ANKARA – Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), 2024-KPSS Lisans, Ön Lisans ve Ortaöğretim oturumlarına katılan adaylar için kritik bir duyuru yayımladı. Eğitim bilgilerindeki güncellemeler ve YÖKSİS verileri doğrultusunda, adayların kendi alanlarındaki başarı durumlarını gösteren branş bazında sıralamalar yeniden hesaplanarak erişime açıldı.
Adaylar, güncel sıralamalarını ÖSYM'nin Aday İşlemleri Sistemi (AİS) üzerinden T.C. kimlik numaraları ve aday şifreleriyle anlık olarak görüntüleyebilecek. Branş bazında sıralamalar, adayların tercih sürecinde kendi alanlarındaki rakipleri arasındaki yerini görmelerini sağlayan bir bilgilendirme hizmeti sunuyor.
ÖSYM'den yapılan açıklamada, sıralamaların hesaplanmasında hem "Mezun" hem de "Okuyor" statüsündeki adayların dahil edildiği vurgulandı. Bu yöntemle, tercih döneminde mezun olacak adayların oluşturacağı yoğunluğun önceden görülmesi ve adayların kendilerini gerçekte oldukları sıradan daha ileride görmelerinin engellenmesi hedefleniyor.
Herhangi bir yerleştirme yapılmasa dahi sıralamalarda yaşanan değişimlerin temel nedeni, YÖKSİS üzerindeki eğitim bilgilerinin (mezuniyet, alan değişikliği vb.) güncellenmesidir. ÖSYM, bu sıralamaların bilgilendirme amaçlı olduğunu, yerleştirme işlemlerine doğrudan bir etkisi bulunmadığını ve resmi belge niteliği taşımadığını hatırlattı. Ayrıca, merkezî yerleştirmeler dışında kalan (A Grubu kadrolar gibi) atamaların sistemde yer almadığı, bu nedenle sıralamalara etki etmediği belirtildi.
Branş Bazında Sıralamalar Hakkında Teknik Açıklama Branş bazında sıralama işlemlerinin, yerleştirme işlemlerine hiçbir etkisi bulunmamaktadır. Branş bazında sıralamalar, adayları bilgilendirme amacıyla oluşturulmuş; kendileri ile aynı alanda sınava giren diğer adaylar arasında kendi başarı durumlarını değerlendirmelerine imkân veren bir hizmet olup bunun dışında herhangi bir amaçla kullanılmamalıdır. Adayların, güncellenen branş bazında sıralamaları bu hususlar çerçevesinde incelemeleri gerekmektedir. Branş Bazında Yapılan Sıralamalara Mezuniyet Durumu Alanı hem "Mezun" hem de "Okuyor" Olan Adayların Dâhil Edilmesi ÖSYM sisteminde, adayların eğitim bilgisindeki mezuniyet durumu alanı "Okuyor" ve "Mezun" olmak üzere iki kategoride tutulmaktadır. ÖSYM branş bazında sıralamaları oluştururken varsa YÖKSİS kaynaklı ÖSYM sisteminde bulunan eğitim bilgisini, YÖKSİS kaynaklı bir eğitim bilgisi yoksa başvuru esnasında adayın bildirmiş olduğu eğitim bilgisini kullanmaktadır. Başvuruda bulunan adaylardan, branş bazında sıralamaların hesaplandığı sırada eğitim bilgisindeki mezuniyet durumu alanı "Okuyor" olan adayların tercih döneminde mezun olması durumunda ilgili alan "Mezun" olarak sisteme yansıyacak ve bu adayların tercih hakkı olacaktır. Bundan dolayı mezuniyet durumu alanı "Mezun" olan adayların yanı sıra "Okuyor" olan adayların da branş bazında sıralamaya dâhil edilmesi gereklidir. Böylelikle dâhil edilmediği takdirde ortaya çıkacak olan "adayların kendilerini gerçekte olduğu sıradan daha ileride görmesi durumu" engellenmiş olmaktadır.
Farklı Puana Sahip Olan Adayların Belli Branşlarda Aynı Sıralamaya Sahip Olması
Sınava giren aday, sınava hangi alandan girmiş olursa olsun seçtiği herhangi bir alandan sıralamasına bakabilmektedir. Bir alandan sınava giren hiçbir aday olmaması hâlinde veya bir alandan sınava giren tüm adayların puanlarından daha yüksek puan alan fakat bu adaylardan farklı bir alandan sınava girmiş adayın/adayların ilgili alanda sıralamasını görüntülemesi hâlinde 1. sırada yer alması matematiksel bir sonuçtur. Benzer şekilde farklı puana sahip olan birden fazla adayın kendi alanı dışındaki bir alanda kendilerini aynı sırada görmeleri de yukarıda belirtilen sebepten ötürü mümkün olabilmektedir.
Branşında Yerleşen Aday Olmamasına Rağmen Bir Önceki Sıralamaya Göre Sıralamanın Artması ve Azalması
Farklı tarihlerde yapılan branş bazında sıralama işlemleri arasında, gerçekte adayların eğitim bilgisi değişmese dahi, daha önceki sıralama işleminde YÖKSİS kaynaklı bir eğitim bilgisi bulunmazken, sonraki sıralama işleminde YÖKSİS kaynaklı bir eğitim bilgisinin bulunması, var olan eğitim bilgisinin YÖKSİS'te değişmesi/güncellenmesi gibi durumlarda adayların ÖSYM sistemindeki eğitim bilgileri güncellenmekte, dolayısıyla bu durum adayın lisans/ön lisans alan/ortaöğretim alan-dal bilgisine etki ettiği için branş bazında sıralamalarını değiştirebilmektedir. Bu durum herhangi bir yerleştirme işlemi yapılmayan branşlarda dahi sıralamaların değişmesine sebep olabilmektedir. ÖSYM Tarafından Kadrolu Programlara Yapılan Merkezî Yerleştirmeler Dışında Kalan Atamaların (A Grubu Kadro Atamaları vb.) Branş Bazında Sıralamalara Etkisi A Grubu kadrolara atamalar ilgili kurumlarca gerçekleştirilmektedir. A Grubu kadrolara atamalar gibi Merkezimizce yapılmayan atamaların yerleştirme bilgisi sistemimizde yer almadığı için bu atamalar sıralama değişikliği oluşturmamaktadır. Dolayısıyla branş bazında sıralamalarda, "ÖSYM tarafından yapılan merkezî yerleştirmelerde kadrolu pozisyonlara yerleştirilen adaylar sıralamaya dâhil edilmesin" seçeneği yalnızca ÖSYM'nin merkezî yerleştirme işlemleri sonucu elde edilen yerleştirme bilgisi kullanılarak yapılabilmektedir.