Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapan Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri öğretmenleri, bu yıl "YEĞİTEK Okul Sorumlusu" adı verilen yeni bir sistemle karşı karşıya kaldı. Ancak isim değişikliği, yıllardır süregelen kronik sorunları çözmek yerine daha da derinleştirdi. Nöbet ve kulüp hakları ellerinden alınan, ek ders ödemelerinde kısıtlamaya gidilen bilişim neferleri, asıl darbeyi okullardaki "teknik eleman" muamelesiyle alıyor. Tornavida ile zil sistemlerini onarmaya zorlanan, metrelerce yükseklikteki kameraların montajı için hayatını riske atan, hatta yüksek gerilim hatlarının bulunduğu enerji odalarında arıza arayan öğretmenler artık "Yeter" diyor. Personel Genel Müdürlüğü'nün sessiz kaldığı bu hak ihlalleri zinciri, şimdi mahkeme salonlarına taşınmaya hazırlanıyor. Eğitimci kimliğinin "tamirci" gölgesinde kalmasına itiraz eden binlerce öğretmenin hukuk mücadelesi ve can güvenliği riski altındaki çalışma koşullarının tüm perde arkası haberimizde...
YEĞİTEK Okul Sorumlusu Olan Öğretmenlerin Çilesi Bitmiyor
Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapan bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmenlerinin yıllardır sürdürdüğü "Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmenliği" görevi, eğitim öğretim yılının başında yapılan düzenlemeyle "YEĞİTEK Okul Sorumlusu" adı altında yeniden tanımlandı. Ancak isim değişikliğiyle birlikte görev tanımı netleşmek yerine, sahada ciddi bir karmaşa ve mağduriyet ortaya çıktı.
Yeni düzenlemeye göre YEĞİTEK Okul Sorumlusu olarak görevlendirilen öğretmenlere nöbet ve kulüp görevi verilemiyor. Bu durum, söz konusu öğretmenlerin ek ders ücretlerinden de tamamen mahrum kalmasına yol açıyor. Görev yükü artarken, mali karşılığın ortadan kalkması öğretmenler arasında ciddi bir rahatsızlık oluşturmuş durumda.
Sendikalar ve öğretmenler tarafından defalarca dile getirilen itirazlara rağmen, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü düzenlemede geri adım atmadı. Bu nedenle, geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da YEĞİTEK Okul Sorumlularının yaşadığı hak kayıplarının yargı yoluyla çözüme kavuşturulması bekleniyor. Hukukçular, görev tanımı belirsizliği ve angarya niteliğindeki işlerin dava konusu olabileceğine dikkat çekiyor.
Sahadan gelen bilgiler ise durumun yalnızca özlük haklarıyla sınırlı olmadığını ortaya koyuyor. Pek çok okulda YEĞİTEK Okul Sorumlusu öğretmenlerin, yıllardır bakımı yapılmamış bilgisayarları onarmaya zorlandığı, okul zil sistemlerinden kamera altyapılarına kadar pek çok teknik işin bu öğretmenlere yüklenmeye çalışıldığı belirtiliyor.
Bazı okullarda öğretmenlerin ellerinde tornavida ile dolaştığı, adeta teknik servis personeli gibi çalıştırıldığı ifade ediliyor. Oysa mevcut mevzuata göre eğitim öğretim hizmetleri sınıfında görev yapan bir öğretmenin fiziki tamirat ve tesisat işleri yapma zorunluluğu bulunmuyor.
İşin daha da vahim boyutu ise iş sağlığı ve güvenliği açısından yaşanıyor. Bazı okul yöneticilerinin, YEĞİTEK Okul Sorumlusu öğretmenlere metrelerce yükseklikteki güvenlik kameralarının montajını yaptırdığı, hatta yüksek gerilim hattı bulunan enerji odalarına girerek internet ve elektrik arızalarını kontrol etmelerini istediği iddia ediliyor.
Uzmanlar, bu tür uygulamaların yalnızca mevzuata aykırı değil, aynı zamanda öğretmenlerin can güvenliğini doğrudan riske atan ciddi ihlaller olduğunu vurguluyor.
Yaşanan tüm bu sorunlara rağmen, çok sayıda öğretmenin "okul düzeni bozulmasın" ya da "idareyle sorun yaşanmasın" düşüncesiyle verilen görevlere itiraz etmediği belirtiliyor. Ancak bu sessizliğin, yanlış uygulamaların normalleşmesine ve yaygınlaşmasına neden olduğu da açıkça görülüyor.
Eğitim sendikaları ve hukuk çevreleri, öğretmenlik mesleğinin sınırlarının net bir şekilde korunması gerektiğini vurgularken, hiçbir öğretmenin angarya niteliği taşıyan ve mesleki tanımı dışında kalan işlere zorlanamayacağını hatırlatıyor.
YEĞİTEK Okul Sorumluluğu görevinin, öğretmenlerin asli görevi olan eğitim faaliyetlerinden uzaklaştırılmadan, açık ve hukuka uygun bir çerçevede yeniden düzenlenmesi gerektiği görüşü giderek güç kazanıyor.
**Hangi Görevler Angarya Sayılır?
Mevzuata göre kamu görevlilerine, görev tanımı dışında, karşılığı olmayan, sürekli ve zorlayıcı işlerin verilmesi angarya olarak değerlendirilir. Bu ilke, öğretmenler için de açık biçimde geçerlidir.
Bilgisayar kasası sökme-takma
Elektrik hattı, priz, sigorta kontrolü
Zil sistemi, kamera montajı, kablolama
➡️ Hukuki durum:
Öğretmenler eğitim öğretim hizmetleri sınıfında yer alır. Fiziki tamirat işleri yardımcı hizmetler veya teknik personel görev alanına girer. Öğretmene bu işlerin verilmesi mevzuata aykırıdır.
Yüksek gerilim odalarına girilmesi
Tavana, merdivene, iskeleye çıkarak montaj yapılması
Güvenlik kamerası veya ağ altyapısına fiziki müdahale
➡️ Hukuki durum:
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre, çalışan eğitimi ve yetkisi olmayan işlerde çalıştırılamaz. Bu tür talepler ağır hizmet kusuru doğurur.
Okulun tüm bilişim ve internet sorunlarının tek kişiye yüklenmesi
Arızaya gün boyu, ders dışı ve mesai dışı müdahale beklentisi
➡️ Hukuki durum:
Süreklilik kazanan, asli görevin önüne geçen işler angarya kapsamına girer. Ücret, ek ders veya resmi görevlendirme olmadan yapılamaz.
Ek ders ödemesi yapılmadan ek sorumluluk verilmesi
Nöbet ve kulüp görevi yasaklanıp yerine fiili iş yükü bindirilmesi
➡️ Hukuki durum:
Anayasa'nın 18. maddesi açıktır:
"Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır."
"Bir bakıver hocam" söylemiyle yapılan işler
Resmi görev tanımı ve onayı olmayan sorumluluklar
➡️ Hukuki durum:
Yazılı emir olmadan yapılan işlerde sorumluluk öğretmene yüklenemez, ancak fiilen çalıştırmak idareyi sorumlu hale getirir.
Bu sorunun yanıtı sahada değil, merkez bürokrasisinde gizli.
Kulis bilgilerine göre YEĞİTEK Okul Sorumluluğu modeli, okullardaki teknik ihtiyaçları ek personel istihdam etmeden çözme amacıyla kurgulandı. Yani mesele pedagojik değil, maliyet odaklı.
Bakanlık, okullarda:
Teknik personel açığını
Taşeron hizmet eksikliğini
Bilişim altyapısının bakım yükünü
sessizce öğretmenlerin omuzlarına bırakmış durumda.
Üstelik görev tanımı bilinçli olarak muğlak tutuluyor. Çünkü net bir çerçeve çizildiği anda:
Angarya iddiaları artacak
Davalar çoğalacak
Tazminat ve sorumluluk riski doğacak
Bu nedenle merkez teşkilatta "konu büyümesin" yaklaşımı hâkim.
Ancak bu sessizlik sürdürülebilir değil. Çünkü:
Öğretmenlerin can güvenliği riske giriyor
Mahkemeler emsal kararlar vermeye başlıyor
İdareciler kişisel sorumlulukla karşı karşıya kalıyor
YEĞİTEK Okul Sorumluluğu, bu haliyle ne öğretmenlik mesleğine, ne mevzuata, ne de iş güvenliğine uygun.
Bu mesele görmezden gelindikçe çözülmüyor, derinleşiyor.