vergi kesintisi yapılıyor
Öğretmenlerin gelir vergisi, maaşın tamamı üzerinden değil, belirli bir kısmı üzerinden hesaplanıyor
Örneğin aylık maaşı 70.000 TL olan bir öğretmenin gelir vergisi matrahı yaklaşık 18.000 TL seviyesinde bulunuyor. Asgari ücretin 22.000 TL olduğu mevcut tabloda, öğretmen maaş üzerinden vergi ödemiyor.
Sorun tam da bu noktada başlıyor. Ek ders ücretleri, maaşa ek bir gelir olarak vergi matrahına ekleniyor.
Kasım ayı başında (Ekim ayına ait) 5.000 TL ek ders alan bir öğretmen, bu tutarı ilk gelir olarak aldığı için genellikle vergiye tabi olmuyor.
Ancak 15 Kasım'da maaş ödendiğinde:
18.000 TL'lik matrah oluşuyor
Ek dersle birlikte toplam gelir 23.000 TL'ye çıkıyor
22.000 TL'lik istisna düşülüyor
Kalan 1.000 TL için %15 ila %27 arasında vergi kesiliyor
Aralık ayında öğretmenlerin hesabına üç ayrı ödeme aynı ay içinde yatıyor:
Kasım ayı ek dersi (çoğunlukla vergisiz)
Aralık maaşı (kısmi vergili)
Aralık ayı ek dersi (tamamı vergili)
Bu nedenle Aralık ayında ödenen son ek ders ücretinin tamamı gelir vergisine tabi oluyor.
Normal şartlarda 5.000 TL ek ders alan bir öğretmenin Aralık ayında eline geçen tutar, bulunduğu vergi dilimine göre değişiyor:
Bu da ek ders ücretlerinde %15 ile %27 arasında net bir düşüş anlamına geliyor.
Uzmanlara göre yaşanan durum:
Keyfi bir kesinti değil
Bordro hatası değil
İdari bir yanlışlık değil
Tamamen vergi mevzuatının doğal sonucu. Ancak sonuç, öğretmenler açısından ciddi bir gelir kaybı anlamına geliyor.
Eğitim sendikaları ise ek derslerin maaş dışı bir emek karşılığı olduğunu vurgulayarak, ek derslerin vergiden muaf tutulması ya da yıl içine dengeli dağıtılması yönünde düzenleme talep ediyor.
Her yıl Aralık ayında tekrar eden bu tablo, öğretmenler açısından "alışılmış ama kabul edilmemiş" bir sorun olmaya devam ediyor. Vergi sisteminde yapılacak olası bir değişiklik, bu tartışmayı yeniden şekillendirebilir.