Milyonların merakla beklediği 2026 yılı asgari ücret rakamı 28.075 TL olarak netleşti! Ancak %27'lik bu artış, mutfaktaki yangını söndürmeye yetecek mi? Türk-İş tarafından açıklanan güncel verilerle yapılan kıyaslamalar, asgari ücretlinin yeni yılda da zorlu bir sınav vereceğini gösteriyor. Henüz yıl başlamadan açlık sınırının altında kalan yeni maaş, yoksulluk sınırı karşısında ise adeta eridi. Bekar bir çalışanın temel ihtiyaçlarını karşılaması için gereken tutar ile asgari ücret arasındaki 10 bin liralık fark ne anlama geliyor? İşte kalem kalem geçim maliyetleri ve asgari ücretin 2026 yılı karnesi...
Zamlı Asgari Ücret ile Açlık ve Yoksulluk Sınırı Arasındaki Fark Hesaplandı
2026 yılında geçerli olacak asgari ücretin açıklanmasıyla birlikte, ücretin temel geçim göstergeleri karşısındaki durumu yeniden gündeme geldi. Yapılan yaklaşık yüzde 27'lik artışla 22 bin 104 liradan 28 bin 75 liraya yükselen asgari ücret, nominal olarak artış gösterse de açlık ve yoksulluk sınırıyla kıyaslandığında tartışmaları beraberinde getirdi.
Asgari ücrete yapılan 5 bin 971 liralık artış, yüksek enflasyon ve yaşam maliyetleri karşısında çalışanların alım gücünü ne ölçüde koruyabildiği sorusunu yeniden gündeme taşıdı.
Türkiye'de açlık ve yoksulluk sınırı araştırmaları birçok kurum tarafından yapılsa da en çok referans alınan çalışmalardan biri Türk-İş tarafından yayımlanan veriler olarak öne çıkıyor. Türk-İş'in kasım ayı verilerine göre dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 29 bin 827 lira olarak hesaplandı.
Bu tabloya göre, 2026 yılı asgari ücreti açlık sınırının 1.752 lira altında kaldı. Başka bir ifadeyle, yeni asgari ücret yalnızca temel gıda harcamalarını karşılamaya dahi yetmiyor.
Türk-İş verilerine göre yoksulluk sınırı kasım ayı itibarıyla 97 bin 158 lira olarak açıklandı. Bu rakam, asgari ücretin yaklaşık 3,46 katına karşılık geliyor. Barınma, ulaşım, eğitim, sağlık ve sosyal yaşam giderleri dikkate alındığında, asgari ücretli bir çalışanın bu harcamaları karşılaması fiilen imkânsız hale geliyor.
Uzmanlara göre bu fark, ücret artışlarının tek başına refahı artırmaya yetmediğini, gelir dağılımındaki bozulmanın devam ettiğini ortaya koyuyor.
Aynı araştırmada bekâr bir çalışanın aylık yaşama maliyeti 38 bin 751 lira olarak hesaplandı. Bu tutar, yeni asgari ücretin 10 bin 676 lira üzerinde bulunuyor. Bu veri, asgari ücretin yalnızca aileler için değil, tek başına yaşayan çalışanlar için bile yetersiz kaldığını gösteriyor.
Dört kişilik bir ailenin tek gelirle, asgari ücretle geçinmeye çalıştığı bir tabloda en büyük yük barınma ve gıda kalemlerinde oluşuyor. Ortalama kira, fatura ve mutfak giderleri birlikte değerlendirildiğinde, maaşın daha ayın ilk yarısında büyük ölçüde tükendiği görülüyor.
Uzmanlara göre asgari ücretli bir aile, zorunlu harcamalarını karşılayabilmek için ya borçlanıyor ya da gıda, sağlık ve eğitim gibi temel kalemlerden kısmak zorunda kalıyor. Sosyal hayata katılım ise neredeyse tamamen ortadan kalkmış durumda. Bu durum, ücret artışının kağıt üzerinde kaldığını, reel yaşamda karşılığının sınırlı olduğunu gösteriyor.
| Yıl | Asgari Ücret (TL) | Açlık Sınırı (TL) | Fark |
|---|---|---|---|
| 2023 | 8.506 | 9.590 | -1.084 |
| 2024 | 17.002 | 18.500 | -1.498 |
| 2025 | 22.104 | 25.365 | -3.261 |
| 2026 | 28.075 | 29.827 | -1.752 |
Tablonun anlattığı gerçek:
Asgari ücret, son dört yılda nominal olarak artsa da açlık sınırını kalıcı biçimde aşamadı. Fark dönemsel olarak azalsa bile, çalışanların temel ihtiyaçlarını karşılayabilme sorunu yapısal hale geldi.
Sendikalar, yapılan artışın çalışanları korumaktan uzak olduğunu vurguluyor. Açıklamalarda ortak görüş şu yönde:
"Asgari ücret, açlık sınırının altında kaldığı sürece sosyal adaletten söz edilemez."
Ekonomistler ise ücret artışlarının enflasyon karşısında hızla eridiğine dikkat çekiyor. Gelir artışı ile yaşam maliyetleri arasındaki makasın kapatılmaması halinde, asgari ücretin yoksulluğu azaltan değil, yalnızca geciktiren bir araç haline geldiği ifade ediliyor.
Bazı uzmanlara göre çözüm, yalnızca ücret artışı değil; vergi yükünün azaltılması, kira ve gıda fiyatlarında dengeleyici politikaların devreye alınması ve sosyal destek mekanizmalarının güçlendirilmesi.
Asgari ücret tartışması artık "kaç lira oldu" sorusunun çok ötesinde. Asıl mesele, bu ücretle nasıl yaşandığı. Rakamlar yükselirken hayat pahalılaşıyorsa, sorun yalnızca maaşta değil, sistemin bütününde aranmalı.