Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, kamu yönetiminde disiplin süreçlerinin yönetimine dair kurumlara kritik bir resmi yazı gönderdi. "Disiplin İş ve İşlemlerinde Dikkat Edilecek Hususlar" başlığı altında yayımlanan bu genelgede, disiplin süreçlerinde yapılan usul hataları ve mevzuata aykırı uygulamalar nedeniyle idare aleyhine sonuçlanan yargı kararlarının tehlikeli boyutlara ulaştığına dikkat çekildi.
Shutterstock
Yazıda, mevzuata uygun şekilde yürütülmeyen soruşturmaların, kamu personelinin hak kaybına uğramasına yol açtığı ve bu durumun idareyi hem maddi tazminat yükümlülükleriyle hem de yargılama süreçlerinin tekrarı gibi ek yüklerle karşı karşıya bıraktığı kesin bir dille belirtildi.
Genel Sekreterlik, disiplin cezalarının kamu hizmetlerinin düzenli, etkin ve liyakate dayalı bir şekilde sürdürülmesindeki önemini vurgulamasına rağmen, sahada görülen uygulamalardaki eksikliklerin bu amacın dışına çıktığını ifade etti. Müfettiş incelemeleri ve rutin soruşturma raporlarında tespit edilen temel hatalar nedeniyle, verilen birçok disiplin cezasının idari yargı organları tarafından iptal edildiği kaydedildi. Bu iptallerin ana nedenleri arasında takdir yetkisinin keyfi kullanımı ve hukuki dayanaktan yoksun kararların verilmesi yer alıyor.
Cumhurbaşkanlığı, tüm kamu kurum ve kuruluşlarının disiplin işlemlerinde istisnasız uyması gereken temel hukuki ve idari zorunlulukları maddeler halinde sıralayarak süreci standardize etmeyi hedefliyor:
Takdir Yetkisi Sınırları: İdare, takdir yetkisini mutlak surette kamu yararı ve hizmetin gerekleri doğrultusunda kullanmalı, keyfi ve kişisel kararlardan kesinlikle kaçınmalıdır.
Soruşturma Süreleri: Disiplin soruşturmaları, öngörülen yasal süreler içinde eksiksiz ve hızlı bir şekilde tamamlanmalıdır.
Savunma Hakkına Riayet: Anayasal bir hak olan savunma hakkı ihlal edilmemeli, ilgili memura mevzuatta belirlenen makul bir süre tanınarak savunma yapma imkânı mutlak surette sağlanmalıdır.
Somut Delil Zorunluluğu: Soruşturma raporları, hukuken kabul edilebilir, somut ve inkâr edilemez delillere dayanmalı; spekülatif veya soyut ifadelerden kesinlikle uzak durulmalıdır.
Soruşturmacı Yetki Sınırı: Soruşturmacılar kendilerine verilen yetki sınırlarını aşmamalı, olayla doğrudan bağlantısı olmayan fiillerin soruşturma kapsamına gereksiz yere dahil edilmesi engellenmelidir.
Disiplin Kurulu İşleyişi: Disiplin kurullarının teşekkülü ve karar alma süreçleri mevzuata uygun olmalı, verilen kararlar açık, net ve hukuki bir gerekçeye dayandırılmalıdır.
Lehe Mevzuat Uygulaması: Suçun işlendiği tarih ile cezanın verildiği tarihten sonra yürürlüğe giren lehe mevzuatdüzenlemeleri mukayese edilerek memur lehine olan hüküm uygulanmalıdır.
Yargı Kararlarının Uygulanması: İptal veya yeniden tesis yönündeki yargı kararları en kısa sürede ve eksiksiz olarak titizlikle uygulanmalı, gecikmeye neden olan işlemlerden kaçınılmalıdır.
Genel Sekreter Hakkı Susmaz imzalı resmi yazıda, disiplin iş ve işlemlerinde yapılan bu temel hataların yarattığı zincirleme reaksiyona dikkat çekildi: "Davalarda idare aleyhine çıkan kararların artması, iptal edilen kararlar nedeniyle yeniden dava açılma zorunluluğu ve ödenecek tazminat miktarlarının sürekli yükselmesi, yalnızca kamu kaynaklarının israfına değil, aynı zamanda idarenin idari ve mali yükünün de ciddi şekilde ağırlaşmasına neden olmaktadır."
Genelge, yalnızca hata tespitiyle kalmayıp, yöneticilere yönelik önleyici tedbirler de içeriyor. Amirler, personele rehberlik etmeleri, disipline aykırı davranışların ortaya çıkmasına fırsat vermemeleri ve çalışma usullerini doğru bir alışkanlık ile yerleştirmeleri konusunda net bir şekilde uyarıldı.
Son olarak, Cumhurbaşkanlığı tüm kamu kurumlarına, disiplin süreçlerinin hukuki standartlara uygunluğunu sağlamak ve personelinin bu konudaki bilgi düzeyini artırmak amacıyla kapsamlı eğitim programları düzenlenmesi talimatını verdi.
Bu genelge, kamu yönetiminde hukuki standartların yükseltilmesi ve mahkemeye taşınan idari ihtilafların kökten azaltılması yolunda atılmış önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.